۲۶ نکته درباره تحلیل و تفسیر زبان بدن درمانجویان

داروین اولین کسی بود مفهوم زبان بدن را مورد بررسی قرار داد و در کتاب ابراز هیجانات در انسان و حیوانات آن را بیان کرد.
او «تداوم ذهنی» بین بیان انسان و حیوان و نمایشهای احساسی را از طریق عکسها و توضیحات دقیق مورد مطالعه قرار داد (کلتنر، 2009).
این عواطف که هم در انسان و هم در حیوانات دیده میشود شامل ژستهای صورت، حالتها و حرکات بدن است. اکنون میدانیم که این عبارتها، جزئی از زبان بدن محسوب میشوند.
زبان بدن منبع جداییناپذیر ارتباط و تماس برقرار کردن با دیگران است. این شیوههای ارتباط غیرکلامی که از بدو تولد شروع میشود و در فرهنگهای سراسر جهان یافت میشود، برای بقا، مشارکت و موفقیت ضروری هستند.
زبان بدن چیست؟

زبان بدن، شامل معاشرتهایی است که از طریق کانالهای غیربیانی ابراز میشوند که شامل ژستهای بدنی، ابراز چهرهای، حرکات و تماس چشمی، نزدیکی به دیگران، و حرکات بدنی است (پیس، ۲۰۱۷). زبان بدن به طور خاص در موقعیتهای هیجانی برای تأکید بر کلمات و احساسات پشت آنها به کار میرود.
پژوهشگران به این نتیجه رسیدهاند که ۷۰ تا ۹۰ درصد معاشرت، به صورت غیرکلامی است (محرابیان، ۱۹۷۶). بخش عمدهای از این معاشرت غیرکلامی زبان بدن را در بر میگیرد.
او شرکتکنندگانی را که سه کلمه ضبطشده «شاید» را شنیده بودند مورد بررسی قرار داد – یکی برای ابراز نارضایتی، یکی برای انتقال لطف و دیگری که خنثی بود. شرکتکنندگانی که قادر به شنیدن تصاویر ضبط شده با تصاویر حالات صورت و زبان بدن بودند، 33 درصد در شناسایی احساسات پشت کلمه دقت بیشتری داشتند (محرابیان، 1967).
زبان بدن تحت تأثیر عوامل شخصی مانند احساسات، حالات خلقی، زیستشناختی، شخصیت، عوامل فرهنگی و محیطی قرار میگیرد (پیز، 2017). ما از طریق زبان بدن سیگنالهای بیکلام میدهیم و دریافت میکنیم، خواه از آن آگاه باشیم یا نه. ژستها، حالتها و تماس چشمی هم در مکالمه و هم در سکوت پیامهای قوی به دیگران میفرستند.
زبان بدن در مقابل ارتباط غیرکلامی
ارتباط غیرکلامی شامل تمام شیوههای ارتباطی بدون استفاده از گفتار است. زبان بدن زیرمجموعهی ارتباط غیرکلامی است (میلتون و رندل، ۲۰۲۲).
یک راه تمایز بین زبان بدن و ارتباط غیرکلامی این است که زبان بدن به شیوههایی از ارتباط غیرکلامی اطلاق میشود که قابل دیدن است (میلتون و رندل، ۲۰۲۲). ارتباط غیرکلامیای که زبان بدن محسوب نمیشود شامل تکرار کلمات و اظهارات خاص، ویژگیهای صوتی گفتار مانند تن و حجم گفتار، و صداهایی که به عنوان کلمه در نظر گرفته نمیشوند مانند آها و اوهوم و هوم است.
چرا زبان بدن مهم است؟
زبان بدن برای درک دقیق و صحیح هیجانات و نیتهای دیگران ضروری است (کارتمیل و همکاران، ۲۰۱۲). زبان بدن بر نکات و هیجانهای اصلی تأکید میکند و باعث ایجاد شفافیت بیشتر میشود.
