عوامل تأثیرگذار بر سلامت روان زنان در رابطه عاشقانه

در مجله‌ی علوم رفتاری اخیراً (۲۰۲۵) مطالعه‌ای منتشر شده است که به بررسی عوامل تأثیرگذار بر سلامت روان زنان در رابطه عاشقانه پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان داده است که احساس رضایت از رابطه، تجربه‌ی زندگی جنسی با کیفیت، احساس همدلی و داشتن فرزند با سطوح بالاتر سلامت روانی در زنان ارتباط دارد.

انگیزه‌ی محققان برای انجام این تحقیق اهمیت برجسته‌ی روابط عاشقانه برای احساس خوشبختی و سلامت روان بوده است. تحقیقات قبلی با بررسی جنبه‌های مختلف روابط و سلامت روان به نتایجی دست پیدا کرده‌اند اما این تحقیق به دنبال بررسی تصویر جامع‌تری از عوامل تأثیرگذار بر سلامت روان زنان در رابطه عاشقانه بود.

عوامل چندگانه‌ای که محققان به دنبال آن بودند عبارت‌اند از توانایی درک و به اشتراک‌ گذاشتن احساسات با شریک زندگی (همدلی)، لذت و رضایت از زندگی جنسی، شدت رمانتیک بودن عشق، احساس نزدیکی و ارتباط با شریک زندگی و ثبات کلی رابطه. تمامی این عوامل بر سلامت روانان زنان در رابطه عاشقانه تأثیر می‌گذارند.

تحقیقات گذشته برخی از این عوامل را به صورت جداگانه مورد تحقیق و بررسی قرار داده‌ بودند که بیشتر این پژوهش‌ها در گروه‌های کوچکی از زنان صورت گرفته است. از این رو تاکنون هیچ تحقیقی تمامی این عوامل را به صورت همزمان مورد بررسی قرار نداده بود. به همین دلیل دانشمندان در مطالعه‌ی جدید به دنبال پر کردن شکاف علمی و شناسایی عوامل کلیدی در رابطه عاشقانه بودند که ارتباط بیشتری با سلامت روان زنان دارند.

محققان برای عوامل تأثیرگذار بر سلامت روان زنان، ۴۱۵ نفر که بین سنین ۲۳ تا ۴۵ سؤال بودند را وارد پژوهش خود کردند. روابط عاشقانه‌ی این افراد حداقل یک سال دوام داشت. این زنان از طریق روش گلوله‌برفی انتخاب شدند.

محققان چندین عامل مختلف را به عنوان ملاک‌های ورود به پژوهش انتخاب کردند از جله اینکه تمامی افراد نمونه باید بین ۲۳ تا ۴۵ سال داشته باشند، حداقل ۱۲ ماه رابطه‌شان طول کشیده باشد و بیماری روانی و جسمانی مزمن نداشته باشند. علاوه بر این اگر دچار مشکلات مرتبط با سوءمصرف مواد یا الکل بودند از مطالعه کنار گذاشته می‌شدند.

تکمیل پرسشنامه‌ها به صورت آنلاین بود. محققان پرسشنامه‌هایی برای اندازه‌گیری سلامت روان در اختیار شرکت‌کنندگان قرار دادند. همچنین اطلاعاتی مانند سن، سطح تحصیلات، وضعیت رابطه، مدت زمان رابطه، داشتن فرزند و وضعیت شغلی آن‌ها نیز مورد پرسش قرار گرفت.

همدلی با استفاده از پرسشنامه‌ی همدلی ارزیابی شد که دو نوع آن یعنی همدلی شناختی (درک احساسات دیگران) و همدلی عاطفی (به اشتراک گذاشتن احساسات با دیگران) را می‌سنجید.

مقیاس کیفیت زندگی جنسی-فرم زنان نیز برای ارزیابی رضایت و لذت شرکت‌کنندگان از زندگی جنسی‌شان در طول یک ماه گذشته استفاده شد.

همچنین برای اندازه‌گیری ثبات رابطه، پژوهشگران از پرسشنامه‌ی ثبات رابطه استفاده کردند. این پرسشنامه مواردی مانند رضایت از رابطه، میزان سرمایه‌گذاری در رابطه، در نظر گرفتن مردان دیگر به عنوان گزینه‌های خارج از رابطه و تعهد کلی به رابطه را می‌سنجد.

میزان عشق نیز با استفاده از پرسشنامه‌ی عشق پرشور اندازه‌گیری شد که احساسات رمانتیک و انتظارات از شریک زندگی را ارزیابی می‌کند.

برای ارزیابی صمیمیت در رابطه مانند افشای خود، جذابیت فیزیکی، حمایت و اعتماد از پرسشنامه‌ی نزدیکی روابط عاشقانه استفاده شد.

عوامل تأثیرگذار بر سلامت روان زنان در رابطه عاشقانه

تجزیه و تحلیل عوامل جمعیت‌شناختی، نشان داد که زنانی که تحصیلات بالاتری داشتند نمره‌های بالاتری در جنبه «ارزیابی گزینه‌های خارج از رابطه» داشتند. این موضوع نشان می‌دهد که آن‌ها ممکن است آگاهی بیشتری از گزینه‌های خارج از رابطه‌ی جاری خود داشته باشند. در مقابل، زنانی که تحصیلات کمتری داشتند در «سرمایه‌گذاری در رابطه» نمرات بالاتری به دست آوردند که نشان‌دهنده‌ی احساس بیشتر تعهد و منابع بیشتری است که در روابط خود قرار داده‌اند.

زنانی که شاغل بودند عشق پرشور کمتری داشتند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که داشتن فرزند بر سلامت روان زنان تأثیرگذار است و باعث افزایش آن می‌شود. اما این زنان، سطح پایین‌تری از صمیمیت در رابطه‌ی عاشقانه را تجربه می‌کردند.

نتایج تحقیق درباره‌ی مدت زمان رابطه نشان داد زنانی که پنج سال یا بیشتر با همسر خود زندگی کرده بودند، نه تنها احساس امنیت بیشتری می‌کردند بلکه سلامت روانی بالاتری گزارش دادند. رابطه طولانی‌تر ممکن است نشان‌دهنده یک شراکت پایدارتر و حمایتی‌تر باشد که در آن زوج‌ها زمان کافی برای ساختن یک ارتباط عمیق و مبتنی بر اعتماد داشته‌اند. با این حال، مطالعه همچنین نشان داد که برخی از عوامل، مانند میزان سرمایه‌گذاری یک زن در رابطه، ممکن است با بلوغ رابطه در طول زمان تغییر کند.

محققان از تحلیل رگرسیون برای شناسایی مهم‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های سلامت روانی در زنان در روابط عاشقانه استفاده کردند.

نتایج نشان داد رضایت از رابطه عامل نیرومندتری برای پیش‌بینی سلامت روان زنان در رابطه عاشقانه است. همچنین کیفیت زندگی جنسی نیز پیش‌بینی‌کننده مهمی بود؛ زنانی که زندگی جنسی بهتری تجربه کرده بودند سلامت روان بالاتری را گزارش کردند.

همدلی نیز نقش مهمی داشت و سطوح بالاتر آن با سلامت روان زنان در رابطه عاشقانه مرتبط بود. جالب اینجاست که داشتن فرزند نیز به عنوان یک پیش‌بینی‌کننده‌ی مثبت برای سلامت روانی در این مطالعه شناخته شد.

The study, “Predictors of Young Adult Women’s Psychological Well-Being in Romantic Relationships,” was authored by by Elif Yöyen, Süreyya Çalık, and Tülay Güneri Barış.