آموزش مسائل جنسی به کودکان

آموزش مسائل جنسی موضوع بسیار مهمی است؛ زیرا کودکان در مدرسه یا در تلویزیون و شبکه‌های مجازی با مسائل جنسی آشنا می‌شوند و ممکن است در مسیر نادرستی قرار بگیرند و آسیب‌هایی به آن‌ها وارد شود. بنابراین آموزش مسائل جنسی می‌تواند یک روش بسیار مناسب برای محافظت از آن‌ها باشد. این آموزش بهتر است توسط والدین انجام شود. وقتی والدین خودشان آموزش مسائل جنسی را به عهده می‌گیرند کودکان می‌توانند همیشه به افراد مهم زندگی‌اش اعتماد داشته باشد و برای سؤالات مهم در این موضوع به والدین خود مراجعه کنند.

مقاله‌ای که امروز برایتان آماده کرده‌ام، توسط Eva Goldfarbis، استاد بهداشت عمومی در دانشگاه ایالتی مونتکلیر، نیوجرسی نوشته شده است. او بیش از 30 سال، برنامه‌های آموزش جنسی و سلامت جنسی را برای جوانان، والدین، مربیان و سایر متخصصان توسعه داده است و معلمان مدارس را در سراسر ایالات متحده آموزش داده است.

آموزش مسائل جنسی به کودکان

وقتی حرف آموزش مسائل جنسی به کودکان می‌شود والدین نگرانی‌های مشخصی دارند که کاملاً قابل درک است. وقتی والدین وارد این حوزه می‌شوند سؤالاتی دارند که باید پاسخ آن‌ها را بدانند:

اگر هنگام فکر کردن به گفتگو با کودکان درباره رابطه جنسی و آموزش مسائل جنسی، این نگرانی‌ها به سراغتان می‌آید شما تنها نیستید! به عنوان یک متخصص آموزش مسائل جنسی که به هزاران والد نگران و مضطرب کمک کرده است در گفتگو با کودکان خود درباره این مسائل راحت‌تر، مطمئن‌تر و حرفه‌ای‌تر باشند، این سؤال‌ها آنقدر از من پرسیده شده است که حسابشان از دستم در رفته است.

یکی از سخت‌ترین جنبه‌های فرزندپروری، تربیت و بزرگ کردن فرزندی است که از نظر جنسی سالم باشد. شما می‌خواهید فرزندتان از سوءاستفاده و بهره‌کشی (و بعداً از بارداری ناخواسته و بیماری‌های مقاربتی) در امان باشد و به بزرگسالی تبدیل شود که توانایی برقراری روابط جنسی محبت‌آمیز، سالم، مسئولیت‌پذیر، رضایت‌بخش و، بله، لذت‌بخش را داشته باشد.

در عین حال، می‌ترسید که دانش لازم برای پاسخ دادن به همه سؤالات آنها را نداشته باشید، نگران احساس ناخوشایندی هستید، مطمئن نیستید که چه زمانی باید صحبت کنید، و مهمتر از همه – شبیه به اکثریت قریب به اتفاق مردم – شما می‌خواهید مطمئن شوید که کارتان را بهتر از والدینتان انجام می‌دهید.

تا حد زیادی، دلیل اینکه والدین در گفتگو با کودکان درباره مسائل مرتبط با جنسیت و آموزش مسائل جنسی مشکل دارند این است که خودشان در دوره‌ی کودکی آموزش جنسی مناسب دریافت نکرده‌اند و اطلاعات کافی در این مورد به آن‌ها داده نشده است. حدود ۵۰ سال پیش یک روان‌شناس بالینی به نام سول گوردون که نویسنده و پیشگام آموزش مسائل جنسی بود به این نتیجه رسید در فرهنگی که معتقد است: «رابطه جنسی کثیف است، آن را برای کسی که دوست داری نگه دار» یک جای کار می‌لگند.

متأسفانه این پیام نادرست که اغلب راهنماهای غیرمفیدی به وجود می‌آورد تا به امروز به رشد خود ادامه داده است به طوریکه والدین علی‌رغم نیت‌های خوبی که دارند، به کودکان آموزش می‌دهد که رابطه جنسی تابو است، بدن انسان شرم‌آور است، اندام تناسلی کثیف و زشت است (اما اندام تناسلی زنان ارزشمند و مقدس است) و قوانین انعطاف‌ناپذیر و سختی برای نحوه احساس و رفتار دخترها و پسرها وجود دارد.

سکوت یک گزینه نیست

البته معضل اصلی اینجاست که اجتناب از آموزش مسائل جنسی اساساً یکی از مهم‌ترین نقش‌های شما به عنوان والدین را حذف می‌کند و فقط باعث تقویت همان پیام‌های متناقض، نادرست و ناسالم می‌شود. بنابراین سکوت کردن یکی از گزینه‌های شما برای آموزش جنسی نیست. والدین ما بهترین کاری را که می‌توانستند انجام داده‌اند. ما باید بهترش را انجام دهیم.

من به این نتیجه رسیده‌ام که نگرانی‌های اصلی والدین در گذر نسل‌ها و تفاوت‌های فرهنگی‌شان تفاوت چندانی ندارند. با این وجود، یکی از تغییرات چشم‌گیری که فوریت جدیدی را برای والدین ایجاد می‌کند که گفتگو با فرزندان خود را هرچه سریع‌تر آغاز کنند فراگیر شدن و شیوع اینترنت و رسانه‌های اجتماعی است. اگر والدین و سایر بزرگسالان مسئول در این زمینه، آموزش مسائل جنسی را در سنین پایین شروع نکنند، کنکجاوی طبیعی کودکان باعث می‌شود که آن‌ها اطلاعات، ارزش‌ها و نگرش‌های درست و نادرست درباره مسائل جنسی را از همسالان، خواهر و برادر بزرگتر خود (که به همان اندازه ناآگاه هستند)، تلویزیون، رسانه‌های اجتماعی، بازی‌های ویدیویی، موزیک‌ویدیوها و صدالبته از صنعت پورن یاد بگیرند.

