نحوه اجرای حساسیت زدایی منظم برای کاهش اضطراب و فوبیا

حساسیت زدایی منظم نوعی از درمان‌های رفتاری مبتنی بر اصل شرطی سازی کلاسیک و شرطی‌سازی تقابلی (counter-conditioning) است. ژوزف ولپی حساسیت زدایی منظم را در دهه‌ی ۱۹۵۰ برای درمان فوبیاها و انواع اختلالات اضطرابی به وجود آورد.

حساسیت زدایی منظم، شامل مواجهه‌ی تدریجی فرد با اشیا یا موقعیت‌های ترسناک در یک محیط کنترل‌شده و آرام است. در این روش درمانی، تکنیک‌های آرامش‌یابی و مواجهه‌ی سلسله‌مراتبی برای محرک‌های اضطراب‌آور ترکیب می‌شوند و اجازه می‌دهد که فرد با ترس‌هایش بدون اضطراب مواجهه شود. از این طریق اضطرابش کاهش پیدا می‌کند.

در این مقاله رویکرد حساسیت زدایی منظم به صورت گام‌به‌گام معرفی می‌شود، تکنیک‌ها و کاربرگ‌های لازم برای اجرای این تکنیک در اختیار شما قرار می‌گیرد.

درمان حساسیت زدایی منظم چیست؟

درمان حساسیت زدایی منظم نوعی مداخله‌ی رفتاردرمانی است که برای درمان اضطراب، فوبیاها، اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)، و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مورد استفاده قرار می‌گیرد. حساسیت زدایی منظم بر این فرض استوار است که درمانجو یک پاسخ شرطی (معمولاً ترس یا انزجار) را به یک محرک خاص آموخته است (پاولوف، 1960 [1927]، اسکینر، 1963)، و این ارتباط را می‌توان با شرطی‌سازی تقابلی از بین برد  (ولپ، 1958؛ 1964).

محرک ممکن است یک موقعیت خاص، مانند ملاقات با افراد جدید، در مورد اضطراب اجتماعی، یا یک چیز خاص مانند عنکبوت، در مورد آرکنوفوبیا باشد. همچنین می‌تواند مکان‌ها، صداها، مناظر و رویدادهای مرتبط با یک تجربه آسیب‌زا در PTSD باشد.

حساسیت زدایی سیستماتیک از شرطی‌سازی تقابلی برای آموزش پاسخ جدید به محرک با استفاده از تکنیک‌های آرام سازی در طول مواجهه‌ی تدریجی با محرک به درمانجو استفاده می‌کند. به این ترتیب، پاسخ جنگ یا گریز اولیه سیستم عصبی سمپاتیک با پاسخ آرام‌سازی سیستم عصبی پاراسمپاتیک جایگزین می‌شود (Fear, 2017).

بنابراین پایه‌های نظری حساسیت زدایی منظم عبارت‌اند از:

• شرطی‌سازی کلاسیک
• شرطی‌سازی تقابلی
• بازداری تقابلی

این تکنیک حساسیت زدایی منظم نامیده می‌شود، زیرا مواجهه‌ی درجه‌بندی‌شده (تدریجی) در طی شرطی‌سازی تقابلی به طور سیستماتیک از طریق سه مرحله انجام می‌شود.

1. درمانجو تکنیک‌های آرامش‌یابی را می‌آموزد که در نهایت جایگزین پاسخ به محرک شرطی ترس‌آور می‌شود.
2. درمانگر و درمانجو با همکاری یکدیگر سلسله‌مراتبی از میزان ترس و اضطراب درمانجو به محرک ترس‌آور (فوبیک) را تهیه می‌کند که از کمترین به بیشترین میزان تنظیم شده است.
3. درمانجو از طریق مواجهه‌ی تدریجی منظم نسبت به محرک ترس‌آور حساسیت زدایی می‌شود و تکنیک‌های آرامش‌یابی را در طول مواجهه‌سازی تمرین می‌کند.

این سه مرحله در طول جلسات مختلفی انجام می‌شود و به منظور تدام شرطی‌سازی تقابلی تکالیفی به درمانجو برای بین جلسات داده می‌شود.

چه کسی حساسیت زدایی منظم را ایجاد کرده است؟

ژوزف ولپی (۱۹۵۸؛ ۱۹۶۴) حساسیت زدایی منظم را بر اساس نظریه بازداری تقابلی ایجاد کرد که بر مبنای آن دو پاسخ هیجانی متضاد نمی‌توانند به صورت همزمان حضور داشته باشند.