چه در موقعیتهای شخصی و چه در موقعیتهای حرفهای، زبان بدن میتواند باعث ایجاد تعامل یا قطع ارتباط شود. به ما کمک میکند با کسی که دوستش داریم ارتباط بگیریم یا از خودمان او را دور کنیم. زبان بدن میتواند اعتماد به نفس و رهبری ایجاد کند یا اینکه نشاندهندهی کمبود دانش و توانایی باشد.
خواندن و درک زبان بدن میتواند به ابراز صمیمیت و ارائهی شفاف اطلاعات به افراد کمک کند و حرفهای بودن را افزایش دهد. درک نشانههای ظریف و در عین حال قدرتمند سیگنالهای زبان بدن میتواند به افراد کمک کند تا روابط و توانایی خود را برای برقراری ارتباط با افراد دیگر بهبود بخشند.
زبان بدن به ویژه هنگام کار با درمانجویان در یک محیط حرفهای، که در آن احساسات و ارتباطات پایه و اساس درمان و بهبود بهزیستی هستند، مهم است.
چگونه زبان بدن را بخوانیم؟
ما به شیوههای بسیار زیادی از طریق زبان بدن و سرنخهای کلامی با دیگران ارتباط برقرار میکنیم.
برخی از انواع زبان بدن عبارتاند از: حالات صورت، حرکات بدن، حالتهای بدن، تماس چشمی، لمس فیزیکی و فضای شخصی.
حالات چهره
صورت یک فرم بسیار گویا از زبان بدن است که توانایی انتقال احساسات متعدد بدون استفاده کردن حتی از یک کلمه را دارد. از خشم گرفته تا اضطراب، ترس تا اندوه، خجالت تا انزجار، حالات چهره یکی از اشکال ارتباط غیرکلامی است که در بین فرهنگها و گونهها جهانشمول در نظر گرفته میشود (کلتنر، 2009).
حرکات
حرکات دست، بازو و بدن بخشی از زندگی روزمره هستند. به حدی که اکنون در تماسهای ویدیویی یا جلسات آنلاین، یک حرکت دست یا حرکت بازو میتواند شکلکهای شست بالا یا قلب را شبیهسازی کند. حرکات میتوانند مثبت باشند، مانند سیگنال “OK” یا منفی. ژستها عمدتاً فرهنگی هستند و بسته به جغرافیا و قومیت ممکن است معانی مختلفی را بیان کنند.
وضعیت بدن
اینکه چگونه یک فرد حرکت میکند و خودش را نگه میدارد، اطلاعاتی را به روشهای ظریف و قدرتمندی در میان میگذارد. وضعیت بدن شامل نحوهی نشستن فرد، نگهداشتن سر، ایستادن، راه رفتن و درگیر شدن وضعیت فیزیکی خود میشود.
ارتباط چشمی
حس بینایی ما در ارتباطات غیرکلامی اهمیت ویژهای دارد. نوع نگاه ما به دیگران میتواند چیزهای زیادی را با هم ارتباط برقرار کند و به بهبود یا کاهش جریان گفتگو کمک کند. تماس چشمی میتواند محبت، خشم، جذابیت و علاقه و موارد دیگر را منتقل کند.
لمس فیزیکی
لمس فیزیکی شکل قدرتمندی از زبان بدن و ارتباط غیرکلامی است. از در آغوش گرفتن تا دست دادن، لمس کردن پیامهای مختلفی را نشان میدهد. لمس همچنین یک روش بسیار شخصی برای ابراز علاقه، احساسات و تعامل با دیگران است و میتواند به خوبی دریافت شود یا ناراحتی و تنش ایجاد کند.
فضای شخصی
فضای فیزیکی در تعاملات نیز جنبه بسیار شخصی زبان بدن است. نیاز به فضا یا راحتی ما به آن بستگی زیادی به فرهنگ، رابطه خاص، ترجیحات شخصی، تجربه گذشته و موقعیت داده شده دارد. درک مرزهای افراد دیگر جزء مهم ارزیابی نیاز به فضای شخصی است.
