اختلالات اضطرابیاختلال‌های روان‌شناختی

اختلال فوبیای خاص چیست؟ تعریف، تشخیص و درمان

اختلال فوبیای خاص ترس شدید و غیرمنطقی از یک موقعیت یا یک شیء خاص است.

فوبیای خاص چیست؟

فوبیای خاص یک ترس شدید و غیرمنطقی از موقعیت‌ها یا اشیائی است که میزان ترسی که فرد تجربه می‌کند با میزان ترسناک بودن محرک تناسب ندارد. اما قبل از اینکه به سراغ تشخیص فوبیای خاص برویم و نشانه‌های آن را توضیح دهیم اجازه دهید یک مقدمه کوتاه در مورد ترس و فوبیای خاص را با هم مرور کنیم.

ترس یکی از اساسی‌ترین هیجان‌ها و احساسات ماست. ترس به ما کمک می‌کند که از موقعیت‌های خطرناک اجتناب کنیم یا راه‌حلی برای آن‌ها پیدا کنیم. اما گاهی ترس ما نسبت به موقعیت‌هایی است که در واقع آنقدر که ما از آنها می‌ترسیم، ترسناک نیستند مانند ترس از تاریکی. گاهی‌اوقات نیز ترس ما با موقعیتی که در آن قرار داریم تناسب ندارد. به عنوان مثال فردی را تصور کنید که هر مرتبه که یک گربه در خیابان می‌بیند از ترس دچار یک حمله اضطرابی می‌شود. حتی گاهی نیز با تصور گربه نیز به شدت می‌ترسد. به این ترس‌های شدید در روانشناسی، فوبیای خاص می‌گویند.

فوبیا یک کلمه یونانی است. یکی از خدایان یونان به نام فوبوس از طریق ترساندن دشمنان خود با آن‌ها مبارزه می‌کرد. کلمه خاص در فوبیای خاص، نیز به موقعیت‌ها و محرک‌های مختلف اشاره می‌کند. فوبیای خاص در طبقه اختلال‌های اضطرابی قرار می‌گیرد.

فوبیای خاص یک ترس شدید و غیرمنطقی از اشیا یا موقعیت‌هایی هستند که خطر واقعی کمی دارند اما باعث اضطراب و اجتناب می‌شوند. برخلاف اضطراب کوتاهی که ممکن است هنگام سخنرانی یا امتحان احساس کنید، فوبیاهای خاص طولانی مدت هستند، واکنش‌های شدید جسمی و روانی ایجاد می‌کنند و می‌توانند بر توانایی شما برای عملکرد عادی در محل کار، مدرسه یا محیط‌های اجتماعی تأثیر بگذارند.

فوبیای خاص جزو شایع‌ترین اختلالات اضطرابی هستند و همه فوبیاها نیاز به درمان ندارند. اما اگر فوبیای خاصی بر زندگی روزمره شما تأثیر بگذارد، چندین روش درمانی در دسترس هستند که می‌توانند به شما کمک کنند تا بر ترس‌های خود غلبه کنید.

فوبیا حدود 19 میلیون بزرگسال را تحت تاثیر قرار می‌دهد و زنان دو برابر بیشتر از مردان به فوبیای خاص مبتلا می‌شوند. برخی افراد چند فوبیای خاص را به طور همزمان تجربه می‌کنند. تقریباً 75 درصد از افراد مبتلا به فوبیای خاص از بیش از یک شی یا موقعیت می‌ترسند.

فوبیای خاص
فوبیای خاص

نشانه‌های فوبیای خاص و روش تشخیص

هیچ تست آزمایشگاهی برای سنجش وجود فوبیای خاص وجود ندارد. این اختلال عموماً بر اساس تشخیص روانشناس صورت می‌گیرد. روانشناس برای تشخیص فوبیای خاص اول از همه تعریف آن را مد نظر قرار می‌دهد: فوبیای خاص شامل ترس شدید و مداوم از یک شیء یا موقعیت خاصی است که با خطر واقعی تناسب ندارد. اگر ترس‌ها و اضطراب‌های شما با این تعریف مطابقت داشته باشد روانشناس از ملاک‌های تشخیصی که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا در کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (DSM-5) ارائه شده است استفاده می‌کند تا بتواند وجود فوبیای خاص را در شما تشخیص دهد:

  • ترس یا اضطراب محسوس
  • واکنش فوری اضطراب
  • اجتناب یا پریشانی شدید
  • عدم تناسب با فرهنگ
  • اختلال در زندگی
  • ترس یا اضطراب شدید نباید ناشی از اختلال دیگری باشد

ملاک‌های تشخیصی بر اساس DSM-5

A. ترس یا اضطراب محسوس در مورد موضوع یا موقعیتی خاص (مثل پرواز کردن، ارتفاعات، حیوانات، تزریق، دیدن خون)

  • عموماً ترسی که توسط فرد مبتلا به فوبیای خاص تجربه می‌شود بسیار شدید، غیرمنطقی و افراطی است. این ترس عموماً به شکل مداوم هنگام نزدیکی و مجاورت با محرک فوبیک (شی‌ء یا موقعیت خاصی) روی می‌دهد. گاهی حتی فکر کردن به محرک فوبیک یا تصور کردن آن نیز می‌تواند ترس شدیدی ایجاد کند.
  • در کودکان این ترس یا اضطراب ممکن است با گریه، قشقرق، میخکوب شدن یا جسبیدن ابراز شود.

‌‌B. موضوع یا موقعیت فوبیک تقریباً همیشه ترس یا اضطراب فوری را تحریک می‌کند.

  • هرگاه فرد به محرک فوبیک نزدیک می‌شود بدون استثنا دچار ترس بسیار شدید می‌شود. ترسی که فرد در حضور محرک فوبیک تجربه می‌کند با خطر واقعی تناسب ندارد.

C. از موضوع یا موقعیت فوبیک به طور فعال اجتناب می‌شود.

  • فرد همیشه تلاش می‌کند تا با اقدامات امنیتی یا فرار کردن و نرفتن به موقعیتی که از آن می‌ترسد از محرک‌های فوبیک اجتناب کند.فردی که مبتلا به فوبی خاص است همیشه تلاش می‌کند از محرک فوبیک اجتناب کند یا اینکه با پریشانی بسیاری زیادی آن را تحمل می‌کند.

D. ترس یا اضطراب با خطر واقعی که توسط محرک فوبیک ایجاد می‌شود تناسب ندارد و با زمینه‌ی فرهنگی فرد مطابقت ندارد.

  • در واقع باید ترسی که فرد از یک محرک خاص تجربه می‌کند یک واکنش طبیعی در فرهنگ او نباشد. به عنوان مثال اگر تمامی یا اکثر آدم‌های یک جامعه از یک موقعیت خاص می‌ترسند آنگاه ترس فرد از آن موقعیت فوبیا محسوب نمی‌شود.

E. ترس فرد از موقعیت‌ها یا اشیاء باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره او می‌شود.

  • به عنوان مثال فردی که به خاطر ترس از گربه‌ها از خانه بیرون نمی‌رود زندگی او مختل می‌شود. یا کسی که به خاطر ترس از سوسک‌ نمی‌تواند با خیال راحت بخوابد و خوابش مختل می‌شود نمونه‌ی دیگری از مختل شدن زندگی است.

F. این اختلال با نشانه‌های اختلال‌های روانی دیگر مانند نشانه‌های وحشتزدگی، آگورافوبیا، وسواس‌، اختلال استرس پس از سانحه، جدایی از افراد مورد دلبستگی یا موقعیت‌های اجتماعی قابل توجیه نیست. در واقع ترس یا اضطراب شدید نباید ناشی از اختلال دیگری باشد.