به عبارت دیگر هیچ‌کسی نمی‌تواند اضطراب داشته باشد در حالی که در حالت آرامش است. ولپی هنگامی که با بازمانده‌های جنگ جهانی دوم که مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بودند این رویکرد درمانی را ایجاد کرد.

در کتاب جوزف ولپی (۱۹۱۵-۱۹۹۷) با عنوان روان‌درمانی از طریق بازداری تقابلی که در سال ۱۹۵۸ منتشر شد، جامع‌ترین رویکرد به تکنیک‌های رفتاری مبتنی بر شرطی‌سازی تقابلی مطرح شده است. چون ولپی فروید را ماده‌گرایی سرسخت می‌دانست در میانه بیست تا سی‌سالگی دیدگاه او درباره انسان همسو با نظریه‌های روانکاوی بود. اما رفته‌رفته متوجه شد که نظریه فروید با برخی واقعیت‌های مهم همخوانی ندارد. سپس آثار پاولف و هال را مطالعه کرد.

ولپی در سمت استاد برجسته روان‌پزشکی، رفتاردرمانی و برنامه پژوهشی خود را تا هنگام مرگ در دانشگاه ویرجینیا، دانشکده پزشکی تمپل، مؤسسه روان‌پزشکی پنسلوانیای شرقی، در دانشگاه پیردین ادامه داد. در نهایت او تأثیر مهمی در تثبیت رفتاردرمانی در حرفه بهداشت روانی داشت. کتاب مهم او شیوه رفتاردرمانی به چاپ چهارم رسیده است.

دو مثال واقعی از حساسیت زدایی منظم

آسانترین راه برای توضیح این رویکرد استفاده از مثال‌های زندگی واقعی است که در قسمت بعدی ارائه شده است. دو مثالی که در زیر ارائه می‌شود برای توضیح دادن این است که حساسیت زدایی منظم چگونه اجرا می‌شود و نحوه اثربخشی آن چیست.

• حساسیت زدایی منظم و درمان فوبیا

آراکنوفوبیا یک فوبی نسبتاً رایج از عنکبوت‌هاست. هنگام درمان این یا هر فوبی دیگری، درمانگر و درمانجو فهرستی از سناریوها را در مورد شی یا موقعیت ترسناک تهیه می‌کنند و سپس درمانجو به سطوح اضطراب خود در هر موقعیت در مقیاس 1 تا 10 امتیاز می‌دهد (لنگ و لازوویک، 1963).

این سناریوهای محرک-پاسخ از کم‌ترین شدت در پایین‌ترین سطح (1) تا شدیدترین (10) در بالا مرتب شده‌اند.

در ابتدا، درمانگر ممکن است به سادگی در مورد عنکبوت‌ها صحبت کند و سپس درمانجو را از طریق تمرین آرام‌سازی هدایت کند. در مرحله بعد، درمانگر تصاویری از عنکبوت‌ها را معرفی می‌کند و مجدداً درمانجو را از طریق تمرین آرام‌سازی هدایت می‌کند.

مرحله بعدی می‌تواند تماشای عنکبوت‌ها در ویدیو، به علاوه تمرین آرامش باشد. با هر مواجهه‌ی بیشتر، درمانگر مراقب است که درمانجو را تحت فشار قرار ندهد. پاسخ ترس معمول درمانجو به تدریج با احساس آرامش فزاینده جایگزین می‌شود، از شرایط آزمایشگاهی (شرایط کنترل شده) تا قرار گرفتن در معرض in vivo (زندگی واقعی) (منزیس و کلارک، 1993).

در معرض قرار گرفتن به صورت درجه‌بندی‌شده همیشه با آرامش همراه است. مراحل می‌تواند شامل قرار گرفتن در معرض یک عنکبوت پلاستیکی واقع‌گرایانه در اتاق و سپس در دست آنها باشد. بعد، یک عنکبوت مرده و از قرار گرفتن می‌خواهد که آن را با یک چوب، سپس با دست خود لمس کند. پس از آن، قرار گرفتن می‌تواند در معرض یک عنکبوت در یک ظرف شیشه‌ای قرار گیرد، سپس دوباره از او خواسته شود که به ظرف نزدیک شود و عنکبوت را با چوب لمس کند.

در نهایت، در بالاترین درجه مواجهه، آنها می‌توانند در یک اتاق تنها با یک عنکبوت مرده باشند، سپس با یک عنکبوت در یک ظرف برای مدت کوتاهی، و حتی یاد بگیرند یک عنکبوت زنده را به دام انداخته و آزاد کنند. این کار یاد درمانجو را به مهارت‌های لازم برای مقابله با عنکبوت‌ها در زندگی واقعی مجهز می‌کند.

با فناوری امروزی، می توان از چیزی به نام VRET استفاده کرد که مخفف درمان مواجهه با واقعیت مجازی است. این یک شکل in-vitro حساسیت زدایی منظم است. VRET به مراجعان اجازه می‌دهد تا در هر سطح از سلسله مراتب اضطراب خود با امنیت و کنترل واقعیت مجازی تجربه کنند. همچنین می‌تواند از راه دور یا به عنوان تکلیف در بین جلسات انجام شود.

• درمان اختلالات اضطرابی (OCD)

OCD اغلب می‌تواند شامل ترس از آلودگی با میکروب‌ها یا عوامل بیماری‌زا باشد. در چنین مواردی، حساسیت زدایی منظم می‌تواند مداخله بسیار مفیدی باشد. برای مثال، بیماران مبتلا به OCD ممکن است اضطراب و وحشت شدیدی را تجربه کنند، اگر مجبور شوند از دستشویی خارج از خانه استفاده کنند.

آنها ممکن است این کار را با افراط در شستن اجباری دست‌ها تا زمانی که پوستشان زخمی شود مدیریت کنند یا حتی از استفاده از دستشویی به طور کلی اجتناب کنند که منجر به مشکلات سلامتی بیشتری شود.

اصول مقابله با ترس از آلودگی به طور کلی شبیه به مواردی است که برای غلبه بر فوبیا استفاده می‌شود، مانند مثال عنکبوت‌هراسی ما در بالا. به جای استفاده از عنکبوت، از تصاویر اشیایی استفاده کنید که درمانجوی شما آنها را آلوده یا کثیف می‌داند.

بیماران مبتلا به OCD از آلودگی ناشی از چیزهای مختلف می‌ترسند، بنابراین ابتدا اشیاء و موقعیت‌هایی را که بیشتر از همه از آنها می‌ترسند شناسایی کنید و با استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی و کاربرگ‌های ارائه شده در زیر، آنها را در یک مداخله سیستماتیک حساسیت زدایی قرار دهید.

2 نمونه از سلسله‌مراتب

سلسله‌مراتب‌های مختلف برای طراحی یک مداخله حساسیت زدایی منظم استفاده می‌شود. در اینجا یکی برای استفاده با فوبیا و دیگری برای OCD ارائه می‌شود.

از درمانجوی خود مثالی از یک شی یا موقعیتی را که در مقیاس 1 تا 10 از آن اجتناب می‌کند، بخواهید، که 1 باعث ناراحتی خفیف و 10 باعث وحشت می‌شود. به عنوان مثال، اگر آنها فوبیای عنکبوت دارند، پس نگاه کردن به عکس یک عنکبوت ممکن است باعث ناراحتی آنها شود، مثلاً 2 یا 3 در حالی که در ماندن در اتاقی که عنکبوتی آنجاست، ممکن است باعث وحشت شود و امتیاز 10 را به دست بیاورد.

هنگامی که در ابتدا درمانجوی خود را در معرض ترسش قرار می‌دهید، از سطحی شروع کنید که باعث ایجاد اضطراب می‌شود، اما او را تحت تأثیر زیادی قرار نمی‌دهد. سپس، از آن‌ها می‌خواهید تکنیک آرامش‌بخشی مورد علاقه خود را برای کاهش اضطراب تمرین کنند تا زمانی که احساس راحتی بیشتری کنند و بتوانند مواجهه را تحمل کنند.

1. فوبیا

این کاربرگ سلسله مراتب اضطراب طراحی شده است تا به شما کمک کند تا اضطراب یا ترس درمانجو را در سلسله‌مراتبی از پاسخ‌ها از شدیدترین تا کمترین شدت سازماندهی کنید.

یک مثال

• فکر کردن به عنکبوت
• نگاه کردن به عکس عنکبوت.
• تماشای ویدیویی از عنکبوت.
• قرار گرفتن در یک اتاق با یک عنکبوت در داخل یک ظرف دربسته.
• تماشای شخص دیگری که عنکبوت را در دست می‌گیرد.
• ایستادن نزدیک به یک عنکبوت در داخل یک ظرف باز
• لمس عنکبوت با دستکش.
• گرفتن عنکبوت با دست بدون دستکش.

