رابطه تروما و اختلالات روانی

بررسی رابطه بین تروما و اختلالات روانی یکی از حوزه‌های مهم در آسیب‌شناسی روانی است. یک بررسی سیستماتیک از 14 متاآنالیز شواهد قوی پیدا کرده است مبنی بر اینکه تروما خطر ابتلا به اختلال روانی را تقریباً سه برابر افزایش می‌دهد. این یافته‌ها در آرشیو اروپایی روانپزشکی و علوم اعصاب بالینی منتشر شد. (European Archives of (Psychiatry and Clinical Neuroscience

رابطه تروما و اختلالات روانی

رابطه بین تروما و اختلالات روانی به صورت مجزا در مقاله‌ها و مطالعات زیادی بررسی شده است اما تاکنون هیچ مطالعه‌ای تلاش نکرده است که رابطه بین تروما و اختلالات روانی به صورت فراتحلیل سیستماتیک انجام دهد. تروما یعنی یک رویداد مضر عواقب منفی طولانی مدتی را بر سلامت روانی، جسمی، اجتماعی، عاطفی یا معنوی فرد ایجاد کند. چنین آسیب‌هایی می‌تواند ناشی از رویدادهای نامطلوب زندگی مانند مشاهده یک فاجعه طبیعی یا از دست دادن یکی از عزیزان، یا رنج جسمی، روانی، عاطفی یا جنسی باشد.

مطالعات در مورد رابطه بین تروما و اختلالات روانی نشان داده است که در حالی که ترومای روان‌شناختی پیشروی کاملاً مطالعه‌شده برای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) است، اما با سایر تشخیص‌های سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب نیز مرتبط است. برخی از محققان پیشنهاد کرده اند که تروما ممکن است به توضیح اینکه چرا اختلالات روانی اغلب همزمان رخ می دهند کمک کند.

Benedikt Amann نویسنده این مطالعه و تیمش اولین بررسی را انجام دادند تا به طور سیستماتیک آزمایش کنند که آیا تروما یک عامل خطر برای طیف وسیعی از اختلالات روانی است یا خیر. اگر چنین است، این نشان می‌دهد که تروما را می توان یک ساختار فرا تشخیصی در نظر گرفت.

شواهد علمی قانع‌کننده‌ای مبنی بر تأثیر منفی ترومای دوران کودکی بر سلامت روان وجود داشت، اما هیچ‌کس این را در قالب یک متاآنالیز خلاصه نکرد تا تأیید کند که تروما یک عامل خطر فراتشخیصی برای ابتلا به یک اختلال روانی در بزرگسالی است.

آمان و همکارانش یک تحلیل مروری انجام دادند که شامل 14 متاآنالیز و مطالعه‌ی مروری بود که ارتباط بین تروما و حداقل یک اختلال روانی تشخیص داده شده را گزارش می‌کرد. مرورها در مجموع شامل 106 مطالعه، شامل 16277 مورد روانپزشکی و 77586 فرد کنترل بود.

پژوهشگران همبستگی‌ها و ارتباط‌های به‌دست آمده از پژوهش را در چهار سطح طبقه‌بندی کردند:

• قانع‌کننده: یعنی ارتباط به دست آمده بین تروما و اختلال‌های روانی قانع‌کننده است و می‌توان به نتایج کاملاً اطمینان کرد.
• بسیار شدید: نتایج بدست آمده حاکی از رابطه بسیار بالایی بین تروما و اختلال روانی است.
• شدید: نتایج بدست آمده حاکی از رابطه بالایی بین تروما و اختلال روانی است.
• ضعیف: نمی‌توان به نتایج به دست آمده اطمینان داشت.

آنها یک ارتباط بسیار زیاد بین هر نوع تروما و هر نوع اختلال روانی پیدا کردند. در واقع، نتایج نشان می‌دهد که تجربه ضربه روانی خطر ابتلا به اختلال روانی را تقریباً سه برابر افزایش می‌دهد.

درست است که علت ابتلا به اختلال‌های روانی تحت تأثیر چند عامل قرار دارد از جمله استعداد ژنتیکی و متغیرهای محیطی، اما نتایج پژوهش حاضر تاکید می‌کند که تروما یکی از قوی‌ترین و قابل پیشگیری‌ترین عوامل خطر برای ابتلا به یک اختلال روانی در آینده است.