شما هرگز نمی‌توانید فرزندان خود را از مواجه شدن با اطلاعات بد یا ارزش‌هایی که شما با آنها موافق نیستید در امان نگه دارید. اما شما می‌توانید به آن‌ها کمک کنید به طور انتقادی درباره آنچه می‌شنوند فکر کنند، حقیقت را از غیرحقیقت تشخیص دهند، منابع اطلاعاتی خوب و بد را بشناسند، و از همه مهمتر شما می‌توانید ارزش‌ها و عقایدی را درباره رابطه جنسی و جنسیت به آن‌ها آموزش دهید.

در هر صورت، شما مهم‌ترین آموزگار جنسی فرزندانتان هستید. کودکان اساساً از همان نوزادی و در طول زندگی روزمره از طریق مشاهده رفتار بزرگسالان در خانواده و گوش کردن به مکالمه‌های بین آنها شروع به یادگیری می‌کنند. در تمام دوران کودکی، گوششان از پیام‌ها و ارزش‌های خانواده درباره بدن، عاملیت فردی، معنای لمس، صمیمیت فیزیکی و هیجانی، معاشرت، هنجارهای جنسیتی، رضایت، مرزبندی‌ها، حریم خصوصی، روابط، عشق و بسیاری دیگر از جنبه‌های جنسی انسان پر می‌شود. شما ممکن است متوجه نباشید که تأثیرات شما چقدر نیرومند است اما پژوهش‌ها به ما می‌گویند که تصمیم‌گیری جنسی فرزندان بازتابی است از آنچه در خانواده می‌بینند و می‌شنوند.

انسان‌ها از نوزادی گرفته تا بزرگسالی موجودات جنسی هستند. درست همانگونه که می‌خواهید از رشد فیزیکی، هیجانی و شناختی فرزندان خود حمایت کنید به همان اندازه مهم است که رشد جنسی سالم آنها را نیز تغذیه کنید. هر مرحله از رشد جنسی مشخصات خاص خود را دارد. دانستن این موارد به شما کمک می‌کند که بدانید چه زمانی و چگونه آموزش مسائل جنسی را ارائه دهید.

مراحل رشد جنسی در کودکان

اطلاعات زیر به شما کمک می‌کند تا مراحل مختلفی را که فرزندتان طی می‌کند بهتر درک کنید، اما به یاد داشته باشید که هر کودک با سرعت خاص خود رشد می‌کند.

نوزادی و نوپایی

در این مرحله اکثر کودکان دباره بدن خود و دیگران کنجکاو هستند و تمایل به کشف آن دارند. این موضوع شامل تجربه نعوظ یا خیس شدن واژن، و کنجکاوی درباره آن می‌شود. در کودکان این مرحله لمس کردن اندام‌های تناسلی با هدف لذت و راحتی و صحبت کردن آزادانه درباره بدن خود و دیگران بسیار رایج است. در طول این مرحله آن‌ها می‌تواند اصطلاحات دقیق برای قسمت‌های مختلف بدن شامل اندام‌ها تناسلی را یاد بگیرند. همچنین در این مرحله می‌توانند هویت جنسی خود و دیگران را تشخیص دهند و تفاوت‌های فیزیکی دختر و پسر را درک کنند.

چهار تا پنج سالگی

در این سن، بیشتر کودکان همان حس کنجکاوی و اکتشاف بدن را مانند گذشته تجربه می‌کنند، اما با آگاهی بیشتر در مورد نحوه عملکرد بدنشان. آنها همچنین کنجکاوی خود را به همه چیز در اطراف خود گسترش می‌دهند. آنها ممکن است بپرسند که بچه‌ها از کجا می‌آیند و خودشان چگونه به دنیا آمده‌اند (به خصوص اگر کسی را می‌شناسند که باردار است یا خواهر یا برادر جدیدی به دنیا آمده است). علاقه آنها به بدن ممکن است آنها را به انجام بازی‌هایی مانند “دکتربازی” با کودکان دیگر سوق دهد. در این سن، اکثر کودکان از جنسیت خود مطمئن هستند و کلیشه‌ها و هنجارهای نقش جنسیتی را برای خود و دیگران تشخیص داده و رعایت می‌کنند.

شش تا هشت سالگی

در این دوره، بیشتر کودکان از نظر تصویر بدن و جنسیت، خودپنداره قوی‌تری دارند. آنها معمولاً دوست دارند با هم‌جنس خود معاشرت کنند و ممکن است با همجنس خود دست به اکتشافات جنسی بزنند. آنها به شدت به نقش‌های جنسیتی از پیش تعریف‌شده پای‌بند هستند و ممکن است کودکی را که جنسیت خود را به روش‌های سنتی بیان نمی‌کند، اذیت کنند. با این حال، اگر در مورد آن به آنها آموزش داده شود، آنها می‌توانند مفهوم کلیشه‌سازی و مشکلاتی را که می‌تواند ایجاد کند درک کنند. آن‌ها درک پیچیده‌تری از تمایلات جنسی پیدا می‌کنند و متوجه می‌شوند که رفتارهای جنسی، از جمله آمیزش جنسی، می‌تواند جدا از بچه‌دار شدن باشد.

هیچ متن از پیش تعیین‌شده‌ای وجود ندارد

بسیاری از والدین می‌خواهند زمینه‌ساز رشد جنسی سالم فرزندانشان شوند اما می‌خواهند درباره چگونگی، اندازه اطلاعات و همچنین زمان گفتن آن مطمئن باشند. اما هیچ متنی با جملات دقیق وجود ندارد که برای همه خانواده‌ها و همه موقعیت‌ها کارآیی داشته باشند. با این وجود دستورالعمل‌های بسیار ساده و مؤثری درباره صحبت کردن با کودکان خردسال از بدو تولد وجود دارد که من آن‌ها را در بخش بعدی با شما به اشتراک می‌گذارم. با کمی تمرین، کمی شجاعت و دلسوزی زیاد برای خود و فرزندتان، می‌توانید مطمئن شوید که فرزندتان ابزار مناسبی برای حرکت در دنیای چالش‌برانگیز جنسی دارد.