5 نمونه از زبان بدن و انواع آن
روشهای متعددی برای دستهبندی زبان بدن و مثالهای زیادی برای نشان دادن اینکه چگونه بیان چهرهای، وضعیت بدن، حرکت و حالات چهره بر آنچه که در ارتباط در جریان است تأثیر میگذارد وجود دارد.
زبان بدن باز
هنگام کار با درمانجویان، داشتن زبان بدن باز برای اتحاد درمانی برای ایجاد اعتماد و ارتباط مهم است.
زبان بدن باز، نشان میدهد که شخص برای طرف مقابل و پیامی که میفرستد باز است (Wezowski & Wezowski, 2018).
زبان بدن باز میتواند شامل خم شدن به طرف مقابل، نگذاشتن پاها رو هم، دست به سینه نشدن، داشتن حالت باز و داشتن بالای تنه آرام باشد.
زبان بدن مثبت
زبان بدن مثبت نشاندهندهی یک فرد قوی و با اعتماد به نفس است (وزوفسکی و وزووسکی، 2018).
این را میتوان با وضعیت آرام، تماس چشمی واضح، فاصله پاها، کج شدن لگن به سمت بالا و حرکت به سمت طرف مقابل نشان داد.
مهم است که هنگام کار با درمانجویان، پویایی قدرت را در نظر بگیرید و زبان بدن را بدون ترساندن یا تسلط مثبت نگه دارید.
زبان بدن منفی
زبان بدن منفی تمایل دارد دیگران را دور کند. این شامل داشتن دست به سینه شدن، مشت کردن، دستهای به هم چسبیده، حالتهای پنهان یا دفاعی، پنهان کردن بدن، یا چرخیدن/حرکت کردن است. پوشاندن دهان یا دست زدن به گردن نیز نشاندهندهی ناامنی و شک است (وزوفسکی و وزوفسکی، 2018).
آگاهی از تمایلات به این حرکات میتواند به شما کمک کند تا از انجام آنها در جلسه اجتناب کنید و زمانی که مراجعین با زبان بدن منفی صحبت میکنند پاسخ مناسبی بدهید.
زبان بدن مطمئن
بسیاری از مردم سخت کار میکنند تا زبان بدن خود را با اعتماد به نفس نشان دهند. اعتماد به نفس عموماً به عنوان یک ویژگی مثبت در نظر گرفته میشود و با موفقیت و عملکرد خوب مرتبط است (وزوفسکی و وزوفسکی، 2018).
زبان بدن مطمئن شامل حالت عمودی بدن، نگاه کردن مستقیم به افراد، دستهای بسته شده در پشت سر و شانههای آرام است. زبان بدن با اعتماد به نفس نیز در قالب “ژست قدرت” مورد بحث قرار گرفته است، که در فرهنگها و گونهها به عنوان بزرگتر نشان دادن خود در نظر گرفته شده است.
زبان بدن در فضای مجازی
همانطور که ارتباطات بینفردی بیشتر مجازی میشود، مهم است که از نحوه نمایش زبان بدن روی اسکرینهای مختلف آگاه باشید. برخی از ایدههایی که در جلسات مجازی باید در نظر گرفته شود عبارتند از:
- مطمئن شوید که نور کافی وجود دارد تا درمانجویان و/یا اعضا بتوانند حالات چهره را ببینند و حرکات بدن را درک کنند.
- مراقب وضعیت بدن باشید. راحت بودن بیش از حد پشت صفحه نمایش و خم شدن روی آن آسان است.
- تماس چشمی را حفظ کنید. ممکن است برای جلوگیری از خیره شدن ناراحت کننده، بین نگاه کردن به صفحه و نگاه مستقیم به دوربین جابهجا شوید.