انواع فوبیای خاص

به صورت کلی پنج نوع اصلی و رایج فوبیای خاص وجود دارد:

  • نوع طبیعی/محیطی: این نوع از فوبیای خاص شامل رویدادها یا موقعیت‌های طبیعی، آب و هوایی و محیطی می‌شود. به عنوان مثال ترس از رعد و برق (آسترافوبیا) یا آب (آکوافوبیا) نمونه‌هایی از فوبیای خاص مرتبط با نوع طبیعی/محیطی است.
  • نوع آسیب: این نوع فوبیای خاص با ترس مرتبط با آسیب یا صدمه‌ی جسمانی مرتبط است. به عنوان مثال ترس از دندانپزشک (دنتوفوبیا) یا ترس از تزریق (تریپانوفوبیا) مثال‌هایی از نوع فوبیای خاص مرتبط با آسیب هستند.
  • نوع حیوان: این نوع از فوبیای خاص مربوط به ترس شدید از حیوانات یا حشرات است مانند فوبیای سگ (سینوفوبیا)، ترس از مار (فیدیوفوبیا) و حشرات (انتوموفوبیا).
  • نوع موقعیتی: این نوع فوبیای خاص با ترس‌هایی مرتبط است که توسط موقعیت‌های خاصی ایجاد می‌شود مانند ترس از شستشو (ابلوتوفوبیا) و ترس از مکان‌های بسته (کلاستروفوبیا).
  • انواع دیگر: ترس‌های شدید و افراطی دیگر از موقعیت‌ها یا اشیاء خاص را که نمی‌توان در انواع بالا قرار دارد در این طبقه قرار می‌گیرند مانند ترس از عروسک‌، استفراغ یا صداهای بلند.

تمام انواع فوبیا معمولاً واکنش‌های زیر را ایجاد می‌کنند:

  • احساس فوری ترس، اضطراب و وحشت شدید زمانی که در معرض منبع ترس خود قرار می‌گیرید یا حتی زمانی به آن فکر می‌کنید.
  • ترس‌های شما غیر‌منطقی یا اغراق‌آمیز هستند اما در کنترل آنها ناتوان هستید
  • تشدید اضطراب با نزدیک شدن موقعیت یا شیء
  • انجام فعالیت‌ها و رفتارهایی به منظور اجتناب از شیء یا موقعیتی که باعث ایجاد ترس و اضطراب می‌شود.
  • باعث مختل شدن عملکرد و کارهای روزانه‌ی شما می‌شود.
  • باعث ایجاد واکنش‌ها و احساسات جسمانی از جمله عرق کردن، بالا رفتن ضربان قلب، یا مشکل در تنفس می‌شود.
  • احساس تهوع، سرگیجه یا غش کردن

علت های مبتلا شدن به فوبیای خاص

  • تجربیات منفی. بسیاری از فوبیاها در نتیجه‌ی تجربه‌ی منفی ترس یا حمله‌ی پانیک مربوط به یک شیء یا موقعیت خاص ایجاد می‌شوند.
  • ژنتیک و محیط. ممکن است بین فوبیای خاص شما و فوبیا یا اضطراب والدینتان ارتباطی وجود داشته باشد – این ممکن است به دلیل ژنتیک یا رفتار آموخته‌شده از آن‌ها باشد.
  • عملکرد مغز. تغییرات در عملکرد مغز نیز ممکن است در ایجاد فوبیای خاص نقش داشته باشد.

شیمی مغز

در مغز مواد شیمیایی فراوانی وجود دارد که بهم خوردن تعادل، کم یا زیاد شدن آن‌ها می‌تواند باعث ایجاد اختلال شود. این مواد شیمیایی انتقال‌دهنده‌ی عصبی نامیده می‌شود. کار این انتقال‌دهنده‌ها رد و بدل اطلاعات دررون مغز است. پژوهش‌ها نشان داده است که سه انتقال‌دهنده‌ی عصبی در اختلال فوبیای خاص نقش دارند:

  • سروتونین: سروتونین یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی است که بیشتر در خلق و رفتار حرکتی نقش دارد. پژوهش‌ها نشان داده است که سروتونین در افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی نقش دارد. گیرنده‌های سروتونین در اختلال‌های اضطرابی ممکن است حساسیت بالایی داشته باشند. سروتونین باعث بیش‌فعالی قسمت‌های مختلفی از مغز می‌شود.
  • نورابی‌نفرین: این انتقال دهنده‌ی عصبی مسئول نشانه‌های جسمانی افراطی اضطراب است.
  • گابا: انتقال‌دهنده‌ی عصبی گابا به بازداری سلول‌های مغزی مرتبط با اضطراب کمک می‌کند. این انتقال‌دهنده در افرادی که دچار اختلال‌های اضطرابی شده‌اند کاهش پیدا کرده است.

