اهداف خوب فرزندپروری

در این مقاله قصد داریم در مورد اهداف خوب فرزندپروری مطالبی را ارائه دهیم. یکی از مهم‌ترین سؤالاتی که هر پدر و مادری با آن مواجهه شده است یا از خود می‌پرسد این است که هدف من از بچه‌دار شدن و تقبل کار پر زحمت فرزندپروری چیست؟ در فرزندپروری چه هدفی را باید دنبال کنم؟ هدف از بزرگ کردن بچه‌ها چیست؟ یعنی قرار است بچه‌هایمان چه آینده‌ای داشته باشند؟ چه شخصیتی در آنها پرورش یابد؟ ما به عنوان والد چگونه نقش خود را بهترین شکل ممکن است انجام دهیم؟

پاسخ ما به این سؤالات این است که ابتدا باید هدفتان را از فرزندپروری مشخص کنید. داشتن هدف مانند داشتن نقشه‌ی مسیر است. بدون داشتن یک نقشه‌ی دقیق حتماً دچار دردسر خواهید شد، گم می‌شوید، کلافه می‌شوید و هزاران دردسر دیگر! پس برای اینکه مسافرت فرزندپروری به مقصد درستی برسد باید نقشه‌ی مسیرتان را آماده کنید.

اگر در حال تصمیم‌گیری برای بچه‌دار شدن هستید اکنون بهترین زمان ممکن برای ساختن نقشه‌ی مسیر است اما اگر در حال حاضر صاحب فرزند هستید باز هم دیر نشده است و می‌توانید اهداف خود را ارزیابی کنید و مجدداً اهداف فرزندپروری خوبی را در نقشه‌ی مسیر خود قرار دهید. با اسکیمالوژی همراه باشید.

یک سؤال و یک پاسخ درست

اگر شما بپرسیم که برای بچه‌هایتان چه می‌خواهید پاسخ شما حتما این است که “بهترین چیزها”. درست است. ما به عنوان والدین از تمام وجود می‌خواهیم که بهترین چیزها را برای فرزندانمان فراهم باشد و حتی در این راه از خودگذشتگی هم می‌کنیم. اما رسیدن به بهترین چیزها با اینکه ناشی از عشق بی‌نهایت والدین به فرزندان خود است نمی‌تواند نشان دهند که واقعاً برای رسیدن به مقصد نهایی باید از چه مسیری عبور کنند.

ما معتقدیم که اهداف خوب فرزندپروری با آرزوی بهترین‌ها تفاوت عمده‌ای با هم دارند. آرزوی بهترین‌ها برای کودکانمان ممکن است از دلایل مختلفی سرچشمه گرفته باشد. به عنوان مثال والدینی که نتوانسته‌اند به خوبی درس بخوانند درس خواندن و دکتر/مهندس شدن را بهترین هدف می‌دانند. بنابراین آرزوی بهترین‌ها ممکن است از اساس منطبق با آرزوهای خود والدین باشد. پس اهداف خوب فرزندپروری چه تعریفی دارد و شامل چه مواردی می‌شود؟

اهداف خوب فرزندپروری

بیایید قبل از هر چیزی اهداف خوب فرزندپروری را به دو دسته‌ی کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم کنیم. هر کدام از این اهداف می‌توانند آشکار یا پنهان باشند. یک نکته‌ی بسیار مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌توانند سالم یا ناسالم هم باشند.

اهداف کوتاه‌مدت

معمولاً اهدف کوتاه‌مدت شامل حل یک مسئله‌ی فوری است. به عنوان مثال اگر کودکانمان در حال گریه کردن یا دعوا کردن با یکدیگر هستند ما تلاش می‌کنیم به نحوی آن‌ها را آرام کنیم و جلوی دردسر را بگیریم.

اهداف بلندمدت

اهداف خوب فرزندپروری در واقع شامل اهداف بلندمدت می‌شوند. منظور از اهداف بلندمدت هدفهایی است که تحقق آن‌ها به منزله‌ی تبدیل شدن به یک شخصیت پخته است. به عنوان مثال یادگیری همدلی، حل مسئله، احساس خوشبختی، موفقیت در کار و …. نشان‌دهنده‌ی یک شخصیت پخته است. در واقع این هدف بهترین مسیر فرزندپروری است.