- از دست زدن بیش از حد به صورت و سر خودداری کنید، زیرا این کار باعث ناامنی میشود و میتواند باعث حواسپرتی شود.
- لبخند بزنید و از حرکات گرم صورت استفاده کنید، زیرا چهره اصلیترین چیزی است که مردم در جلسات مجازی میبینند.
- از حرکات دست استفاده کنید. این کار مستلزم آن است که رایانه یا دستگاه ضبط به اندازه کافی دورتر قرار گیرد تا قسمتی از قسمت بالایی بدن را را نشان بدهد.
فرهنگ متفاوت، زبان بدن متفاوت
فرهنگ نقش مهمی در نحوهی ارسال و دریافت پیام دارد. حالات چهره تنها شکلی از زبان بدن است که به نظر میرسد در بین فرهنگها جهانشمول باشد (کلتنر، 2009). شش حالت جهانی چهره که شناسایی شدهاند عبارتاند از: شادی، غم، خشم، انزجار، ترس و تعجب.
با این حال، تفاوتهای فرهنگی در زبان بدن وجود دارد. در زیر نمونههایی مشاهده شده است. این فهرست گستردهای از همه تفاوتهای فرهنگی در زبان بدن نیست، اما نشان میدهد که آموزش و آگاهی مداوم هنگام کار با دیگران در محیطهای شخصی و حرفهای مهم است.
حرکات دست
در فرهنگهای غربی، شست بالا نشانه «خوب» است، اما در خاورمیانه نشانه «fuck you» است. به طور مشابه، حلقه کردن انگشت اشاره (نشانه ای برای نزدیکتر شدن) در مناطقی مانند چین و فیلیپین بی ادبانه تلقی می شود (کورتز و همکاران، 2017).
ارتباط چشمی
بیشتر کشورهای غربی ارتباط چشمی را نشانه اعتماد و علاقه میدانند. در بسیاری از کشورهای خاورمیانه، تماس چشمی بین جنسیتها نامناسب تلقی میشود و در برخی فرهنگهای آسیایی، تماس چشمی طولانی تهاجمی و مقابلهای تلقی میشود (کورتز و همکاران، 2017).
لمس کردن
لمس فیزیکی یا تماس فیزیکی در فرهنگهای اروپای شمالی و خاور دور بسیار اندک هستند، در حالیکه لمس فیزیکی بخش بزرگی از معاشرت در خاورمیانه و آمریکای لاتین است (کورتز و همکاران، 2017).
نشستن
در ژاپن، پای ضربدری نشستن نشانه بیاحترامی است و نشان دادن کف پا در برخی کشورهای خاورمیانه توهینآمیز است (کورتز و همکاران، 2017).
5 نکته کاربردی برای تفسیر زبان بدن

آرگیل (1978) یکی از اولین محققان مدرنی بود که ارتباطات غیرکلامی را مورد مطالعه قرار داد و معتقد بود که انسانها بیش از 700000 شکل زبان بدن مختلف دارند. برخی از زمینههای خاصی که برای تفسیر زبان بدن باید مورد توجه قرار گیرند عبارتاند از توجه به سر، صورت، چشمها، بازوها و دستها.
- سر
سر تکان دادن زمانی که شخص دیگری در حال صحبت است، نشانه این است که شما تمرکز کردهاید و گوش میدهید. این کار میتواند نشان دهد که شما با آنچه گفته میشود موافق هستید یا نظرات مطرحشده را تأیید میکند. کج کردن سر به یک طرف نیز نشانه گوش دادن دقیق و احترام است. هر دوی اینها ژستهای مثبت در مکالمه محسوب میشوند.
پایین آوردن سر یا به عقب بردن آن با گردن سفت نشانه نگرش منفی، انتقاد، انکار یا طرد است. وقتی کسی سر خود را با دستان خود نگه میدارد، نشانهی کسالت و بیعلاقگی است. و زاویه چانه به سمت بالا نشانه تکبر و تسلط است (دانسی، 2022).