ساختار مغز

  • قسمت‌های مغزی مهم در اختلال‌های اضطرابی آمیگدال و سپتو-هیپوکامپ است. آمیگدال با واکنش‌های ترس ارتباط دارد. سپتو-هیپوکامپ به فرد کمک می‌کند به تهدیدها پاسخ دهید و موقعیت‌های اضطراب‌برانگیز را به خاطر بسپارید.
  • محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال: این سیستم با تشرح کورتیزول به بدن کمک می‌کند برای جنگ و گریز آماده شود.

رویکرد روانکاوی

رویکردهای روانکاوی، نشانه‌های فوبیای خاص را نمادی از مشکلات روانی عمیق‌تر و تعارض‌های ناهشیار در نظر می‌گیرد. زیگموند فروید، پدر روانکاوی، در درمان یکی از بیمارانش به نام هانس کوچولو به این نتیجه رسید که ترس هانس کوچولو از اسب‌ها به خاطر اضطراب اختگی اوست.

رویکرد رفتاری

رویکردهای رفتاری به فوبیای خاص آن را نوعی شرطی سازی کلاسیک در نظر می‌گیرند. در شرطی‌سازی کلاسیک، یک محرک خنثی، یعنی محرکی که باعث ایجاد ترس (درد) نمی‌شود با یک محرک طبیعی، یعنی محرکی که باعث ایجاد در می‌شود، تداعی می‌شود. به عنوان مثال دیدن سگ (محرک خنثی) با گاز گرفته شدن توسط آن (محرک طبیعی) تداعی می‌شود و باعث می‌شود که فرد واکنش ترس (پاسخ شرطی) نشان دهد. هنگامی که محرک خنثی باعث ایجاد ترس شود به آن محرک شرطی می‌گویند.

جان‌ بی واتسون که پدر رفتارگرایی است که نحوه ایجاد ترس از طریق شرطی‌سازی کلاسیک را توسط یک آزمایش با یک پسربچه به نام آلبرت کوچولو اثبات کرد. در ابتدا آلبرت از موش‌ها نمی‌ترسید و با آن‌ها بازی می‌کرد. واتسون در آزمایش خود هرگاه موش به آلبرت نزدیک می‌شد یک صدای بسیار بلند ایجاد می‌کرد (با چکش به یک میله آهنی ضربه می‌زد) که باعث ترس آلبرت می‌شد. بعد از مدتی آلبرت یاد گرفت که از موش‌ها بترسد. در واقع موش تبدیل به یک محرک شرطی شده بود.

علاوه بر شرطی سازی کلاسیک، رویکردهای رفتاری برای توضیح اجتناب رفتاری در فوبیای خاص از شرطی سازی عامل نیز استفاده می‌کند. شرطی سازی عامل به این معناست که انجام یک رفتار یا پاداش به دنبال دارد یا تنبیه. اگر پاداش به دنبال داشته باشد آن رفتار تقویت می‌شود و فرد دوباره آن را تکرار می‌کند و اگر تنبیه به دنبال داشته باشد آن رفتار کاهش پیدا می‌کند. وقتی فرد از محرک فوبیک اجتناب می‌کند، اضطرابش کاهش پیدا می‌کند. بنابراین پاداش اجتناب او کاهش اضطراب است، در نتیجه همیشه اجتناب کردن را تکرار می‌کند و از این طریق ترس او از محرک فوبیک به خاطر اجتناب همیشه ادامه پیدا می‌کند.