انحراف از مسیر فرزندپروری: اهداف پنهان

از مسیر فرزندپروری به راحتی می‌توان خارج شد زیرا سر و کار داشتن با بچه‌هایی که نیازهایشان تمامی ندارد خسته‌کننده است و ممکن است ما را نقطه‌ی جوش برسانند و در نتیجه سر آنها داد بزنیم. بنابراین گاهی رفتارهای ما با اهدافی که دنبال می‌کنیم متفاوت است. به همین دلیل والدین به هدف‌های کوتاه‌مدت مانند اینکه “بچه‌هایم دعوا نکنند تا شب راحت بخوابیم اکتفا می‌کنند” و اهداف بلندمدت به دست فراموشی سپرده می‌شوند.

وقتی مشکلات روزانه مورد توجه قرار می‌گیرند، به‌راحتی می‌توان اهداف بلندمدت را از دست داد. والدین غرق در مسئولیت‌های روزمره اغلب اهداف کوتاه‌مدت را بر اهداف بلندمدت ترجیح می‌دهند.

مثال‌هایی از اهداف پنهان

در اینجا مثالی از یک هدف کوتاه‌مدت پنهان وجود دارد که مانع از هدف بلندمدت فرزندپروری می‌شود.

والدین اغلب یک هدف کوتاه‌مدت “فرزندپروری بدون فریاد” را تعیین می‌کنند. اگرچه آنها سعی می‌کنند به آن پای‌بند باشند، اما پس از چند بار تلاش، مجدداً شروع به فریاد زدن می‌کنند. از آنجا که فرزندان خردسال آنها گوش نمی‌دهند، احساس می‌کنند که گزینه دیگری وجود ندارد. فریاد زدن تنها راه است.

این والدین می‌دانند که چه می خواهند – آنها می خواهند فریاد خود را متوقف کنند زیرا می‌خواهند روابط بهتری با فرزندان خود داشته باشند.

اما دیر یا زود متوجه می‌شوند که روش “فریاد نزن” کار نمی‌کند. بچه‌های کوچک به آنها گوش نمی‌دهند. برای شنیده شدن‌، والدین باید فریاد بزنند.

پس چه چیزی اشتباه است؟

تا به حال در طول تاریخ بشریت رسیدن به هدف دادن نزدن سر بچه‌ها جواب نداده است زیرا این یک هدف واقعی نیست. در واقع هدف پنهان والدین که از آن آگاه نیستند این است که می‌خواهند فرزندانشان مطیع آنها باشند.

بنابرین والدین انتظار دارند که کودکان به خواسته‌های آنها تن بدهند. این یک هدف پنهان والدین است. این هدف در نهایت مانع از هدف بلندمدت توسعه‌ی روابط خوب می‌شود.

بچه‌ها به افرادی که احساس می‌کنند با آنها رابطه ندارند، گوش نمی‌دهند. سپس والدین ناراحت می‌شوند و دوباره شروع به داد و فریاد می‌کنند و بیشتر به روابط آسیب می‌رسانند.

در حالی که داشتن اهداف ملموس و کوتاه‌مدت خوب است، اما آنها می‌توانند ما را از دیدن تصویر بزرگ شوند و ما را آنچه واقعاً در بلندمدت می‌خواهیم دور نگه دارند.

سه نوع هدف فرزندپروری

مطالعات نشان داده‌اند که اهداف فرزندپروری بر رفتار والدین و پیامدهای آنها تأثیر مستقیم دارد.