- صورت
همانطور که بیشتر مردم میدانند، لبخند زدن یک حرکت چهرهی باز که نشاندهندهی گرمی و علاقه است. از سوی دیگر، اخم کردن، نشانهی عصبانیت، بیعلاقگی یا عدم توافق است.
بالا بردن ابروها نشانهی تعجب و بالا بردن یک ابرو نشاندهنده ناباوری است. لبهای جمعشده بسته به موقعیت، خشم، اندوه یا عدم پذیرش را نشان میدهند (دانسی، 2022).
- چشم
اغلب گفته میشود که چشمها پنجرهی روح هستند. تماس چشمی مبنای تفاهم در گفتگو است. هنگامی که از تماس چشمی اجتناب شود، ممکن است ناراحتی، عدم اطمینان یا کمرویی را نشان دهد یا نشان دهد که فرد چیزی برای پنهان کردن دارد.
وقتی چشمهای کسی باریک میشود، میتواند نشاندهندهی عصبانیت باشد. بستن مختصر چشمها و باز کردن سریع دوبارهی آنها را پلک زدن تاییدی مینامند و میتواند نشاندهندهی تایید یا تایید شخص دیگری باشد (دانسی، 2022). باریک شدن چشمها میتواند به معنای چندین چیز باشد، مانند گیجی یا نیاز به اطلاعات بیشتر. همچنین ممکن است نشاندهندهی تمرکز یا عصبانیت باشد.
توجه به مردمکها نیز مهم است. مردمکهای گشاد شده میتوانند علاقه و جذابیت را نشان دهند، در حالی که گشاد شدن چشم ها میتواند نشانه تعجب یا هیجان باشد.
- بازوها و دستها
وضعیتهای بالاتنه عمدتاً از بازوها و دستها تشکیل شده است که متحرکترین و برجستهترین تظاهرات زبان بدن هستند. خم کردن بازوها راهی برای ایجاد فاصله و نشان دادن نگرش منفی است (دانسی، 2022). وقتی بازوها روی هم قرار میگیرند و فرد بالای بازوهای خود را میگیرد، این نشانه تنش و ناراحتی است.
بازوهای ضربدری شده با مشتهای گرهشده نیز زبان بدن منفی و نشانه پرخاشگری و عصبانیت است. قرار دادن دستها روی باسن میتواند نشانهای از پرخاشگری یا تسلط باشد. قرار دادن دستها در جیبها نشاندهندهی عدم درگیری و تدافعی است (دانسی، 2022).
- نکات کلی
به طور کلی، افراد با اعتماد به نفس اغلب به انعکاس خود در آینه یا پنجره نگاه میکنند و خود را در موقعیتی قرار میدهند که مرکز بحث باشند. مردم اعتماد به نفس خود را از طریق حرکات بزرگ، حالتهای بدن، لبخندهای مطمئن، دست دادن محکم و تماس چشمی ثابت نشان میدهند. خجالت، ناامنی و اعتماد به نفس پایین از طریق خندههای عصبی، اجتناب از تماس چشمی، رویگردانی و اجتناب دیده میشود (ماندال، 2014).
نشانههای غیرکلامی ترس را میتوان با چشمهای گشاد، چنگ زدن و گرفتن دید. نگه داشتن نفس، نگاه کردن به اطراف و قرار دادن دستها در مقابل بدن نیز نشانه ترس است (ماندال، 2014).
مردم با دستهای ضربدری، بدنی سفت، شانههای خمیده، و صدای کم تنفر خود را نشان میدهند (ماندال، 2014).
علاقه و جذابیت جنسی را میتوان از طریق تماس چشمی، حرکات اغراقآمیز صورت، پلک زدن، خیس کردن لبها، لمس بدن، یا روی هم زدن و بازکردن پاها مشاهده کرد (ماندال، 2014).
4 مطالعه جذاب در مورد موضوع زبان بدن
زبان بدن نقش مهمی در نحوهی ارتباط ما با دیگران، ارائه خودمان و درک دیگران دارد.