چه باید کرد

ابتدا به ارزش‌هایی که قصد انتقال آن‌ها به فرزندتان را دارید فکر کنید

به خاطر داشته باشید که در حیطه آموزش مسائل جنسی همه‌چیز با شما شروع می‌شود. این شما هستید که به عنوان والدین تصمیم می‌گیرید مهم‌ترین و ماندگارترین پیام‌هایی که باید به فرزندتان منتقل کنید چه هستند.

هنگامی که وقت کافی ندارید به طور خودکار ارزش‌هایی را که از والدینتان دریافت کرده‌اید بدون بررسی دقیق به فرزندان خود نیز منتقل می‌کنید. بنابراین کمی وقت بگذارید و نه تنها به ارزش‌هایی که از والدین خود درباره نقش‌های جنسیتی مناسب، نگرش نسبت به تیپ‌های بدنی خاص، باورها درباره رابطه جنسی و ازدواج آموخته‌اید بلکه درباره ارزش‌ها و پیام‌های مهمی که دوست دارید به فرزندانتان بدهید فکر کنید و سپس اطمینان پیدا کنید که این آموزش‌ها بخشی از مکالمات روزمره و تعاملات شما باشد بدون اینکه صرفا درباره موضوع خاصی باشد.

علاوه بر این تلاش کنید که به طور مداوم بر اساس ارزش‌هایتان رفتار کنید. کودکان شما همیشه در حال مشاهده شما هستند. هم‌اکنون به این موضوع فکر کنید: اگر شما می‌توانستید فقط یک یا دو پیام به فرزندتان درباره سلامت جنسی بدهید آن‌ دو پیام چه بودند؟

در تمام طول دوران کودکی این گفتگوها باید تداوم داشته باشند

یکی از بدفهمی‌ها و تصورات غلط درباره آموزش مسائل جنسی این است که شما باید که یک «گفتگوی مفصل» درباره امور جنسی با کودکان خود داشته باشید. درواقع، بهتر است زودتر و در اغلب اوقات با کودکان خود گفتگو داشته باشید، بگذارید آن‌ها بدانند که مسائل جنسی یک موضوع مهم در خانواده‌ی شماست، تابو نیست و هر زمانی که پرسشی درباره آن دارند می‌توانند به شما رجوع کنند و پرسش‌ها و نگرانی‌هایشان را با شما مطرح سازند.

صادقانه بگویم برای هر دوی شما هنگامی که گفتگوها کوتاه‌تر، ساده‌تر و معمولی‌تر باشد و با سایر رفتارهای فرزندپروری شما ادغام شود راحت‌تر است. با انجام این کار شما دروازه‌ای را می‌گشایید که هنگامی که بچه‌ها بزرگتر می‌شوند گفتگوهای چالش‌برانگیزتر و مهم‌تر نیز اجازه مطرح شدن پیدا می‌کنند. باید بگویم اگر تلاش کنید با صرفه‌جویی همه‌چیز را در یک سخنرانی مفصل آن هم هنگام بلوغ به آن‌ها ارائه دهید خیلی دیر شده است، طاقت‌فرسات و اگر تا این مرحله از رشد او ارتباط باز، صادقانه و حمایتی را با او تمرین نکرده باشید بسیار سخت‌تر است که بخواهید همه‌چیز را از اول شروع کنید.

تأثیر شما بر درک و نگرش‌های کودکان نسبت به مسائل جنسی از هنگامی که آن‌ها هنوز نوزاد هستند شروع می‌شود. اولین دلبستگی‌های هیجانی و عاطفی کودک در دوران نوزادی و نوپایی از طریق تماس‌های فیزیکی و هیجانی با شما شکل می‌گیرند. هنگامی که شما آن‌ها را بغل می‌کنید، بوس می‌کنید و وقتی ناراحت هستند آن‌ها را آرام می‌کنید آن‌ها یاد می‌گیرند که اعتماد کنند و احساسات آرام‌بخش دوست داشته شدن را تجربه کنند. تمامی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که دلبستگی‌ها و پیوندهای اولیه نوزاد با مراقب، پایه‌ای برای شکل‌های بالغانه‌تر صمیمیت در زندگی بزرگسالی او می‌شود.

کودکانی که در سنین پایین با والدین/سرپرست خود دلبستگی ایمن برقرار می‌کنند، به احتمال زیاد به بزرگسالانی تبدیل می‌شوند که روابط قابل اعتماد و پایداری دارند و می‌توانند احساسات خود را با دوستان و شرکای خود به اشتراک بگذارند.

نحوه‌ای که شما به کاوش‌ها و اکتشاف‌های طبیعی و نرمال نوزاد یا کودک نوپا درباره بدن خود واکنش نشان می‌دهید تأثیر زیادی بر احساس آن‌ها نسبت به خود و کنجکاوی‌های طبیعی او دارد. هنگام تعویض پوشک، حمام کردن و صحبت کردن هر روز با او از نام‌های مناسب برای اندام تناسلی و سایر اعضای بدن او استفاده کنید. تلاش آن‌ها برای اکتشاف بدن خود را عادی‌سازی کنید و همچنین درباره مرزها صحبت کنید؛ اینکه چه زمانی لمس کردن و اکتشاف مناسب است.

هنگامی که پوشک آنها را عوض می‌کنید یا آن‌ها را حمام می‌کنید به آنها توضیح دهید که برای تمیز کردن بدن، آن‌ها را لمس می‌کنید. توجه داشته باشید که در این مرحله استفاده از کلمات دقیق اهمیت کمتری از لحن صدای آرام و گرم و زبان خودمانی دارد چراکه گفتگو به این شکل این پیام را می‌دهد که بدن و یادگیری درباره آن خوب است. چه آن‌ها انگشتان پای خود را لمس می‌کنند یا آلت تناسلی‌شان را، یا اینکه از برهنه بودن لذت می‌برند لذت اکتشاف را برای آن‌ها توضیح دهید. در حین گفتن چیزی مانند اینکه «بدنت بخش‌های فوق‌العاده‌ی زیادی دارد» از صدای آرام، کلمات محبت‌آمیز و حالات چهره‌ی حمایت‌کننده استفاده کنید.

هنگامی که فرزندتان بزرگتر می‌شود و شما تصمیم‌ می‌گیرید که مرزهای بیشتری را رعایت کند از زبان و واکنش‌هایی که باعث شرمساری او می‌شوند اجتناب کنید. به عنوان مثال عبارت‌هایی مانند «دست نزن، این کار رو نکن یا همین الان بدنت رو بپوشون» عبارت‌های خوبی نیستند. در عوض حمایت‌کننده باشید، و با پیام‌های محبت‌آمیزی قوانین و ارزش‌های خانواده‌ی خود را به او گوش‌زد کنید.

هنگام آموزش مسائل جنسی کلمات دقیقی که به کار می‌برید به دیدگاه‌ها و ارزش‌های شما درباره رفتارها و مرزهای مناسب بستگی دارد اما لحن، کلمات و زبان بدن شما باید گرم باشد و این پیام را منتقل کند که بدن چیز بدی نیست. برای مثال ممکن است بگویید: «من می‌دونم که دوست داری برهنه باشی اما بقیه مثل تو احساس نمی‌کنند بنابراین زمانی که مهمون داریم تو باید لباس‌های مناسبی بپوشی» یا «لمس کردن اندام تناسلی کاری نیست که ما در مقابل دیگران انجام بدیم».

به سوالات فرزندانتان پاسخ دهید

برای آموزش مسائل جنسی خودتان را آماده پاسخگویی به سؤالات کنید. حتی اگر دچار واهمه شده‌اید و از سوالات فرزندتان درباره رابطه جنسی و مسائل جنسی شگفت‌زده شده‌اید همیشه باید سوالات آن‌ها را جدی بگیرید. به آن‌ها بفهمانید از اینکه برای پرسیدن این سوالات نزد شما آمده‌اند خوشحال هستید و شما تلاش می‌کنید که بهترین پاسخ را بدهید. این رفتار شما آن‌ها را تشویق می‌کند که برای سوالات دیگر نیز به سراغ شما بیایند.

اطلاعاتی که بچه‌های کوچکتر دنبال آن هستند ساده‌تر از آن چیزی است که شما فکر می‌کنید. وقتی برای پرسیدن یک سوال پیش شما می‌آیند ابتدا چند سوال از آن‌ها بپرسید تا بدانید دقیقاً چه چیزی را می‌خواهند بدانند. به عنوان مثال اگر کودک سه‌ساله‌تان از شما می‌پرسد که من چطور به دنیا آمده‌ام سعی کنید چیزی شبیه این بگویید: «می‌تونم بفهمم که چرا کنجکاوی. خودت چی فکر می‌کنی؟» یا «این سوال خیلی خوبیه. چه چیزی باعث شده که بهش فکر کنی؟». وقتی درک بهتری از سوال آن‌ها داشته باشید بهتر می‌توانید سوال آن‌ها را پاسخ دهید.

به طور کلی اگر آنها در مورد مسائل جنسی از شما سوال کردند یا نظری در مورد آن ارائه کردند، مهم است که آن را به عنوان نشانه‌ای در نظر بگیرید تا از آنها بپرسید که چه چیزی می‌دانند، در مورد چه چیزی کنجکاو هستند و سپس پاسخ دهید. این یک نکته مهم در مورد آموزش مسائل جنسی به کودکان است.

مثال زیر یک نمونه خوب برای آموزش مسائل جنسی است:

فرض کنید با فرزندتان به باغ و وحش رفته‌اید و او مشاهده می‌کند که دو حیوان در حال آمیزش جنسی هستند. به یاد داشته باشید که باید از فرزندتان پیروی کنید. اگر او سؤالی نپرسید یا هیچ نوع کنجکاوی نداشت بهتر است شما هم چیزی نگویید. اما اگر از شما پرسید که آن حیوانات در حال انجام چه کاری هستید به آن‌ها بگویید: «به نظرت داره چه اتفاقی اونجا می‌افته؟».

اگر فرزندتان به آن‌ها اشاره کرد و اظهار کرد که در حال دعوا یا بازی کردن هستند و هیچ اشاره‌ای به رابطه‌ی جنسی و یا رفتار جنسی نکرد لازم نیست که پاسخ آن‌‌ها را اصلاح کنید. اما اگر آن‌ها در مورد رابطه جنسی و تولید مثل اطلاعاتی دارند می‌توانید به آن‌ها بگویید که این همان کاری است که حیوانات و انسان‌ها برای بچه‌دار شدن انجام می‌دهند یا شاید صرفاً به این دلیل این کار را انجام می‌دهند که برایشان لذت‌بخش است.

به یاد داشته باشید که لازم نیست مانند یک پروفسور زیست‌شناسی تمام پاسخ‌ها را یک‌مرتبه بدهید. شما می‌توانید با پاسخ‌های کوتاه و ساده شروع کنید. این کار به شما امکان می‌دهد که پازل مسائل جنسی را تا زمان بلوغ به صورت آرام‌آرام پیش ببرید. از این رو برای مکالمات سخت‌تر و پیچیده‌تر دوره بلوغ آماده می‌شوید.

بعد از اینکه پاسخی را به فرزند خود ارائه دادید باید از او بپرسید که آیا توانسته‌اید پاسخ بدهید یا آیا سؤالات بیشتری وجود دارد که می‌خواهد بپرسد. اگر پاسخی داده‌اید که از درک فرزندتان فراتر است نگران نباشید. چیزهایی را که آماده درک آن نیستند فراموش می‌کنند.

اگر مطمئن نیستید که در پاسخ به فرزندتان چه بگویید از اصل هانی استفاده کنید.

اصل هانی در آموزش مسائل جنسی:

هر زمان که مطمئن نیستید چه پاسخی باید بدهید به ارزش‌ها و پیام‌های ضروری را که باید منتقل کنید فکر کنید و اطمینان پیدا کنید که آن‌ها در پاسخ‌های شما وجود دارند. از اصل هانی استفاده کنید تا به شما کمک کند برخی از اجزای مهم را به خاطر بسپارید:

فرض کنید یک روز کودک هشت‌ساله‌تان به شما می‌گوید: امروز در مدرسه بچه‌ها درباره رابطه جنسی حرف می‌زدند. به نظرم خیلی زشته. آیا وقتی ازدواج کردم باید آن را انجام دهم؟». ابتدا، یک نفس عمیق بکشید (چشمک). سپس از اینکه کودکتان به سراغ شما آمده است او را تشویق کنید که به نوبه خود او را ترغیب می‌کند که در آینده هم نزد شما بیاید. با این جمله کمی وقت برای خود می‌خرید تا خود را آرام کنید و پاسخی را در ذهن خود آماده کنید. ممکن است بگویید: «خوشحالم که این سؤال را از من می‌پرسی، زیرا فکر نمی‌کنم دانش‌آموزان کلاس دوم در مورد رابطه جنسی واقعاً اطلاعات درستی داشته باشند».

چه چیزهای دیگری را باید در نظر گرفت؟ همانطور که گفتم اجازه دهید آن‌ها شما را هدایت کنند تا سطح درک و اطلاعات آن‌ها را بفهمید. ممکن است تعجب کنید که فرزندتان در مورد رابطه جنسی چه حرف‌هایی را در مدرسه شنیده است. از این رو ابتدا ممکن است بپرسید: «بچه‌ها در مورد رابطه جنسی چه چیزی می‌گفتند؟». این سؤال به شما ایده‌ای از میزان پیچیدگی و دقت تفکر فرزندتان می‌دهد.

اکنون نوبت به شما می‌رسد که اطلاعاتی را به فرزندتان منتقل کنید. می‌توانید از اصل هانی پیروی کنید:

• هیجانات: خوشحال هستید که فرزندتان برای پرسیدن سؤالاتش نزد شما می‌آید. کنجکاوی، سردرگمی و حتی تنفر آن‌ها را می‌پذیرید. اگر شما فکر می‌کنید که برای فرزندتان خیلی زود است که درباره رابطه جنسی با همسالانش حرف بزند می‌توانید آن را با او در میان بگذارید و علتش را نیز بیان کنید.
• ارزش‌ها: رابطه جنسی می‌تواند هم در ازدواج و هم بیرون از آن اتفاق بیفتد. اما در هر صورت رابطه جنسی باید همراه با توافق و رضایت باشد. رابطه جنسی فقط برای تولید مثل نیست. رابطه جنسی فقط برای بزرگسالان مناسب است.
• نتیجه: شما می‌خواهید فرزندتان احساس خوبی نسبت به خود و حس عاملیت خود داشته باشد. می‌خواهید اطمینان پیدا کنید که آنچه در حال حاضر احساس می‌کند اشکالی ندارد و اینکه بعداً در بزرگسالی تصمیم درست را خواهد گرفت. شما می‌خواهید که آن‌ها یادگیری درباره رابطه جنسی و مسائل جنسی را با سرعت خودشان ادامه دهند.
• یادگیری: رابطه جنسی چگونه با تولید مثل در ارتباط است. چگونه اسپرم از بدن یک فرد به فرد دیگر می‌رود. آنچه برای لقاح لازم است و تمایز رابطه جنسی از سایر رفتارهای جنسی.

بخش بزرگی از فرزندپروری این است که به یاد داشته باشیدکه آموزش مسائل جنسی هرگز یک سخنرانی بزرگ نیستند که فقط لازم باشد یک‌مرتبه انجام شود.

همچنین کاملاً درست است که به سؤالات شخصی فرزندان خود پاسخ ندهید، مانند «چند ساله بودید که رابطه جنسی را شروع کردید؟» در توضیح ارزش‌های خود در مورد حریم خصوصی صادق باشید. به همان اندازه مهم است که این ارزش را با فضولی نکردن در زمینه‌های شخصی فرزندتان که باعث ناراحتی او می‌شود، الگوسازی کنید. اجازه دهید آن‌ها نیز حد و مرز تعیین کنند.

به فرزندتان کمک کنید تا اطلاعاتی را که از دنیای اطرافش دریافت می‌کند پردازش کند

شما مهم‌ترین آموزگار آموزش مسائل جنسی فرزندتان هستید ولی تنها آموزگار او نیستید. شما باید فرض کنید وقتی در کنار فرزندتان نیستید او چیزهایی را می‌بیند و می‌شنود. بنابراین هنگامی که فرزندتان از شما سؤالی می‌پرسد که شما را شوکه می‌کند یا احساس می‌کنید که غیرعادی است یا در مورد چیزی فکر می‌کند که برای سن او نامناسب است ضروری است که خونسردی خود را حفظ کنید و سوالشان را تأیید کنید.

سپس سؤال آن‌ها را بررسی کنید تا بفهمید که چه موضوعی باعث ایجاد آن سؤال شده است. اغلب آن‌ها به صورت تصادفی چیزی درباره رابطه جنسی از همسالان یا کودکان بزرگتر از خود در مدرسه می‌شنوند یا در تلویزیون یا در اینترنت چیزی را می‌بینند که برای آن‌ها در نظر گرفته نشده است.

دانستن منبع اطلاعات می‌تواند به شما کمک کند که پاسخ مناسبی را پیدا کنید. گاهی اوقات نمی‌توان پاسخ دقیقی به بچه‌ها ارائه داد که مناسب سن آن‌ها باشد. در این صورت پاسخ دادن اشکالی ندارد. برای مثال، فرض کنید یک روز کودک هفت‌ساله‌تان از سرویس مدرسه پیاده می‌شود و به شما می‌گوید: «بچه‌ها امروز درباره کاندوم‌هایی حرف می‌زدند که طعم‌های مختلف دارد. کاندوم چیست؟ آیا طعم‌هایی برای بچه‌ها دارد؟ می‌توانیم مقداری از آن را بخریم؟».

شما می‌توانید چیزی شبیه این بگویید: «می‌فهم که چرا می‌خواهی بیشتر درباره آن بدانی. راستش را که بخواهی کاندوم‌ها مخصوص بزرگسالان است و چیزی نیست که تو لازم باشه در موردش چیزی بدونی، اما وقتی یکم بزرگتر شدی در موردش بیشتر حرف می‌زنیم». یا «کاندوم‌ها چیزی هستند که مردم موقع رابطه جنسی ازش استفاده می‌کنند. اما رابطه جنسی فقط مخصوص بزرگسالان است نه کودکان بنابراین الان سخته که تو بفهمی دارم چی می‌گم اما وقتی بزرگتر شدی حتماً در موردش حرف می‌زنیم. خیلی خوشحالم که از من سؤال پرسیدی تا سردرگم نباشی».

در اینجا باز هم اهمیت دارد که ارزش‌های خودتان را در پیامی که به کودک خود می‌دهید بگنجانید و به او اطمینان دهید که سوالش خوب است. رعایت این نکته در آموزش مسائل جنسی بسیار با اهمیت است.

برخی از مسائل جنسی ارزش آن را دارد که در سنین مختلف با کودکان خود به اشتراک بگذارید

اگر فرزندتان درباره رابطه جنسی و تمایلات جنسی سوالی نپرسد نگران نباشید زیرا هنوز آمادگی آن را ندارند. به یاد داشته باشید که اجازه دهید او شما را هدایت کند. با این وجود، اطلاعات، پیام‌ها و ارزش‌هایی وجود دارند که مناسب با سطح رشدی کودکتان برای او مفید است حتی هنگامی که سؤالی درباره آن‌ها ندارد.

دستورالعمل‌های زیر درباره آموزش مسائل جنسی به شما کمک می‌کند که این مسائل را بشناسید. شما می‌توانید این پیام‌ها در گفتگوها و تعاملات روزانه با فرزندتان در سنین مختلف بگنجانید.

مجدداً، به یاد داشته باشید که کودکان با سرعت‌های متفاوتی رشد می‌کنند، و آنچه هنگام آموزش مسائل جنسی می‌گویید بستگی به ارزش‌هایی دارد که می‌خواهید با فرزندتان در مورد تمایلات جنسی او به اشتراک بگذارید.

آموزش مسائل جنسی در سه تا پنج سالگی

در آموزش مسائل جنسی در این سنین به عادی‌سازی علاقه‌ی کودک‌تان به بدن خود و دیگران ادامه دهید و در مورد مرزبندی‌ها به طور صریح صحبت کنید. منظور از مرزبندی‌ها این است که چه زمانی لمس کردن دیگران و لمس شدن توسط آن درست و چه زمانی نادرست است. به کودک خود بگویید که دیگران اجازه ندارد که اندام تناسلی‌اش را لمس کنند. به آن‌ها بگویید که هر زمانی که کسی به طور نامناسب به آن‌ها دست زد یا رفتار نامناسبی انجام داد می‌توانند با شما در مورد آن حرف بزنند حتی اگر کسی از آن‌ها بخواهد که آن را به صورت یک راز مخفی نگه دارند.

به آن‌ها بگویید که همیشه می‌توانند در مورد لمس‌ شدن‌ها و رفتارهای نامناسب در هر زمانی با شما صحبت کند.

این دوره، زمان ایده‌آلی است که شروع به صحبت درباره ارزش‌ها و قوانین خانواده کنید. درباره این موارد به طور شفاف صحبت کنید:

• چه زمانی برهنه بودن مناسب است
• کجا و کی مناسب است که اندام تناسلی‌شان را لمس کنند
• روش‌های مناسب نشان دادن محبت

برخی از پیام‌های مفیدی که می‌توانید به فرزندان نوپای خود بگویید شامل موارد زیر است:

• هر فردی خودش باید تصمیم بگیرد که با بدن خود چه کند و چه کسی او را لمس کند.
• به همان اندازه‌ای که مردم حق دارند به کاری که دوست ندارند انجام دهند نه بگویند باید نه شنیدن را نیز بپذیرند. بنابراین به فرزندتان بگویید اشکالی ندارد که به دیگران نه بگویند.

اما صحبت کردن به تنهایی کافی نیست. رفتار شما باید با حرف‌هایتان همخوانی داشته باشد. به عنوان مثال اگر نمی‌خواهند که عموحسن آن‌ها را بغل کند مجبورشان نکنید که به استقبال آغوش او بروند. عموحسن بزرگ است و این مسئله را درک می‌کند اما کودکان شما اینجا می‌فهمند که منظور شما از اینکه اختیار بدنشان دست خودشان است چیست.

در این سنین کودکان درباره محیط اطراف خود کنجکاوی زیادی نشان می‌دهند بنابراین ممکن است بخواهند بدانند که بچه‌ها از کجا می‌آیند و حتی می‌پرسند که خودشان از کجا آمده‌اند. تعریف کردن داستان تولد خودش می‌تواند تجربه شگفت‌انگیزی باشد و ممکن است تمام چیزی باشد که به آن نیاز دارند.

در چهار یا پنج سالگی برخی از کودکان ممکن است درباره اینکه بچه‌ها چگونه ساخته می‌شوند جزئیات بیشتری بدانند و شما را تحت فشار قرار دهند. به یاد داشته باشید، هر چقدر هم که فهمیدن نحوه پاسخگویی به آنها دشوار باشد، آیا ترجیح نمی‌دهید از شما یاد بگیرند تا از یک کودک دیگر یا از اینترنت؟ پیشنهاد می‌کنم به آن‌ها چیزی مانند این بگویید «روش‌های زیادی برای ایجاد بچه‌ها وجود دارد» و سپس از زبان بیولوژیکی اولیه تا سطحی که با سطح درک و کنجکاوی فرزندتان مناسب است، استفاده کنید، مانند «کودک با به هم پیوستن یک اسپرم و یک تخمک ساخته می‌شود».

به خاطر داشته باشید که همیشه خوب است به فرزندتان بگویید که وقتی بزرگتر شد جزئیات بیشتری را توضیح خواهید داد. فقط مطمئن شوید که با آنها صادق باشید. این هم یک نکته حیاتی در آموزش مسائل جنسی است.

آموزش مسائل جنسی در شش تا هشت سالگی

همانطور که فرزند شما از نظر اجتماعی، بیشتر با همسالان خود درگیر می‌شود، به طور فزاینده‌ای در معرض ساختارها و پویایی‌های متفاوت از خانواده خود قرار می‌گیرد. به کودک خود کمک کنید تا درک خود را گسترش دهد که خانواده‌ها و روابط می‌توانند شکل‌های مختلفی داشته باشند، اما آنچه مهم است این است که خانواده یکدیگر را دوست دارند و از یکدیگر مراقبت می‌کنند. برخی از نکات دیگر آموزش مسائل جنسی که در این سن مهم هستند عبارتند از:

• همه سزاوار این هستند که با احترام و کرامت با آنها رفتار شود.
• هر کودکی لایق دوست داشتن است.
• هیچ کس نمی‌تواند به شما بگوید چه کسی را می‌توانید دوست داشته باشید.
• همینطوری که هستی، عالی هستی.
• خانواده‌ها متفاوت هستند و هر کس به خانواده خود عشق می‌ورزد و به آنها افتخار می‌کند.

همانطور که همسالان اهمیت فزاینده‌ای برای فرزند شما پیدا می‌کنند، با آنها در مورد برجسته‌ترین روابط فعلی زندگی‌شان صحبت کنید. در مورد ویژگی‌های یک دوست خوب (کسی که شما را همانطور که هستید دوست دارد، وقتی ناراحت هستید از شما حمایت می‌کند، علاقه‌های مشترکی با شما دارد، به او اعتماد می‌کنید …) داشتن دوستان و خانواده و اینکه دوستی‌ها باید متقابل باشند (اگر یک نفر همیشه به خواسته‌های خود برسد و دیگری هرگز کاری را که دوست دارد انجام ندهد، پس رابطه خیلی خوبی نیست) صحبت کنید.

از آنجایی که احتمال دارد فرزند شما رسانه‌های اجتماعی، اینترنت و برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های مخصوص بزرگسالان را ببیند (یا به طور تصادفی به آن‌ها برخورد کند، با او در مورد نحوه زندگی ایمن در دنیا صحبت کنید. به آن‌ها بگویید ارزش‌های خانواده‌تان چیست و قوانین مربوط به استفاده مناسب و نامناسب از فناوری چیست و مهم‌تر از همه، توضیح دهید که چرا آن قوانین را وضع کرده‌اید). (من در بخش «بیشتر بدانید» این راهنما درباره موضوع پورنوگرافی با جزئیات بیشتری صحبت می‌کنم).

در این سن، با صراحت بیشتری در مورد خطرات سوءاستفاده جنسی صحبت کنید. به کودک خود بگویید که رفتار جنسی هرگز بین بزرگسالان و کودکان مناسب نیست. هیچ کسی اجازه ندارد اندام تناسلی او را لمس کند و هیچ کس حق ندارد از کودک بخواهد که به اندام تناسلی‌اش دست بزند. به آن‌ها بگویید که همیشه می‌توانند به شما یا بزرگسال مورد اعتماد دیگری بگویند که کسی چنین درخواستی داشته است، حتی اگر آن شخص گفته باشد که آن را مخفی نگه دارند.

شما هنگام آموزش مسائل جنسی باید قوانین خود را در مورد صحبت با غریبه‌ها یا اشتراک‌گذاری عکس‌ها در شبکه‌های مجازی به فرزندتان بگویید. اگر تصمیم گرفته‌اید که رفتار دیجیتالی فرزندان خود را به طور کامل زیر نظر داشته باشید، دلیل آن را برایشان توضیح دهید.

به آنها بگویید در حالی که به حریم خصوصی آنها احترام می‌گذارید، وظیفه شما این است که آنها را ایمن نگه دارید و بنابراین به همه ارتباطات آنها دسترسی خواهید داشت. این رفتار بسیار بهتر از جاسوسی است و به روشن شدن مرزهای شخصی کمک می‌کند.

با فرزندتان درباره اینکه چگونه بدن رشد و تغییر می‌کند صحبت کنید. به آنها عکس‌هایشان را از زمان کودکی تا سن فعلی نشان دهید و در مورد اینکه چقدر بدنشان تغییر کرده است ولی آن‌ها هنوز همان فرد هستند گفتگو کنید. در مورد حریم خصوصی، مرزهای شخصی، خودارضایی و برهنگی صریح‌تر با فرزندتان صحبت کنید.