دانشمندان روانشناسی سه نوع هدف را در فرزندپروری مشخص کرده‌اند:

• اهداف والدمحور
• اهداف کودک‌محور
• اهداف رابطه‌محور

اهداف والدمحور

منظور از اهداف والدمحور اهدافی است که والدین برای خود می‌خواهند نه برای کودکان. اگرچه همه‌ی والدین معتقدند که این کاری که انجام می‌دهند به نفع کودکان است اما همیشه اینطور نیست زیرا معمولاً اهداف والدمحور بر نیازهای والدین مانند اطاعت و رعایت کردن دستورات تمرکز دارد. بنابراین اهداف والدمحور را نمی‌توان جزء اهداف خوب فرزندپروری در نظر گرفت.

والدینی که اهداف والدمحور دارند اغلب درگیر کنترلگری هستند. آنها فرزندی مطیع و محترم می‌خواهند که به آنچه می‌خواهند گوش دهد و کارها را انجام دهد.

این والدین تمایل دارند از قدرت در نظم و انضباط مانند فریاد زدن، تنبیه یا تهدید به مجازات استفاده کنند. تعاملات بین این والدین و فرزندان معمولاً منجر به احساسات منفی می‌شود.

والدینی که از این اهداف استفاده می‌کنند معمولاً معقتدند که رفتار نادرست کودکان از روی عمد است یعنی کودکان به عمد رفتارهای نادرستی از خود نشان می‌دهند.

اهداف کودک‌محور

یک طبقه از اهداف خوب فرزندپروری اهداف کودک‌محور است. والدینی که اهداف کودک‌محور را در فرزندپروری خود دنبال می‌کنند به کودکان خود درس‌های زندگی و ارزش‌های خانوادگی می‌دهند مانند همدلی با دیگران یا رفتارهای مناسب اجتماعی. بنابراین اهداف کودک‌محور جزء اساسی اهداف خوب فرزندپروری هستند.

این والدین تمایل بیشتری برای همدلی دارند. آنها نگران احساسات و خواسته‌های فرزندان خود هستند. آنها می‌خواهند والدین بهتری باشند، فرزند خردسال خود را درک کنند، ارزش‌های اساسی را القا کنند و قوانین اجتماعی را برای آینده بهتر به آنها بیاموزند.

در شرایط سخت، این والدین آرامش بیشتری دارند. آنها از نظم و انضباط مثبتی مانند استدلال منطقی استفاده می‌کنند. دلایل لزوم وجود نظم و انضباط را توضیح می‌دهند و گزینه‌هایی به کودک ارائه می‌شود. این والدین اغلب خونگرم، انعطاف‌پذیر و پذیرنده هستند. هنگامی که رفتار نادرستی از کودکان سر می‌زند، آنها آن را به موقعیت یا محیط نسبت می‌دهند نه یا قصد کودک. یعنی این والدین متعتقدند که رفتار نادرست کودکان از روی عمد نیست.

به طور کلی جای تعجبی ندارد که بگوییم اهداف خوب فرزندپروری باشد شامل اهداف کودک‌محور باشد.

اهداف رابطه‌محور

اهداف رابطه‌محور بر تقویت روابط نزدیک و ارتباطات هماهنگ بین اعضای خانواده متمرکز است.

این والدین پاسخگو و همدل هستند. آنها هنگام تربیت فرزندان به دنبال تعاملات مثبت هستند. این والدین از همان دوره‌ی کودکی با کودک خود مشارکت فعال و تعامل سازنده‌ای دارند. آنها به احساسات مثبت و رفاه کودکان اهمیت می‌دهند. در بلندمدت‌، آنها می‌خواهند عشق، اعتماد و روابط نزدیک خانوادگی را ایجاد و حفظ کنند.

این والدین از راهکارهای مشارکتی و مذاکره برای دستیابی به راه‌حل‌های منصفانه استفاده می‌کنند. آنها همچنین مهربان و پذیرنده هستند و برای اعتماد و هماهنگی خانواده ارزش قائل هستند.

تا اینجا ما در مورد سه نوع هدف فرزندپروری با هم صحبت کردیم. از بین این سه هدف گفتیم که اهداف کودک‌محور و رابطه‌محور جزءاساسی اهداف خوب فرزندپروری هستند. اما اجازه بدهید که کمی دقیق‌تر به این سؤال فکر کنیم که بهترین اهداف چه اهدافی هستند؟

کدام نوع اهداف فرزندپروری بهتر است؟

نوع اهداف فرزندپروری ذاتاً خوب یا بد نیست‌، اما رفتار ناشی از آنها می‌تواند منجر به تفاوت در شیوه فرزندپروری شود.

اهداف والدمحور منجر به رفتارهای سلطه‌گرانه و استبدادی می‌شود، در حالی که اهداف کودک‌محور و رابطه‌محور منجر به رفتارهای مقتدرانه می‌شود. ما در یک مقاله دیگر سبک‌های فرزندپروری مستبدانه و مقتدرانه را توضیح داده‌ایم.

سبک فرزندپروری سلطه‌گرانه و استبدادی نتایج بدتری نسبت به شیوه فرزندپروری مقتدرانه دارد. کارشناسان و روانشناسان در سراسر جهان، فرزندپروری مقتدرانه را به عنوان شیوه تربیتی مناسبی توصیه می‌کنند. بنابراین، اهداف کودک‌محور و رابطه‌محور ممکن است منجر به فرزندپروری با کیفیت بهتر شود.

چگونه اهداف خود را تعیین کنیم؟

تعیین اهداف راهی است که به ما کمک می‌کند آنچه را برای ما مهمتر است تشخیص دهیم و تعیین کنیم کدام رفتارها به ما در دستیابی به آن نتایج کمک می‌کند.

در حالی که اکثر ما اهداف بلندمدتی داریم که بر محور فرزندان و روابط ما متمرکز است، رفتار یا خواسته‌های کوتاه‌مدت به‌ندرت این موضوع را منعکس می‌کند.

به همین دلیل مهم است که مشخص کنیم در بلندمدت به چه چیزی می‌خواهیم برسیم. اهداف کوتاه‌مدت ما باید با اهداف بلندمدت هماهنگ باشد تا بتوانند با هم خوب کار کنند.

ما والدین انتظارات زیادی از فرزندان خود داریم. ما می‌خواهیم فرزندانمان را سالم، شاد، مهربان، مسئولیت‌پذیر، همدل، دارای تحصیلات عالی، از نظر مالی موفق و نزدیک خود تربیت کنیم.

اما در عین حال، هنگام پرورش آنها، برخی از والدین نیز می‌خواهند به اهداف والدمحور خود برسند. آنها می‌خواهند فرزندانشان مطیع دستورات باشند، خوب رفتار کنند، سختکوش باشند و اساساً هر کاری را که والدین می‌خواهند انجام دهند. این والدین معتقدند این سبک فرزندپروری مسیری را برای دستیابی به موفقیت برای فرزندانشان فراهم می‌کند.

در نتیجه تلاش برای دستیابی به این اهداف کوتاه‌مدت، والدین اغلب به شانس خود برای دستیابی به اهداف بلند‌مدت آسیب می‌رسانند.

اهداف خوب فرزندپروری

اگر می‌خواهید اهداف خوب فرزندپروری را دنبال کنید از راه‌حل‌های زیر استفاده کنید.

سعی کنید اهدافی را دنبال کنید که رابطه‌محور باشند و رابطه مثبت خود را با فرزند خود تقویت کنید، زیرا داشتن رابطه سالم و نزدیک پایه و اساس همه‌چیز است. عشق والدین قدرتمند است. عشق‌ورزی به سرعت یا مستقیم به اندازه پاداش یا مجازات در تربیت فرزندان اثربخش نیست اما قطعاً در بلندمدت بسیار بهتر عمل می‌کند.

در اینجا چند نمونه از اهداف خوب فرزندپروری را برای شما آماده کرده‌ایم:

اگر شما رفتار دیگری را به عنوان اهداف خوب فرزندپروری می‌شناسید در کامنت‌ها مطرح کنید. علاوه بر این اگر سؤالی داشتید با ما در کامنت‌ها در میان بگذارید تا بیشتر در مورد اهداف خوب فرزندپروری گفتگو کنیم.