تحقیقات در مورد نشانههای غیرکلامی و انواع ارتباط از زمان تحقیقات داروین در مورد تکامل و احساسات ادامه داشته است. اخیراً، مطالعات خاصی در مورد زبان بدن به ما کمک کرده است تا بفهمیم چگونه این زبان هر جنبه از زندگی را شکل میدهد و بر آن تأثیر میگذارد.
- زبان بدن و جنسیت
همانطور که تفاوتهای فرهنگی در زبان بدن وجود دارد، تفاوتهای جنسیتی نیز مشاهده شده است. در مطالعاتی که مردان و زنان را در طول مصاحبه مورد بررسی قرار دادند، محققان دریافتند که زنان تمایل دارند ژستهای کوچکتری داشته باشند و پاهای خود را کمتر از مردان حرکت دهند. همچنین زنان حالت چهرهی بیشتری نسبت به مردان نشان میدهند (ماندال، 2014).
- زبان بدن در کلاس درس
در یک محیط آموزشی، زبان بدن معلم میتواند بر ادراک و توانایی دانشآموز برای یادگیری تأثیر بگذارد. در یک مطالعه در مدرسهی ابتدایی، گروههایی از دانشآموزان در معرض حالات چهره منفی یا مثبت معلم قرار گرفتند (دیلک و اکبر، 2022).
دانشآموزانی که نشانههای غیرکلامی منفی ارائه کردند (حتی اگر درس یکسان بود) دیدگاههای منفی بیشتری نسبت به همسالان و محیط کلاس داشتند و میزان علاقهی کمتری به مطالب یادگیری را گزارش کردند (دیلک و اکبر، 2022).
- زبان بدن در مقابل حالت چهره
در حالی که حالت چهره یکی از جنبههای مهم ارتباط غیرکلامی است، تحقیقات نشان داده است که حرکات بدن ممکن است بیشتر نشاندهندهی بیان عاطفی باشد. در یک مطالعهی تحقیقاتی توسط هاکستر و همکاران (2023)، به شرکتکنندگان تصاویری از برنده و بازندهی تنیسبازان داده شد.
پس از مشاهدهی عکسها فقط با صورت یا بدن، از شرکتکنندگان خواسته شد تا سطح برانگیختگی و تجربهی احساسی تنیسور را ارزیابی کنند. آنها هنگام مشاهدهی بدن، نه صورت، دقیقتر بودند (Huxter et al., 2023).
این نشان میدهد که ژستها و حرکات بدن اطلاعات زیادی را در مورد احساسات منتقل میکند.
- زبان بدن در ارائه
زبان بدن تأثیر مستقیمی بر نحوهی درک و تفسیر افراد از یافتههای علمی دارد. محققان پس از ارائهی یک مقالهی پژوهشی یکسان با استفاده از سبکهای ارائهی متفاوت با مخاطبان مصاحبه کردند (پاتیل و همکاران، 2024).
آنها دریافتند که مجریانی که تماس چشمی خود را حفظ میکنند و از حرکات هدفمند با حالت باز استفاده میکنند، بیشتر از مجریانی که بیقراری میکنند، از تماس چشمی اجتناب و از زبان بدن بسته استفاده میکنند، معتبر و متقاعدکننده دیده میشوند (پاتیل و همکاران، 2024).
چگونه زبان بدن خود را بهبود بخشیم
ارائهی زبان بدن مناسب موقعیت با موفقیت حرفهای و شادی ارتباط دارد (وزوفسکی و وزووسکی، 2018). راههای زیادی برای بهبود زبان بدن در محیطهای حرفهای، کار با درمانجویان و زندگی شخصی وجود دارد.
- خودآگاهی. آگاهی از وضعیت بدنی، حالات صورت، حرکات و نحوهی نشستن خود یک نقطهی شروع عالی است. به طور کلی، بازوها را روی هم نگذارید و حالت عمودی، آرام و باز داشته باشید.