در اینستاگرام با ما در ارتباط باشید

عوامل خطر

این عوامل ممکن است خطر ابتلا به فوبیای خاص را افزایش دهند:

  • سن. فوبیاهای خاص می‌توانند ابتدا در دوران کودکی ظاهر شوند، معمولاً در سن 10 سالگی، اما می‌توانند بعداً در زندگی ظاهر شوند.
  • ژنتیک: افرادی که یکی از اعضای خانواده یا بستگانشان دارای یک اختلال اضطرابی یا فوبیای خاص هستند در معرض خطر بیشتری برای فوبیای خاص قرار دارند.
  • خلق و خو. پژوهش‌ها نشان‌ داده‌اند کسانی که بازداری رفتاری دارند در معرض خطر بیشتری برای اختلال‌های اضطرابی که شامل فوبیای خاص هم می‌شوند قرار دارند..
  • تجربه‌ی منفی. تجربه‌ی یک رویداد تروماتیک ترسناک، مانند گیر افتادن در آسانسور یا حمله یک حیوان، ممکن است باعث ایجاد یک فوبی خاص شود.
  • یادگیری در مورد تجربیات منفی. شنیدن اطلاعات یا تجربیات منفی، مانند سقوط هواپیما، می‌تواند منجر به ایجاد یک فوبیای خاص شود.

عوارض فوبیای خاص

اگرچه فوبیاهای خاص ممکن است برای دیگران احمقانه به نظر برسند، اما می‌توانند برای افرادی که این فوبیا را دارند ویرانگر باشند و مشکلاتی را ایجاد کنند که بر بسیاری از جنبه‌های زندگی تأثیر می‌گذارد.

  • انزوای اجتماعی. اجتناب از مکان‌ها و چیزهایی که از آنها می‌ترسید می‌تواند باعث مشکلات تحصیلی، حرفه‌ای و روابط شود. کودکان مبتلا به این اختلالات در معرض خطر مشکلات تحصیلی و تنهایی هستند و در صورتی که رفتارهایشان تفاوت قابل توجهی با همسالانشان داشته باشد، ممکن است در مهارت‌های اجتماعی دچار مشکل شوند.
  • اختلالات خلقی. بسیاری از افراد مبتلا به فوبیای خاص، افسردگی و همچنین سایر اختلالات اضطرابی را نیز تجربه می‌کنند.
  • سوءمصرف مواد. استرس در زندگی به دلیل یک فوبی خاص شدید ممکن است منجر به سوء‌مصرف مواد مخدر یا الکل شود.
  • خودکشی. برخی از افراد با فوبیای خاص ممکن است در معرض خطر خودکشی باشند.

درمان فوبیای خاص

بهترین رویکرد روانشناسی برای درمان اختلال فوبیای خاص رفتاردرمانی است. روانشناس رفتارگرا از مواجهه‌سازی برای درمان فوبیای خاص استفاده می‌کند. نزدیک شدن به محرک فوبیک و موقعیت ترسناک اساس درمان فوبیای خاص است. مواجهه‌سازی به دو شکل صورت می‌گیرد:

  1. به صورت تدریجی که به آن حساسیت‌زدایی منظم گفته می‌شود.
  2. به صورت یکباره که به آن غرقه‌سازی می‌گویند.
  • حساسیت‌زدایی منظم: در حساسیت‌زدایی منظم فرآیند شبیه مواجه‌سازی است این عمل با تکنیک‌های آرامش‌یابی (ریلکسیشن) همراهی می‌شود تا زمانی که ترس شما نسبت به محرک فوبیک از بین برود. قرار گرفتن تدریجی و مکرر در معرض منبع فوبی خاص خود و افکار، و احساسات مرتبط با آن، ممکن است به شما کمک کند تا مدیریت اضطراب خود را یاد بگیرید. به عنوان مثال، اگر از آسانسور می‌ترسید، درمان شما ممکن است از فکر کردن در مورد سوار شدن به آسانسور، به تماشای تصاویر آسانسور، نزدیک شدن به آسانسور، تا قدم گذاشتن در آسانسور پیشرفت کند. در مرحله بعد، می‌توانید فقط برای رفتن به یک طبقه از آسانسور استفاده کنید و در مراحل بعدی تعداد طبقات را اضافه کنید.
  • غرقه‌سازی: در غرقه‌سازی درمانگر پس آماده‌سازی بیمار، او را به یک‌مرتبه در معرض محرک فوبیک قرار می‌دهد. به عنوان مثال کسی که ترس از آب دارد. درمانگر پس از آماده کردن بیمار، او را به یکباره وارد آب می‌کند.