به عبارت دیگر، اگر همه والدین از کودکان خود مراقبت کنند می‌توان از خشونت بیرونی اجتناب کرد، اگر مدرسه قلدری را هدف درمان قرار دهد، اگر ناملایمات اقتصادی و مشکلات اجتماعی به میزان قابل توجهی کاهش یابد، تقریباً 30 درصد از تشخیص‌های روانپزشکی را کاهش می‌دهیم.

هنگام در نظر گرفتن انواع خاصی از آسیب‌های دوران کودکی، پنج نوع از شش نوع تروما با ایجاد هر گونه اختلال روانی مرتبط بودند. برای آزار جسمی، این شواهد قانع‌کننده بود، و برای سوء استفاده جنسی، سوء استفاده عاطفی و آسیب‌های غیر اختصاصی، این شواهد بسیار زیاد بود.

انواع خاصی از سوء استفاده نیز خطر ابتلا به اختلالات خاص را افزایش می‌دهد. سوءاستفاده فیزیکی خطر اختلالات اضطرابی، اختلال دوقطبی (BD) و اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) را افزایش می‌دهد. سوءاستفاده‌ی جنسی خطر اختلالات اضطرابی، اختلال شخصیت مرزی (BPD) و روان‌پریشی را افزایش می‌دهد.

Amann در مورد پژوهش خود در مورد رابطه تروما و اختلالات روانی گفته است: «سوءاستفاده عاطفی، شایع‌ترین آسیب دوران کودکی، به وضوح با اختلالات اضطرابی که شایع‌ترین اختلالات روانی هستند مرتبط بود. یکی دیگر از یافته‌های جالب این بود که خطر ابتلا به اختلال شخصیت مرزی در صورت ترومای دوران کودکی در مقایسه با جمعیت عمومی 16 برابر بیشتر بود، که رقم قابل توجهی است.

به گفته نویسندگان مطالعه رابطه تروما و اختلالات روانی، مکانیسم‌های مختلفی ممکن است در چگونگی نقش تروما در اختلالات روانی نقش داشته باشند. مطالعات تصویربرداری عصبی نشان می‌دهد که ضربه روانی (تروما) می‌تواند بر رشد مغز تأثیر بگذارد و انواع مختلف تروما ممکن است اثرات منحصر به فردی بر مغز داشته باشد. با مطالعات آتی، ممکن است بتوان فرآیندهای خاص مرتبط با هر نوع تروما را مشخص کرد و از این یافته‌ها برای تقویت درمان‌ها استفاده کرد.

محققان به چند محدودیت برای مطالعه اشاره می‌کنند. برای یکی، رویکردهای مختلفی برای ارزیابی تروما در مطالعات واردشده استفاده شد. بسیاری از آن‌ها از گزارش گذشته‌نگر استفاده کردند که می‌تواند تحت تأثیر سوگیری یادآوری قرار گیرد.

آمان در مورد مطالعه رابطه تروما و اختلالات روانی توضیح داد: «اکثر مطالعات انجام شده ماهیت گذشته‌نگر دارند، به این معنی که سابقه تروما به صورت گذشته‌نگر گرفته شده است، که ممکن است خطر حافظه کاذب یا سوگیری را به همراه داشته باشد.

یافته‌های مرتبط با رابطه تروما و اختلالات روانی همچنین اهمیت برنامه‌های پیشگیری و مداخله زودهنگام و همچنین مراقبت‌های آگاهانه از تروما را برجسته می‌کند.

«نتایج رابطه تروما و اختلالات روانی دو نیاز عمده را نشان می‌دهد: از یک سو، ما باید به برنامه درمانی فردی مراجعان یک مداخله متمرکز بر تروما اضافه کنیم، زیرا 1) همبودی PTSD معمولاً زیاد است (حدود 15- 20٪ در انتظار تشخیص اولیه) 2) همین امر در مورد PTSD پیچیده (cPTSD) صادق است (حدود 50٪ از مراجعان در خدمات روانپزشکی از cPTSD رنج می برند) و 3) سیر بیماری روانپزشکی در صورت وجود تروما بدتر است. امان توضیح داد.

از سوی دیگر و همانطور که قبلاً ذکر شد، نتایج رابطه تروما و اختلالات روانی باید سیاستمداران را بیدار کند تا در پیشگیری از آسیب‌های روانی سرمایه‌گذاری کنند تا رنج و هزینه‌های روحی و روانی در آینده کاهش یابد.