آنها را برای تغییرات بیشتری که با بلوغ اتفاق می‌افتد آماده کنید. به آنها در مورد برخی از تغییراتی که با افزایش سن در بدن آنها رخ می‌دهد بگویید. صبر کردن تا زمانی که آنها در حال گذراندن دوران بلوغ هستند خیلی دیر است!

به یاد داشته باشید که لازم نیست آموزش مسائل جنسی را خودتان انجام دهید، منابع فوق‌العاده زیادی وجود دارد که به شما کمک می‌کند با فرزندتان در مورد همه این موضوعات مختلف صحبت کنید. نه تنها کتاب‌ها و وب‌سایت‌هایی برای آموزش مسائل جنسی وجود دارد، کتاب‌های بی‌شماری برای کودکان در هر سنی وجود دارد که موضوعات مرتبط با آموزش مسائل جنسی را با سادگی، طنز و اطلاعات مناسب سن مورد بررسی قرار می‌دهند.

بیشتر بدانید

چگونه در مورد پورنوگرافی صحبت کنیم

یکی از موضوعات مهم در آموزش مسائل جنسی مواجهه با پورنوگرافی است. اگر فرزندتان بدون نظارت از تلفن هوشمند یا اینترنت استفاده می‌کند، اگر مدرسه می‌رود یا در خارج از خانه با دوستانش بازی می‌کند، اگر در حال حاضر رسانه‌هایی از جمله برنامه‌های تلویزیونی، تبلیغات، فیلم، موسیقی یا کتاب در دسترس اوست، اگر خواهر و برادر یا دوستان بزرگ‌تری دارد، یا اگر از شما سؤالاتی در مورد بدن و جنسیت می‌پرسد زمان مناسبی است که با او در مورد پورنوگرافی صحبت کنید.

ایده خوبی است که از کنترل‌های والدین و قفل‌های تلویزیون و تنظیمات اینترنت فرزندتان استفاده کنید. همچنین باید قوانینی را در مورد زمان و مکان دسترسی فرزندتان به اینترنت تعیین کنید. اجازه ندهید فرزندتان با گوشی یا تبلت بخوابد. مکالمات تلفنی آنها را (با اطلاع آنها) نظارت کنید. با این حال، حتی با وجود تمام این نرده‌های محافظ، نمی‌توانید فرزندتان را از دیدن و شنیدن محتوای نامناسب باز دارید. اما می‌توانید به آنها کمک کنید تا آنچه را که دیده‌اند درک کنند. و مانند هر چیز دیگری، بهترین زمان برای انجام این مکالمات، اوایل کودکی است، قبل از اینکه احتمالاً در معرض آن قرار گیرند.

خبر خوب این است که اگر از توصیه‌های این راهنما پیروی کرده‌اید و قبلاً رویه‌ای را ایجاد کرده‌اید که به طور منظم با فرزندتان در مورد موضوعات مرتبط با جنسیت صحبت کنید، در وضعیت خوبی هستید! صحبت کردن در مورد پورنوگرافی، باز هم به طور خلاصه، برای شما بسیار کمتر چالش‌برانگیز خواهد بود و درک آن برای فرزندتان بسیار آسان‌تر خواهد بود.

هدف این است که به فرزندتان کمک کنید سواد رسانه‌ای (و سواد پورن) را توسعه دهد، به طوری که وقتی با پیام‌های مضر یا غیر واقعی مواجه می‌شود، بتواند به طور انتقادی درباره آنچه می‌بیند و می‌شنود فکر کند و احتمال آن را کاهش دهد. علاوه بر پیام‌هایی که همیشه درباره مواردی مانند احترام به بدن، رضایت، مرزها، برهنگی و برابری جنسیتی به آن‌ها می‌دهید، پیام‌های مرتبط با رسانه‌ها را نیز در مکالمات خود بگنجانید.

به عنوان مثال، وقتی با فرزندتان تلویزیون یا فیلم تماشا می‌کنید، با پرسیدن سؤالاتی، تفکر انتقادی را الگوسازی کنید («آیا فکر می‌کنید اکثر زنان معمولاً در زندگی واقعی آن‌طور لباس می‌پوشند؟») در مورد بچه‌های کوچک، این سؤالات نباید فی نفسه درباره رابطه جنسی باشد. شما به فرزندتان کمک می‌کنید تا نسبت به آنچه در رسانه‌ها با آن‌ها مواجه می‌شود، شک و تردید داشته باشد، و مهارت‌هایی برای درک اینکه چگونه و چرا رسانه‌ها ممکن است واقعیت را نشان ندهد، ایجاد کند. به پیام‌هایی که اغراق‌آمیز، نادرست یا مشکل‌ساز هستند اشاره کنید.

مانند تمام گفتگوهای آموزش مسائل جنسی که با فرزندتان در مورد تمایلات جنسی دارید، تصویر بزرگ را در نظر داشته باشید. از مدل هانی برای در نظر گرفتن پیام‌هایی که می‌خواهید بدهید و نتیجه نهایی استفاده کنید. با ادامه دادن به عادی‌سازی کنجکاوی و نگرانی‌های فرزندتان، و تبدیل کردن خود به منبعی امن و قابل اعتماد برای حمایت و اطلاعات، به کودک در حال رشد خود کمک می‌کنید تا احترام و قدردانی نسبت به بدن خود و دیگران و مهارت‌های حفظ سلامت خود را افزایش دهد.

کلام آخر

ما در این مقاله در مورد آموزش مسائل جنسی مطالب مهمی را با شما در میان گذاشتیم و سعی کردیم که سرنخ‌ها و موضوعات اصلی مرتبط با آموزش مسائل جنسی را بیان کنیم. مهم‌ترین نکته این است که فرزندتان به شما اعتماد داشته باشد و برای دریافت پاسخ‌ها و کنجکاوی‌هایش به شما مراجعه کند. بنابراین برای آموزش مسائل جنسی و سایر امور فرزندپروری باید شما خودتان را منبع اطلاعات کودکان کنید.