- ضبط کردن. از خودتان فیلم بیگرید است تا بفهمید زبان بدن، الگوهای حرکتی و ژستهایتان چگونه به نظر میرسد.
- خم شوید. به سمت درمانجویان یا کسانی که با شما صحبت میکنند خم شوید تا علاقه و مشارکت خود را نشان دهید.
- ارتباط چشمی برقرار کن. برقراری تماس چشمی به طور معمول نشاندهندهی علاقه و مشارکت است و به طرف مقابل کمک میکند احساس کند شنیده، درک و تایید شده است.
- آینهوارگی. انعکاس وضعیت نشستن، وضعیت و لحن فرد مقابل به آرامش او کمک میکند.
- آرام بودن. حرکت و صحبت کردن به آرامی نشاندهندهی هدفمندی است و استرس و اضطراب را برای افراد دیگر کاهش میدهد.
کلام آخر
شکل قدرتمند ارتباط غیرکلامی که به عنوان زبان بدن شناخته میشود، میتواند تعاملات شخصی و حرفهای را ایجاد یا از بین ببرد. داشتن زبان بدن مثبت، باز و با اعتماد به نفس میتواند به درمانگران کمک کند تا با مراجعین ارتباط برقرار کنند و آنها را قادر سازد تا کنترل سلامت، درمان و بهزیستی خود را در دست بگیرند.
زبان بدن منفی میتواند افرادی را که قصد کمک به آنها را داریم ناامید کند، باعث بیاعتمادی و دلسردی شود و تنش و درگیری در روابط ایجاد کند.
استفاده از این نکات برای درک زبان بدن دیگران و بهبود زبان بدن خود میتواند پویایی و چشمانداز هر جنبه از زندگی ما را تغییر دهد.
برای ارتباط با ما در انتهای مطلب کامنت بگذارید. علاوه بر این میتوانید در اینستاگرام و تلگرام ما را دنبال کنید.
- اینستاگرام: schema.therapy
- تلگرام: psychologistnotes
- ایمیل: schemalogy@gmail.com
- Argyle, M. (1978). The psychology on interpersonal behavior. Penguin Press.
- Cartmill, E., Beilock, S., & Goldin-Meadow, S. (2012). A word in the hand: Action, gesture and mental representation in humans and non-human primates. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences, 367, 129–143.
- Cortez, R., Marshall, D., Yang, C., & Luong, L. (2017). First impressions, cultural assimilation and hireability in job interviews: Examining body language and facial expressions’ impact on employer’s perceptions of applicants. Concordia Journal of Communication Research, 4, 28–36.
- Danesi, M. (2022). Understanding nonverbal communication. Bloomsbury Academic Press.
- Dilek, C., & Ekber, T. (2022). The body languages teachers use in the classroom and their purposes. International Journal of Educational Research, 13(5), 41–59.
- Huxter, K., Atkin, E., & Singhal, A. (2023). Perception of emotion in the facial expression and body language of athletes. Social Behavior & Personality: An International Journal, 51(4), Article e12173.
- Keltner, D. (2009). Born to be good: The science of a meaningful life. Norton and Company.
- Mandal, F. B. (2014). Nonverbal communication in humans. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 24, 417–421.
- Mehrabian, A. (1967). Inference of attitudes from nonverbal communication in two channels. Journal of Consulting Psychology, 31(3), 249–252.
- Milton, J., & Randall, J. (2022). What the information analyst should know about body language. MIS Quarterly, 1(3), 33–47.
- Patil, M., Patil, V., & Katre, U. (2024). Unspoken science: Exploring the significance of body language in science and academia. European Heart Journal, 45(4), 248–255.
- Pease, A. (2017). Definitive book of body language. Orion.
- Wezowski, K., & Wezowski, P. (2018). Without saying a word: Master the science of body language and maximize your success. Harper Collins Leadership Press.