2. اختلال وسواس فکری جبری

این کاربرگ سلسله مراتب طراحی شده است تا به شما کمک کند موقعیت‌ها یا اشیاء محرک OCD درمانجو را در سلسله مراتب درجه‌بندی‌شده پاسخ‌ها از شدیدترین تا کم شدت سازماندهی کنید.

راهنمای گام به گام حساسیت زدایی منظم برای روانشناسان

این راهنما به شما کمک می‌کند فرایند حساسیت زدایی منظم را در شش گام یاد بگیرید و انجام دهید. این گام‌ها را باید هنگام کاربست مواجهه با شدت افزایشی محرک‌‌ها استفاده کنید. این کار را می‌توانید با کاربرگ‌های تهیه سلسله‌مراتب که در بالا ذکر شد انجام دهید. همچنین تکنیک‌های آرامش‌یابی و کاربرگ‌های آن نیز در زیر ارائه شده است.

1. آموزش روان‌شناختی

آموزش دادن به درمانجو در مورد اهداف حساسیت زدایی منظم، روش‌ها و علم پشت آن ضروری است. این موضوع به درمانجو اطمینان می‌دهد که اگرچه درمان گاهی ناراحت‌کننده خواهد بود، اما در درازمدت، این رویکرد دارای یک پایگاه شواهد قوی است که از اثربخشی آن پشتیبانی می‌کند. اشتراک‌گذاری ویدیوهای زیر با درمانجوی خود ممکن است مفید باشد.

2. تهیه‌ی سلسله مراتب

پس از اطمینان از تمایل درمانجو برای ادامه و موافقت با درمان، به درمانجوی خود کمک کنید تا موقعیت‌های اضطراب‌آور یا محرک را شناسایی کند. با کمک برگه‌های سلسله مراتبی ما برای فوبیا و OCD، سلسله مراتبی از اضطراب/ محرک‌ها را ایجاد کنید.

برای تهیه سلسله‌مراتب اضطراب می‌توانید از مقیاس واحد ذهنی پریشانی استفاده کنید. ولپی برای اندازه‌گیری سطح اضطراب درمانجو، یک مقیاس وااحدهای ذهنی پریشانی را توسع داد.

مقیاس واحدهای ذهنی پریشانی اساساً برای درمانجویان تحت درمان حساسیت زدایی منظم طرح شده است. این ابزار طوری است که درمانگر می‌تواند بفهمد بیشترین اضطراب را کدام موقعیت ایجاد می‌کند. ولپی (۱۹۹۰) برای معرفی ابزار این روش را پیشنهاد کرد:

به بدترین وضعیت اضطراب خودت ۱۰۰ و به حالت آرامش کامل یعنی بدون هیچ اضطراب ۰ بده. شما در هر لحظه از زندگی باید بین ۰ و ۱۰۰ باشی. در همین لحظه در چه مقیاسی هستی؟

معمولا مقیاس ۰ تا ۱۰۰ است به خاطر آنکه انعطاف بیشتری دارد. با وجود این از مقیاس ۰ تا ۱۰ نیز استفاده می‌شود. اگر درمانجو در موقعیت‌های متنوعی احساس اضطراب می‌کند درمانگر می‌تواند از مقیاس پریشانی برای شناسایی موقعیتی استفاده کند که بیشترین اضطراب را ایجاد می‌کند.

ولپی (۱۹۹۰) توصیف کرد که از مقیاس پریشانی چگونه می‌توانید برای تنظیم سلسله‌مراتب استفاده کنید:

ابتدا با توجه به موقعیت، فهرست محرک‌های ایجادکننده اضطراب را بنویسید. سپس بر اساس شدت اضطرابی که ایجاد می‌کند آن را درجه‌بندی نمایید. موضوع سلسله‌مراتب می‌تواند یک فکر باشد اما متداول‌ترین آن محرک‌های بیرونی است.

درمانگر و درمانجو برای نوشتن سلسله‌مراتب اضطراب فهرستی از افکار درمانجو درباره محرک‌های ایجادکننده اضطراب تهیه می‌کنند. سپس درمانجو هرمورد را با استفاده مقیاس پریشانی درجه‌بندی می‌کند.

درنهایت درمانگر با استفاده از ترتیب موقعیت‌هایی با کمترین تا بیشترین موقعیت ایجادکننده اضطراب و بر اساس درجه‌بندی مطابق با مقیاس پریشانی فهرست سلسله‌مراتب اضطراب را تنظیم می‌نماید. این فهرست چارچوبی برای حساسیت زدایی منظم فراهم می‌کند.

3. طراحی مداخله

از اطلاعات به‌دست‌آمده از کاربرگ‌های سلسله مراتبی در کاربرگ مواجهه‌ی درجه‌بندی‌شده ما برای طراحی یک مداخله سیستماتیک حساسیت زدایی متناسب با نیازهای خاص درمانجوی خود استفاده کنید.

4. تمرین آرامش

قبل از شروع هر گونه قرار گرفتن در معرض درجه‌بندی‌شده، مشتری خود را دعوت کنید تا تمرین آرامش را بیاموزد. درمانجویان مختلف ممکن است یکی را آسان‌تر یا موثرتر از دیگری بیابند. شما می‌توانید از بین آرامش پیشرونده عضلانی، تنفس عمیق یا تجسم هدایت‌شده انتخاب کنید. در زیر به شرح هر یک می‌پردازیم.

5. طرح درمان

برنامه درمانی را با تاریخ‌ها و زمان‌های مشخص تنظیم کنید و به درمانجوی خود اطمینان دهید که می‌تواند هر زمان که نیاز داشته باشد، مواجهه را متوقف کند. این مهم است که درمانجو احساس کند کاملاً بر روند درمان کنترل دارد و هیچ آسیبی که باعث تشدید مشکلات او شود را تحمل نکند.

6. شروع کنید

اکنون برای شروع آماده‌اید. به کاربرگ‌های زیر نگاه کنید که جزئیات یک فرآیند شش مرحله‌ای حساسیت زدایی منظم را شرح می‌دهد، که با صحبت در مورد محرک‌های ترسناک، به اشتراک گذاری تصاویر مرتبط، سپس تجسم هدایت‌شده، فیلم‌ها و در نهایت قرار گرفتن در معرض واقعی از راه دور شروع می‌شود.

برای مثال:

• وقتی درمانجو به حالت آرامش عمیق می‌رسد از او خواسته می‌شود که کمترین تهدید را در سلسله مراتب اضطراب تصور کند (یا با آن مواجه می‌شود).
• به عنوان مثال، در حالت آرام، فرد ابتدا به یک عنکبوت فکر می‌کند. تمرکز در اینجا بر حفظ آرامش علیرغم فکر کردن به عنکبوت است.
• هنگامی که آنها می‌توانند بدون اضطراب در مورد عنکبوت‌ها فکر کنند، به سطح بعدی می‌روند، مانند نگاه کردن به عکس یک عنکبوت در حالی که آرام می‌مانند.
• این روند ادامه می‌یابد، به طوری که فرد به تدریج در معرض تعامل مستقیم با عنکبوت‌ها قرار می‌گیرد و در عین حال آرامش خود را حفظ می‌کند.
• گام نهایی، قرار گرفتن در معرض نظارت واقعی با موقعیت است که شدیدترین اضطراب را ایجاد می‌کند.

در طول فرآیند، هدف این است که فرد عنکبوت‌ها را با احساس آرامش به جای ترس مرتبط کند و در نهایت واکنش فوبیا را کاهش دهد.

7. تدام

برای حفظ شرطی‌سازی تقابلی به دست آمده در جلسات، کاربرگ تکالیف خانگی حساسیت زدایی سیستماتیک را برای استفاده در بین جلسات ارائه دهید.

4 تکنیک برای جلسه درمانی شما

تکنیک‌های زیر تمرین‌های آرامش‌یابی را که می‌توانید در طول جلسات خود استفاده کنید، توضیح می‌دهند و توصیف می‌کنند که چگونه می‌توانید یک مواجهه‌ی تدریجی با درمانجوی خود را برنامه‌ریزی کنید.

تکنیک‌های آرام‌سازی مفید

1. آرام سازی پیشرونده عضلانی

این تمرین از یک تمرین تمدد اعصاب رایگان ارائه شده توسط موسسه خیریه سلامت روان بریتانیا، MIND اقتباس شده است.

ابتدا، درمانجو باید راحت باشد، طوری بنشیند که پشتش صاف باشد و پاهایش با زمین تماس داشته باشد، سپس این اسکریپت را دنبال کند.

«با فشار دادن انگشتان پا تا جایی که می‌توانید برای چند ثانیه شروع کنید، سپس آنها را رها کنید. به تفاوت بین این دو احساس توجه کنید. سپس عضلات خود را منقبض کرده و نفس عمیقی بکشید و در حین بازدم آرام شوید.

از این اسکریپت برای حرکت دادن بدن به سمت بالا استفاده کنید تا ساق پا، ران‌ها، شکم، شانه‌ها و دست‌ها را منقبض و شل کنید و از آنها بخواهید به نوبت هر گروه عضلانی را منقبض و سپس شل کنند. همچنین می‌توانید موارد زیر را اضافه کنید:

زمانی را برای مشاهده هر قسمتی از بدن که احساس تنش، سفت شدن یا خستگی می‌کند، اختصاص دهید. اگر هنوز احساس تنش دارید این کار را تکرار کنید تا زمانی که آرام شوید.

2. تصویرسازی هدایت‌شده: مکانی آرام

از طرف دیگر، می‌توانید درمانجوی خود را از طریق تصویرسازی راهنمایی کنید که هر پنج حواس او را درگیر می‌کند و او را به مکانی آرام می‌برد.

3. تنفس عمیق

این تمرین مخصوصا برای درمانجویان هنگامی که در زندگی واقعی چه به صورت عمدی یا غیرعمدی با محرک‌های ترسناک روبرو می‌شوند مفید است. زیرا این تنکیک را می‌توان در هر موقعیتی انجام داد.

از درمانجو بخواهید که به سادگی از طریق بینی نفس عمیق بکشد تا سه بشمارد و سپس به مدت سه شماره هوا را از دهان خود خارج کند. گاهی اوقات، نگه داشتن شکم و شمارش در هنگام بالا و پایین رفتن نفس می‌تواند به خصوص آرامش‌بخش باشد.

۴. طراحی برنامه‌ی مواج تدریجی

با استفاده از کاربرگ مواجهه‌ی تدریجی، می‌توانید مواجهه‌ی تدریجی درمانجوی خود را با محرک‌های ترسناک، یعنی شی یا موقعیتی که از آن می‌ترسند یا از آن اجتناب می‌کنند، طراحی کنید.

درمان مواجهه‌ای، غرقه‌سازی و حساسیت زدایی منظم

در حالی که حساسیت زدایی منظم مبتنی بر شرطی‌سازی تقابلی با استفاده از بازدای تقابلی است، درمان مواجهه‌ای در حالی که به طور مثبت تحمل اضطراب را تقویت می‌کند از مواجهه‌ی درجه‌بندی‌شده با محرک استفاده می‌کند، تا زمانی که اضطراب به تدریج خاموش شود (آبراموویتز، 1996).

در همین حال، درمان غرقه‌سازی، درمانجو را مستقیماً در یک جلسه در معرض محرک ترسناک قرار می‌دهد، به طوری که اضطراب به سیستم عصبی سرازیر می‌شود و سپس کاهش می‌یابد تا زمانی که خاموش شود (McLeod, 2015).

مشکل مواجهه‌ی تدریجی این است که افزایش اضطراب ممکن است به صورت غیرقابل تحمل تجربه شود و درمانجو درمان را قطع کند. همچنین غرقه‌سازی ممکن است تروماتیک باشد و به آسیب روانی و قطع درمان منجر شود (آبراموویتز، 1996).

خلاصه

حساسیت زدایی سیستماتیک یک مداخله رفتاردرمانی مبتنی بر شواهد و بسیار موثر برای درمانجویانی است که از موقعیت‌های خاص اجتناب می‌کنند، خواه این به دلیل تجربه فوبیا، اضطراب اجتماعی، OCD یا PTSD باشد.

حساسیت زدایی منظم با مواجهه‌ی تدریجی و غرقه‌سازی متفاوت است، زیرا بر اساس اصل بازداری تقابلی استوار است، که آرامش آموخته‌شده را جایگزین پاسخ بد، مانند اضطراب می‌کند.

نکته مهم این است که درمانجو همیشه شدت مواجهه را کنترل می‌کند، که از آسیب بیشتر و ترکیب رفتارهای اجتنابی جلوگیری می‌کند.

حساسیت زدایی منظم یک درمان ارزشمند است که می‌تواند درمانجو را از ترس‌ها و بیزاری‌های ناتوان‌کننده خود رها کند و آنها را قادر سازد تا زندگی پرماجرا و رضایت‌بخشی داشته باشند.