انواع بدرفتاری: پیامدها و روش‌های درمانی

بدرفتاری (سوءاستفاده) شامل ظلم، خشونت، رفتار تحقیرآمیز یا تهاجمی است که یک فرد نسبت به فرد دیگر انجام می‌دهد که باعث آسیب جسمی، جنسی، روانی یا عاطفی می‌شود. هر فردی، در هر سنی، از هر نژادی و از هر طبقه‌ی اجتماعی ممکن است قربانی سوءاستفاده (بدرفتاری) شود.

تخمین زده می‌شود که از هر ۷ کودک یک نفر قربانی کودک‌آزاری یا غفلت می‌شود. همچنین یک‌چهارم زنان و از هر ۷ مرد یک نفر توسط شریک عاطفی و جنسی خود قربانی سوءاستفاده قرار می‌گیرد.

در این مقاله قصد داریم انواع مختلف سوءاستفاده، علت‌های آن، خطرات مرتبط با آن، درمان و نحوه‌ی مقابله با آن را توضیح دهیم. به خاطر داشته باشید که در این مقاله کلمات بدرفتاری و سوءاستفاده به یک معنا به کار رفته‌اند. با اسکیمالوژی همراه باشید.

تعریف بدرفتاری

زمانی که یک فرد با رفتارهای ظالمانه، خشونت‌آمیز، تحقیرکننده یا تهاجمی به شخص دیگر از لحاظ جسمی، جنسی، روانی، اجتماعی یا عاطفی آسیب می‌رساند سوءاستفاده رخ داده است. علاوه بر این انواع مختلفی از سوءاستفاده وجود دارد.

چه کسانی تحت تأثیر سوءاستفاده قرار می‌گیرند؟

کودک‌ آزاری

کودک‌آزاری و غفلت زمانی رخ می‌دهد که والدین یا مراقبت کودک از نظر جسمی، جنسی یا روانی به کودک آسیب وارد کنند یا نتوانند نیازهای کودک را برآورده سازند. کودک آزاری یک مشکل جدی در سرار جهان است. کودک آزاری از لحاظ شدت متغیر است. شدت کودک آزاری گاهی منجر به مرگ کودکان می‌شود. به عنوان مثال آمارها نشان می‌دهند که در ایالات متحده‌ی آمریکا در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۰۰۰ کودک در نتیجه‌ی کودک‌آزاری یا غفلت جان خود را از دست داده‌اند.

بدرفتاری با بزرگسالان

بدرفتاری با بزرگسالان مشابه کودک آزاری است زیرا شامل آسیب رساندن به شخص دیگر می‌شود اما در اینجا قربانی یک فرد بزرگسال است. بدرفتاری با بزرگسال می‌تواند ماهیت جسمی، جنسی، روانی یا عاطفی داشته باشد.

یکی از انواع رایج بدرفتاری با بزرگسالان، خشونتی است که از سمت شریک زندگی به آن‌ها وارد می‌شود. به عبارت دیگر بعضی از بزرگسالان در رابطه‌ی صمیمی خود از لحاظ جسمی، جنسی یا روانی آسیب می‌بینند.

اما بدرفتاری با بزرگسالان صرفاً محدود به بدرفتاری از سوی شریک زندگی نیست. هر فرد دیگری می‌تواند منبع بدرفتاری باشد.

بدرفتاری با سالمندان

بدرفتاری با سالمندان شامل آسیب یا بی‌توجهی جسمی، روانی، جنسی یا مادی توسط یک فرد به بزرگسالی است که ۶۵ ساله یا بیشتر است. به طور کلی سالمندانی که خانواده یا دوستانی ندارند، آن‌هایی که ناتوان هستند یا درگیر مشکلات حافظه شده‌اند بیشتر در معرض بدرفتاری قرار دارند.

آزار سالمندان در خانه‌های سالمندان و مراکز مراقبت از سالمندان رایج است. آمارها نشان می‌دهد که در خانه‌های سالمندان یک‌سوم افراد مسن قربانی بدرفتاری می‌شود.

انواع بدرفتاری

کودکان، بزرگسالان و افراد مسن ممکن است انواع مختلفی از بدرفتاری‌ها را تجربه کنند. گاهی اوقات یک فرد ممکن است ترکیبی از بدرفتاری‌ها را تجربه کند.

به طور کلی ده نوع مختلف از بد رفتاری را می‌توان از یکدیگر تفکیک کرد:

• بدرفتاری جسمی یا آزار جسمی: منظور از این نوع، آزاری است که باعث آسیب وارد شدن به بدن باشد.
• سوءاستفاده‌ی جنسی: به هر نوعی از خشونت جنسی یا بهره‌کشی جنسی سوءاستفاده‌ی جنسی نامیده می‌شود.
• بدرفتاری روانی یا عاطفی: این نوع بدرفتاری زمانی رخ می‌دهد که یک نفر از روی عمد به سلامت روانی شخص دیگری به روشی غیرفیزیکی آسیب وارد کند. سوءاستفاده عاطفی، که گاهی به آن سوءاستفاده روانی نیز گفته می‌شود، الگویی از رفتارهایی است که در آن یک فرد، شخص دیگری را تحت اعمال غیرفیزیکی قرار می‌دهد که به توانایی کلی فرد دیگر برای عملکرد و بهزیستی روانی آسیب می‌رساند. انواع مختلف آن شامل بدرفتاری کلامی، ایجاد رعب و وحشت، تحقیر کردن، بهره‌کشی، آزار و اذیت، طرد کردن، عدم ابراز توجه و محبت، تنها گذاشتن یا کنترل‌گری می‌شود.
• سوءاستفاده‌ی مالی یا مادی: هنگامی که دارایی‌ها یا پول یک نفر، توسط فرد دیگری به خاطر منفعت شخصی از او گرفته شود که گاهی اوقات از طریق اجبار، تهدید یا فریب صورت می‌گیرد، سوءاستفاده‌ی مالی یا مادی رخ داده است.
• خشونت خانگی یا خشونت از سوی شریک زندگی: این نوع بدرفتاری زمانی رخ می‌دهد که یک نفر به شریک زندگی خود آسیب جسمی وارد کند.
• تبعیض: زمانی که فردی به خاطر نژاد، جنسیت، ناتوانی، گرایش جنسی، مذهب یا ویژگی‌های دیگری به طور متفاوتی با او رفتار می‌شود که آسیب می‌بیند نوعی از بدرفتاری به نام تبعیض رخ داده است.
• غفلت یا رها شدن: این نوع از بدرفتاری زمانی رخ می‌دهد که فرد توسط شخصی که مسئول مراقبت از اوست وی را رها کند یا مراقبت‌های لازم را انجام ندهد.
• خشونت در محل کار یا سوءاستفاده‌ی سازمانی: هنگامی که فرد در محل کار تهدید می‌شود یا مورد آزار جسمی قرار می‌گیرد بدرفتاری سازمانی رخ داده است.
• سوء‌استفاده عاطفی آنلاین: به هر نوع پیام آنلاینی گفته می‌شود که برای قلدری یا آسیب رساندن به شخص دیگری ارسال می‌شود (مانند یک پیام ارعاب کننده یا تهدیدکننده).
• سوء‌استفاده جنسی آنلاین: زمانی است که از شخصی خواسته می‌شود تصاویر نامناسب خود را به اشتراک بگذارد، از طریق وب کم یا تلفن هوشمند در فعالیت‌های جنسی شرکت کند و/یا مکالمه جنسی از طریق متن یا چت آنلاین داشته باشد. اثرات ماندگار این سوء استفاده شامل تصاویر و ویدیوهایی است که می‌توان آنها را مدت‌ها پس از پایان سوء‌استفاده به اشتراک گذاشت.

علت‌های بدرفتاری

افراد ممکن است به دلایل مختلف از جمله مصرف مواد و مشکلات مرتبط با سلامت روان از افراد دیگر سوءاستفاده یا با آن‌ها بد رفتار کنند. افراد بدرفتار ممکن است خودشان قربانی سوء‌استفاده بوده باشند. چرخه‌ی بدرفتاری زمانی شکل می‌گیرد که کودکان رفتارهای توهین‌آمیز و آزار و اذیت را مشاهده کرده و آموخته باشند، آنگاه خودشان دست به بدرفتاری می‌زنند. علاوه بر این، فرزندان خانواده‌هایی با وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین‌تر پنج برابر بیشتر در معرض سوءاستفاده یا بی‌توجهی قرار می‌گیرند که ممکن است تا حدی با افزایش سطح استرس مرتبط باشد.

صرف نظر از دلیل، سوء استفاده هرگز موجه و تقصیر قربانی نیست.

پیامدهای بدرفتاری و سوءاستفاده

پیامدها و تأثیرات مرتبط با آزار و سوءاستفاده ممکن است کشنده باشد. آزار جسمی گاهی آنقدر شدید است که می‌تواند منجر به مرگ شود. علاوه بر این بین تجربه‌ی بدرفتاری عاطفی/روانی و خودکشی رابطه وجود دارد. همچنین افرادی که قربانی سوءاستفاده بوده‌اند ممکن است افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه را تجربه کنند. سوءاستفاده‌ی جنسی نیز ممکن است منجر به بارداری ناخواسته شود.

انواع بدرفتاری با کودکان می‌توانند منجر به باورهای منفی در مورد خود، دیگران و دنیا در آن‌ها شود. به عبارت دیگر ریشه‌ی اصلی طرحواره‌های ناسازگار اولیه انواع بدرفتاری در کودکی است. منظور از طرحواره‌های ناسازگار اولیه، الگوهای فکری، احساسی و رفتاری منفی و غلطی است که بر اثر تجربه‌های تلخ دوران کودکی در ما شکل می‌گیرد و ما را مستعد انواع مشکلات در زندگی می‌کنند.

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که شکل‌گیری طرحواره‌های ناسازگار اولیه با بسیاری از مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس، اضطراب اجتماعی، سوءمصرف مواد و اختلالات شخصیت رابطه دارند.

اگر بدرفتاری‌ها در دوران غیر از کودکی رخ داده باشند باز هم اثرات منفی پایداری بر سلامت روان فرد خواهد داشت.

درمان پیامدهای سوءاستفاده

درمان سوءاستفاده به نوع سوءاستفاده، شدت و آسیب واردشده دارد. انواع درمان‌هایی که معمولاً به کار گرفته می‌شوند عبارت اند از:

• مراقبت‌های پزشکی برای کمک به درمان آسیب‌هایی مانند بریدگی و شکستگی استخوان
• روان‌درمانی برای از بین بردن آثار روانشناختی تروما و آموزش کنار آمدن و ارتقای سبک زندگی. یکی از انواع روان‌درمانی که می‌تواند به از بین بردن آثار سوءاستفاده کمک کند طرحواره درمانی است. در طرحواره‌درمانی، درمانگر به شما کمک می‌کند از طریق تکنیک‌هایی مانند تصویرسازی ذهنی خاطرات ناخوشایند و تلخ خود را از بین ببرید. البته این خاطرات هیچ‌گاه به معنای واقعی کلمه از بین نمی‌روند اما اثرات آن‌ها بر زندگی به شدت کاهش پیدا می‌کند.

ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که هر نوعی از سوءاستفاده را در هر زمانی که تجربه‌ کرده‌اید حتماً با یک متخصص سلامت روان مشورت کنید. رواندرمانی به شما کمک می‌کند که بتوانید با موضوع کنار بیایید و ادامه‌ی زندگی‌تان را مطابق با ارزش‌ها و اهداف شخصی‌تان دنبال کنید.

چرا قربانیان سوءاستفاده احساس گناه می‌کنند؟

معمولاً قربانیان سوءاستفاده احساس گناه می‌کنند. احساس گناه می‌تواند نتیجه‌ی این افکار باشد که آن‌ها باید برای جلوگیری یا توقف سوءاستفاده کاری انجام می‌دادند یا اینکه کار اشتباهی انجام داده‌اند و در نتیجه مستحق سوء‌استفاده هستند. این افکار درست نیست. سوءاستفاده هرگز تقصیر قربانی نیست.

آزار و سو‌ءاستفاده‌ی خاموش

یک رابطه‌ی توهین‌آمیز می‌تواند در خفا فرد مقابل را مورد بدرفتاری قرار دهد و در واقع نوعی سوءاستفاده است. برخی از افراد برای کنترل عزیزان خود از سوءاستفاده خاموش استفاده می‌کنند. این نوعی سوء‌استفاده عاطفی است.

آیا شما مورد سوء استفاده قرار می گیرید؟ علائمی که ممکن است متوجه آنها نشوید

در برخی موارد، افرادی که سوءاستفاده را تجربه می‌کنند، از وقوع آن آگاه نیستند. برخی از علائمی که نشان می‌دهد ممکن است مورد آزار عاطفی شریک زندگی خود قرار گرفته باشید عبارتند از:

• آنها به شما یک لقب پست یا تحقیرآمیز داده‌اند و آن را بامزه معرفی کرده‌اند.
• شریک زندگی شما از جملات اتهامی استفاده می‌کند مانند “تو هرگز این کار را برای من انجام نمی‌دهی” یا “تو همیشه برای همه چیز دیر می‌آیی”.
• سعی می‌کنند طوری رفتار کنند که انگار دارند شوخی می‌کنند.
• شریک زندگی شما با گفتن جملاتی مانند “تو همه تلاشت رو کردی، اما تو از پس اون کار برنمیای” از شما حمایت می‌کند.
• آنها احساسات شما یا چیزهای مهم دیگر را نادیده می‌گیرند مانند چرخاندن چشم‌هایشان به سمت شما یا تکان دادن سرشان.
• شریک زندگی شما از طعنه زدن برای پنهان کردن توهین استفاده می‌کند.
• آنها اغلب جملاتی مانند «شما همه چیز را خیلی جدی می‌گیرید» می‌گویند تا سوء‌استفاده‌شان را به جای قناری تحمیل کنند.
• شریک زندگی شما نظرات ظریف اما بی‌ادبانه‌ای در مورد ظاهر شما می‌دهد.
• اعتبار دستاوردهای شما را به نفع خودشان مصادره می‌کنند.
• شریک زندگی‌تان شما را به خاطر چیزهایی که دوست دارید یا سرگرمی‌هایتان سرزنش می‌کند.