درمان شناختی – رفتاری

این درمان به شما کمک می‌کند که افکار مرتبط با محرک فوبیک را شناسایی کنید و سپس به شما کمک می‌کند که آن‌ها را تغییر دهید. با درمان شناختی رفتاری شما باورهای جایگزینی را در مورد ترس‌ها و احساسات بدنی خود و تأثیری که آنها بر زندگی شما داشته‌اند را یاد می‌گیرید.

الگودرمانی

در این درمان از روش یادگیری مشاهده‌ای استفاده می‌شود. در این روش درمانی برای فوبیای خاص، بیمار فردی را که از محرک فوبیک نمی‌ترسد مشاهده می‌کند. آن فرد به محرک فوبیک نزدیک می‌شود. به عنوان مثال فردی که از گربه می‌ترسد کسی را مشاهده می‌کند که با گربه‌ها بازی می‌کند.

داروها

به طور کلی رواندرمانی با استفاده از مواجهه‌درمانی در درمان فوبیای خاص موفق است. با این حال، گاهی اوقات داروها می‌توانند به کاهش علائم اضطراب و هراسی که از فکر کردن یا قرار گرفتن در معرض آن شیء یا موقعیتی که از آن می‌ترسید، کمک کنند.

  • مسدود کننده‌های بتا. این داروها اثرات محرک آدرنالین مانند افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، تپش قلب و لرزش صدا و اندام‌ها را که در اثر اضطراب ایجاد می‌شود، مسدود می‌کنند.
  • آرام بخش‌ها. داروهایی به نام بنزودیازپین‌ها با کاهش میزان اضطرابی که احساس می‌کنید به شما کمک می‌کنند تا آرام شوید. آرام‌بخش‌ها با احتیاط استفاده می‌شوند زیرا می‌توانند اعتیادآور باشند و اگر سابقه‌ی اعتیاد به الکل یا مواد مخدر دارید باید از مصرف آنها اجتناب کنید.

شیوه‌ی زندگی و درمان‌های خانگی

از روانشناس یا سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی بخواهید که سبک زندگی و استراتژی‌های دیگری را برای کمک به مدیریت اضطراب همراه با فوبیاهای خاص پیشنهاد کند. مثلا:

  • راهبردهای ذهن‌آگاهی ممکن است در یادگیری نحوه‌ی تحمل اضطراب و کاهش رفتارهای اجتنابی مفید باشد.
  • تکنیک‌های تمدد اعصاب، مانند تنفس عمیق، آرام‌سازی پیشرونده‌ی عضلانی یا یوگا، ممکن است به مقابله با اضطراب و استرس کمک کنند.
  • فعالیت بدنی و ورزش ممکن است در مدیریت اضطراب مرتبط با فوبیای خاص مفید باشد.

مقابله و حمایت

درمان حرفه‌ای می‌تواند به شما کمک کند بر فوبیای خاص خود غلبه کنید یا آن را به طور موثر مدیریت کنید تا اسیر ترس‌های خود نشوید. شما همچنین می‌توانید برخی از اقدامات را به تنهایی انجام دهید:

  • سعی کنید از موقعیت‌های ترسناک اجتناب نکنید. تمرین کنید تا جایی که می‌توانید در مجاورت موقعیت‌های ترسناک بمانید نه اینکه به طور کامل از آنها دوری کنید. خانواده، دوستان و درمانگر می‌توانند به شما کمک کنند تا در این زمینه کار کنید. تکنیک‌هایی را که در درمان یاد می‌گیرید تمرین کنید و در صورت بدتر شدن علائم آن را با درمانگر خود درمیان بگذارید.
  • مراقبت از خود. استراحت کافی داشته باشید، سالم غذا بخورید و سعی کنید هر روز از نظر بدنی فعال باشید. از کافئین اجتناب کنید، زیرا می‌تواند اضطراب را بدتر کند. و فراموش نکنید که با بهتر شدن اوضاع، موفقیت‌ها را جشن بگیرید.
  • به فرزندتان کمک کنید تا با ترس‌ها کنار بیاید. به عنوان والدین، کارهای زیادی می‌توانید انجام دهید تا به فرزندتان کمک کنید تا با ترس‌ها کنار بیاید. مثلا: علناً در مورد ترس‌ها صحبت کنید. به کودک خود اجازه دهید بداند که همه‌ی آدم‌ها گاهی اوقات افکار و احساسات ترسناکی دارند، اما برخی آدم‌ها بیشتر از سایر مردم دچار اضطراب و ترس می‌شوند. اگر به نظر می‌رسد ترس‌های کودک شما بیش از حد، و مداوم است و در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کند، با روانشناس کودک خود صحبت کنید تا در مورد اینکه آیا تشخیص و درمان حرفه‌ای توصیه می‌شود یا خیر اطمینان کسب کنید.
  • مشکل را بی‌اهمیت جلوه ندهید یا فرزندتان را به خاطر ترسیدن تحقیر نکنید. در عوض، درباره‌ی افکار و احساسات فرزندتان صحبت کنید و به او اجازه دهید بداند که شما برای گوش دادن و کمک به او حضور دارید.
  • فوبیای خاص را تقویت نکنید. از فرصت‌ها برای کمک به کودکان برای غلبه بر ترس‌های خود استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر فرزند شما از سگ همسایه می‌ترسد، برای دوری از حیوان دست به کار نشوید. در عوض، به کودک خود کمک کنید هنگام مواجهه با سگ با او کنار بیاید و راه‌هایی برای شجاع بودن نشان دهید. برای مثال، ممکن است پیشنهاد دهید که پایگاه امن فرزندتان باشید، در حالی که کودکتان کمی به سگ نزدیک‌تر می‌شود، منتظر بمانید و از او حمایت کنید و سپس برای ایمنی به شما بازگردد.
  • الگوی رفتار مثبت. از آنجایی که کودکان با تماشا کردن یاد می‌گیرند، می‌توانید نشان دهید که چگونه در مواجهه با چیزی که فرزندتان از آن می‌ترسد، واکنش نشان دهید. می‌توانید ابتدا ترس را نشان دهید و سپس نشان دهید که چگونه با ترس کنار می‌آیید.

چه زمانی باید برای درمان فوبیای خاص به روانشناس مراجعه کرد؟

یک ترس غیرمنطقی می‌تواند آزاردهنده باشد – برای مثال، به استفاده از پله‌ها به جای استفاده از آسانسور یا مسافرت با اتومبیل شخصی به جای پرواز. اما این ترس‌ها به عنوان یک فوبی خاص در نظر گرفته نمی‌شود، مگر اینکه به طور جدی زندگی شما را مختل کند. اگر اضطراب بر عملکرد شغلی، مدرسه یا موقعیت‌های اجتماعی تأثیر منفی می‌گذارد، با پزشک یا متخصص سلامت روان صحبت کنید.

ترس‌های دوران کودکی، مانند ترس از تاریکی، ترس از هیولاها یا تنها ماندن، رایج هستند و بیشتر کودکان از آنها واهمه دارند. اما اگر کودک شما ترس مداوم و بیش از حدی دارد که در عملکرد روزانه در خانه یا مدرسه اختلال ایجاد می‌کند، با پزشک کودک خود صحبت کنید.

آماده شدن برای قرار ملاقات شما

اگر تصمیم گرفته‌اید برای فوبیای خاصی کمک بگیرید، اولین قدم بزرگ را برداشته‌اید. می‌توانید به یک روانشناس خوب مراجعه کنید و در مورد فوبیای خود رواندرمانی لازم را دریافت کنید. قبل از قرار ملاقات، فهرستی از موارد زیر تهیه کنید:

  • تمامی نشانه‌ها و علائمی را که تجربه می‌کنید فهرست‌برداری کنید.
  • محرک‌ها، مانند مکان‌ها یا چیزهایی را که به دلیل اضطراب و ترس از آنها اجتناب می‌کنید نیز یادداشت کنید. علاوه بر این نحوه‌ی برخورد با این محرک‌ها و عواملی که اضطراب شما را بهتر یا بدتر می‌کنند نیز موارد مهمی مهمی هستند که باید حتماً با روانشناس خود درمیان بگذارید.
  • اگر اخیراً استرس خاصی را تجربه کرده‌اید یا تغییری در زندگی‌تان رخ داده است را نیز به روانشناس خود بگویید، مانند تغییر شغل، خانه، از دست دادن یکی از عزیزان یا هر تغییر دیگری.
  • تمام داروها، ویتامین‌ها، محصولات گیاهی یا سایر مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید و دوزهای آن‌ها را نیز باید به خاطر بسپارید. الکل یا سایر داروهایی را که ممکن است برای کاهش احساس اضطراب خود استفاده کنید را نیز در فهرست خود وارد کنید.

 

سوالاتی را که باید از روانشناس خود بپرسید یادداشت کنید:

  • چه چیزی ممکن است باعث ایجاد این ترس در من شود؟
  • آیا فوبیای خاص خودبه‌خودی از بین می‌رود؟
  • آیا کاری وجود دارد که بتوانم برای بهبود نشانه‌های فوبیای خاص انجام دهم؟
  • چه درمان‌هایی را برای این اختلال پیشنهاد می‌کنید؟
  • آیا مواجهه‌درمانی یا CBT به من کمک می‌کند؟
  • عوارض جانبی داروهایی که معمولاً برای این بیماری استفاده می‌شوند چیست؟
  • اگر تصمیم به مصرف دارو داشته باشم، چه مدت طول می‌کشد تا علائمم بهبود یابد؟
  • اگر از برنامه درمانی توصیه‌شده‌ی شما پیروی کنم چقدر می‌توانم انتظار بهبودی داشته باشم؟
  • من شرایط بیماری دیگری دارم. چگونه می‌توانم آنها را با هم مدیریت کنم؟
  • آیا بروشور یا کتاب دیگری وجود دارد که بتوانم مطالعه کنم؟
  • چه وب‌سایت‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟

آماده پاسخگویی به سوالات روانشناس خود باشید. روانشناس شما ممکن است بپرسد:

  • آیا اخیراً دچار حمله‌ای شده‌اید که ناگهان احساس ترس یا اضطراب کرده‌اید؟
  • در طول این حملات آیا تا به حال احساس کرده‌اید که نمی‌توانید نفس بکشید یا دچار حمله‌ی قلبی شده‌اید؟
  • آیا اخیراً احساس عصبی، مضطرب بودن یا پرخاشگری کرده‌اید؟
  • چه علائم دیگری دارید؟
  • اولین بار چه زمانی متوجه نشانه‌های فوبیای خاص شدید؟
  • احتمال بروز نشانه‌های شما چه زمانی است؟
  • آیا به نظر می‌رسد چیزی نشانه‌های شما را بهتر یا بدتر کند؟
  • آیا از هر موقعیت یا مکانی اجتناب می‌کنید زیرا می‌ترسید نشانه‌های شما را تحریک کند؟
  • نشانه‌های شما چگونه بر زندگی و نزدیک‌ترین افراد به شما تأثیر می‌گذارد؟
  • آیا در گذشته برای سایر نشانه‌های روانپزشکی یا بیماری روانی تحت درمان بوده‌اید؟ اگر بله، چه نوع درمانی سودمندتر بوده است؟
  • آیا نوشیدنی‌های کافئین‌دار مصرف می کنید؟ چقدر و هر چند وقت یکبار؟
  • آیا مشروبات الکلی مصرف یا از مواد مخدر خیابانی استفاده می‌کنید؟ چند وقت؟
  • آیا تا به حال به آسیب رساندن به خود فکر کرده‌اید؟

اگر دچار اختلال فوبیای خاص هستید پیشنهاد ما این است که هرچه سریع‌تر برای درمان آن اقدامات لازم را انجام دهید. درمان به شما کمک می‌کند به زندگی عادی و طبیعی خود برگردید.

ارتباط با ما

برای ارتباط با ما در انتهای مطلب کامنت بگذارید. علاوه بر این می‌توانید در اینستاگرام و تلگرام ما را دنبال کنید.

اینستاگرام: schema.therapy

تلگرام: psychologistnetes

ایمیل: schemalogy@yahoo.com

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا