افسردگی چیست؟ نشانه های افسردگی و معرفی روشهای درمانی

افسردگی احساس عمیقی از پوچی، تنهایی، غمگینی، ناامیدی و لذت نبردن از زندگی است. همه‌ی ما در طول زندگی خود به دلایل مختلفی ممکن است غم زیادی را تجربه کنیم. به عنوان مثال گاهی اوقات اندوه از دست دادن یک فرد عزیز می‌تواند بسیار جانکاه و طاقت‌فرسا باشد.

با اینکه اندوه و غم بسیار زیاد از نشانه های افسردگی محسوب می‌شوند اما افسردگی با اندوهگین یا غمگین بودن متفاوت است. نشانه های افسردگی در مقایسه با غمگینی با گذشت زمان ادامه می‌یابند و می‌توانند شرایط ناگوار مختلفی را ایجاد کنند. متخصصان روان‌شناسی گاهی‌اوقات به مجموعه‌ای از نشانه های افسردگی، افسردگی بالینی یا اختلال افسردگی اساسی می‌گویند.

افسردگی می‌تواند تمامی انگیزه‌های ما را از بین ببرد به طوریکه حتی دلمان می‌خواهد به زندگی خود پایان دهیم. افسردگی زندگی کردن در یک سیاه‌چاله‌ی پر از افکار منفی است و می‌تواند مشکلات جسمانی و بیماری‌های پزشکی را وخیم‌تر کند. به عنوان مثال، نشانه های افسردگی می‌تواند بیماری‌های قلبی را وخیم‌تر کند.

میزان شیوع نشانه های افسردگی

به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO)، افسردگی یک اختلال روان‌شناختی و یک وضعیت پزشکی است که بیش از 300 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد.

نشانه های افسردگی

ما در این مقاله، قصد داریم نشانه های افسردگی را بر اساس کتاب طبقه‌بندی اختلال‌های روانشناختی که از سوی انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر می‌شود ذکر کنیم. این کتاب، اصلی‌ترین و معتبرترین منبع برای تشخیص و شناخت اختلال‌های روانشناختی است.

لازم نیست که کسی تمامی نشانه های افسردگی را داشته باشد تا برای او تشخیص اختلال افسردگی اساسی را در نظر بگیریم. در واقع داشتن دو ملاک اصلی برای مشکوک شدن به افسردگی کافی است و اگر فرد به همراه دو نشانه اصلی، پنج نشانه دیگر هم داشته باشد می‌توان او را مبتلا به اختلال افسردگی اساسی دانست.

۱. احساس غمگینی یا خلق افسرده

یکی از مهم‌ترین نشانه های افسردگی، احساس غمگینی است. به احساس غمگینی، خلق افسرده می‌گویند. تغییرات خلقی یکی از شایع ترین نشانه های افسردگی است. فردی که افسردگی دارد ممکن است برای مدت طولانی احساس غمگینی یا افسردگی کند.

۲. لذت نبردن از زندگی

افراد مبتلا به افسردگی عموماً از زندگی لذت نمی‌برند. آنها تمامی انگیزه‌های خود را از دست می‌دهند و تمایلی به انجام فعالیت‌های لذت‌بخش ندارند. آن‌ها حتی فعالیت‌هایی را که قبلاً برای آن‌ها لذت‌بخش بوده است رها می‌کنند.

برخی از افراد مبتلا به افسردگی علاقه خود را به چیزهایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردند، از دست می‌دهند، مانند ورزش، بیرون رفتن با دوستان، موسیقی یا فعالیت جنسی. آنها ممکن است پیشنهادها یا فرصت‌ انجام فعالیت‌ها یا بودن با دیگران را رد کنند.

لذت نبردن از زندگی و داشتن خلق افسرده دو علامت کلیدی در نشانه های افسردگی هستند. برای اینکه یک نفر تشخیص افسردگی دریافت کند باید حتماً این دو نشانه را داشته باشد. از سایر نشانه های افسردگی که در زیر فهرست شده‌اند فرد باید ۵ نشانه دیگر داشته باشد.

۳. احساس پوچی

احساس پوچی یکی دیگر از نشانه های افسردگی است. افراد مبتلا به افسرده ممکن است بگویند که احساس «پوچی» می‌کنند یا نمی‌توانند احساس خوشحالی داشته باشند. برخی افراد ممکن است این غم را به عنوان ناامیدی توصیف کنند.

۴. احساس ناامیدی یا درماندگی

افسردگی باعث می‌شود افراد احساس ناامیدی کنند، گویی هیچ پایان قابل پیش‌بینی برای احساس ناامیدی آنها وجود ندارد. آن‌ها نسبت به آینده ناامیدند و معتقدند که هیچ آینده روشنی در انتظار آن‌ها نیست. هیچ چیزی تغییر نمی‌کند.

همچنین ممکن است فرد احساس درماندگی کند. آنها بر این باورند که هیچکس نمی‌تواند به آنها کمک کند تا بهتر شوند و از این رو همیشه احساس افسردگی می‌کنند.

۵. احساس بی‌ارزشی

فردی که افسردگی دارد ممکن است احساس کند که بی‌ارزش است یا هیچ معنایی در زندگی خود ندارد. آنها ممکن است بر این باور باشند که سربار دیگران هستند یا اینکه دنیا یا خانواده، بدون آنها بهتر است.

۶. احساس گناه بیش از حد

احساس گناه یک واکنش طبیعی پس از گفتن یا انجام کاری است که فرد از آن پشیمان است، اما افراد مبتلا به افسردگی ممکن است احساس گناه دائمی داشته باشند که نامتناسب با موقعیت آنهاست.

آنها ممکن است انرژی زیادی را روی این احساس گناه متمرکز کنند و نسبت به خودشان و چیزهایی که گفته‌اند یا انجام داده‌اند احساس بدی داشته باشند – حتی رویدادهایی که مدت‌هاست گذشته است.

۷. عصبانیت و تحریک‌پذیری

یک فرد مبتلا به افسردگی ممکن است به نظر برسد که از دیگران عصبانی است. آنها ممکن است به راحتی اذیت و تحریک شوند.

مؤسسه ملی بهداشت روانی، بیان می‌کند که مردان نسبت به زنان بیشتر احتمال دارد که تحریک‌پذیری و عصبانیت را به عنوان نشانه های افسردگی تجربه کنند. با این حال، این علائم ممکن است در زنان و کودکان نیز رخ دهد.

تحریک‌پذیری با سایر نشانه های افسردگی نیز ارتباط دارد. به عنوان مثال، اگر فردی خوب نمی‌خوابد و احساس خستگی می‌کند، ممکن است بیشتر مستعد تحریک‌پذیری باشد.

۸. احساس خستگی و از دست دادن انرژی

برخی از افراد مبتلا به افسردگی ممکن است صبح‌ها به سختی از خواب بیدار شوند زیرا احساس خستگی می‌کنند. آنها ممکن است برای انجام کارهای روزمره، مانند رفتن به محل کار یا پختن غذا، بیش از حد احساس خستگی کنند. آنها ممکن است زمان زیادی را در خانه به استراحت یا خواب بگذرانند.

خستگی ناشی از افسردگی می‌تواند باعث شود که فرد با وجود خواب کافی در شب، احساس کند که همیشه خسته است. با این حال، افراد مبتلا به افسردگی خواب ضعیفی را تجربه می‌کنند.

۹. بی‌خوابی یا کم‌خوابی

حدود 75 درصد از افراد مبتلا به افسردگی علائم بی‌خوابی را تجربه می‌کنند. معمولاً مشکل خواب در افسردگی به این صورت است که فرد افسرده ممکن است نتواند به راحتی بخوابد. به عبارت دیگر به سختی خوابش می‌برد. علاوه بر این ممکن است خواب پیوسته‌ای نداشته باشد و در طول خواب چندین مرتبه بیدار شود. گاهی‌اوقات نیز صبح خیلی زود بیدار می‌شوند و هر چه تلاش می‌کنند دیگر خوابشان نمی‌برد.

۱۰. مشکل در تمرکز، به خاطر سپردن و تصمیم‌گیری

افسردگی می‌تواند با توانایی‌های تمرکز و توجه فرد را ضعیف کند. آنها ممکن است در تمرکز روی مسائل شخصی یا حرفه‌ای مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است برای تصمیم‌گیری، از جمله انتخاب‌های کوچک روزمره دچار مشکل شوند.

افراد مبتلا به افسردگی ممکن است متوجه شوند که نمی‌توانند چیزها را به خوبی قبل به خاطر بسپارند. آنها ممکن است قرارها یا تعهدات خود را فراموش کنند و ممکن است چیزهایی را که اخیرا گفته‌اند یا انجام داده‌اند به یاد نیاورند.

۱۱. بی‌اشتهایی

افراد مبتلا به افسردگی ممکن است میل و اشتهای خود را برای غذا از دست بدهند که می‌تواند باعث کاهش وزن شود. آنها ممکن است علاقه چندانی به خوردن نداشته باشند و برای مدت طولانی بدون غذا بمانند.

۱۲. پرخوری و افزایش وزن

برخی افراد ممکن است در هنگام افسردگی بیشتر غذا بخورند. غذا می‌تواند به مکانیزم راحتی برای مقابله با احساسات منفی یا راهی برای مقابله با کسالت یا تنهایی تبدیل شود.

افسردگی می‌تواند انگیزه افراد برای بیرون رفتن یا ورزش کردن را دشوار کند. همراه با افزایش مصرف غذا، این می‌تواند منجر به افزایش وزن شود.

۱۳. درد و علائم فیزیکی

یک فرد مبتلا به افسردگی ممکن است علائم فیزیکی مداومی را تجربه کند که به درمان پاسخ نمی‌دهد. این دردها شامل موارد زیر است:

• سردرد
• اختلالات گوارشی
• دردها و دردهای غیر قابل توضیح

۱۴. افکار مرگ یا خودکشی

فرد مبتلا به افسردگی ممکن است بیشتر به مرگ و مردن فکر کند. آنها همچنین ممکن است به خودکشی فکر کنند و اینکه چگونه می‌توانند به زندگی خود پایان دهند. به این افکار، افکار خودکشی می‌گویند.

گاهی ممکن است یک فرد این افکار را به دیگران بگوید. اگر کسی در مورد مرگ یا خودکشی صحبت می‌کند، ممکن است این روش درخواست کمک باشد و کمک کردن به او حیاتی است. در موارد شدید افسردگی، فرد ممکن است به خودش آسیب برساند.

افسردگی یک بیماری شایع اما جدی است که می تواند زندگی را تهدید کند. هر فردی که به خودکشی فکر می‌کند اقدام به خودکشی نمی‌کند. با این حال، اگر شخصی به خودکشی اشاره کرد، یا با پزشک تماس بگیرید یا به او کمک کنید تا مراقبت‌های پزشکی فوری را جستجو کند.

خلاصه نشانه های افسردگی

تشخیص

داشتن یکی از این نشانه های افسردگی به معنای ابتلای فرد به افسردگی نیست. با این حال، افرادی که دارای یک یا چند مورد از نشانه های افسردگی هستند همچنان باید با روانشناس مشورت کنند.

طبق گفته انجمن روانپزشکی آمریکا، فردی که افسردگی دارد چندین مورد از نشانه های افسردگی را برای بیش از 2 هفته خواهد داشت.

هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند افسردگی را تشخیص دهد. معمولاً یک متخصص روانشناسی برای تشخیص نشانه های افسردگی، سابقه خانوادگی و سابقه پزشکی فرد را ارزیابی می‌کند. آنها همچنین ممکن است از پرسشنامه های تخصصی و ابزارهای غربالگری استفاده کنند.

علت افسردگی

عوامل مختلفی باعث افسردگی می‌شوند. در واقع می‌توان علت های متعددی برای نشانه های افسردگی پیدا کرد.

شیمی مغز

عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز (انتقال‌دهنده‌های عصبی) که در خلق، تفکر، اشتها و رفتار نقش دارند در مغز افراد مبتلا به افسرده مشاهده شده است و تعداد زیادی از نشانه های افسردگی را می‌توان به همین عدم تعادل مواد شیمیایی مغز نسبت داد. به عنوان مثال، سروتونین یک ماده شیمیایی در مغز است که مسئول احساس خوب و حوصله داشتن است. عدم تعادل در آن باعث ایجاد خلق افسرده و بی‌حوصلگی می‌شود. داروهای روان‌پزشکی روی این مواد شیمیایی تأثیر می‌گذارند.

هورمون‌های بدن

تغییر در هورمونهای زنانه استروژون و پروژسترون نیز در افسردگی زن‌ها نقش دارد.

تاریخچه خانواده

اگر یکی از اعضای خانواده قبلاً به افسردگی مبتلا شده باشد سایر اعضای خانواده در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار دارند. در واقع افسردگی در بین اعضای یک خانواده (فامیل) جریان دارد. این موضوع هم به مسائل ژنتیکی مربوط است و هم به محیط مشترک خانواده.

ضربه‌های دوران کودکی

اتفاقات ناگوار دوره کودکی مانند از دست دادن والدین یا تجربه بدرفتاری در خانواده یکی از علت های اصلی به وجود آمدن نشانه های افسردگی و اختلال افسردگی است.

سوءمصرف مواد

سابقه استفاده از الکل می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به افسردگی کند.

عوامل خطرساز برای افسردگی

جنیست. افسردگی در زن‌ها دوبرابر بیشتر از مردها شایع است.

ژنتیک. داشتن سابقه خانوادگی افسردگی شانس ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهد.

جایگاه اجتماعی و اقتصادی. جایگاه اجتماعی و اقتصادی مانند مشکلات مالی و جایگاه اجتماعی پایین می‌‌تواند زمینه را برای ابتلا به افسردگی آماده سازد.

کمبود ویتامین D. مطالعات نشان داده‌اند که بین افسردگی و کمبود ویتامین D رابطه وجود دارد.

درمان نشانه های افسردگی و اختلال افسردگی

بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی برای کنترل نشانه های افسردگی از رواندرمانی، دارو یا هر دو استفاده می‌کنند.

دارو درمانی

دارودرمانی ممکن است زمان ببرد و ممکن است فرد بلافاصله احساس بهتری نداشته باشد. اثربخشی داروهای ضد افسردگی ممکن است چندین هفته طول بکشد و بسیاری از افراد از روان‌درمانی طولانی‌مدت سود می برند.

داروهای SSRI

داروهای SSRI رایج‌ترین داورهای ضدافسردگی هستند و عوارض جانبی پایینی دارند. این داروها با افزایش سطح سروتونین مغز به درمان نشانه های افسردگی کمک می‌کنند.

داروهایی که SSRI محسوب می‌شوند عبارت‌اند از سیتالوپرام، استیالوپرام، فلووکسامین، پاروکستین و سرترالین.

داروهای SNRI

این داروها همزمان انتقال‌دهنده‌های عصبی سروتونین و نوراپی‌نفرین را افزایش می‌دهند. این داورها را نباید همزمان با SSRIها استفاده کرد. دلوکستین و ونلافاکسین دو نمونه از داروهای SNRI هستند.

داروهای سه‌حلقه‌ای

داروهایی دیگری که باعث افزایش سروتونین و نوراپی‌نفرین می‌شوند داروهای سه‌حلقه‌ای هستند. این داروها عوارض جانبی بیشتری نسبت با داروهای قبلی دارند.

• آمی‌تریپتلین
• ایمی‌پرامین
• دزی‌‌پرامین
• نورتریپتلین

داروهای دیگری نیز وجود دارند که مانند بوپروپیون که باعث افزایش دوپامین و نورآدرنالین می‌شوند.

رواندرمانی

رواندرمانی به شما کمک می‌کند روش‌های اثربخشی را برای مقابله با افکار منفی خود پیدا کنید. مطالعات نشان داده‌اند که رواندرمانی برای درمان نشانه های افسردگی بسیار مؤثر است و حتی اثرات آن از دارو نیز بهتر است. گاهی اوقات ترکیب دارو و رواندرمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

طرحواره درمانی

طرحواره درمانی یکی از جدیدترین درمان‌های روانشناسی است که به شما کمک می‌کند الگوهای فکری و هیجانی خود را شناسایی کنید. این درمان به شما در شناسایی ریشه‌های اصلی نشانه های افسردگی کمک می‌کند و می‌توانید از طریق درک ریشه های مشکلات فعلی‌تان افسردگی خود را درمان کنید.

درمان شناختی رفتاری (CBT)

در درمان شناختی رفتاری درمانگر به شما کمک می‌کند الگوهای ناسالم و منفی تفکر خود را پیدا کنید. این درمان معتقد است که افکار منفی باعث ایجاد افسردگی می‌شود و به شما کمک می‌کند که افکار منفی خود را شناسایی کنید و آن‌ها را با استفاده از تکنیک‌های خاصی تغییر دهید.

رفتاردرمانی دیالکتیک

این روش درمانی که جدیدتر از CBT است به شما کمک می‌کند افکار، احساسات و رفتارهای منفی خود را بپذیرید و به پذیرش نسبت به زندگی برسید. این درمان به شما کمک می‌کند که احساسات افسردگی خود را مدیریت کنید.

روانکاوی

درمان روانکاوی معتقد است که مشکلات فعلی شما از قبیل نشانه های افسردگی یا هر اختلال دیگری به مشکلاتی که در دوران کودکی خود تجربه کرده‌اید ربط دارد. علاوه بر این، روانکاوی تلاش می‌کند که ناخودآگاه شما را بررسی کند.

نوردرمانی

گاهی اوقات مواجهه با نور سفید می‌تواند به بهبود نشانه های افسردگی کمک کند. نور درمانی برای درمان افسردگی فصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شوک‌درمانی ECT

اگر افسردگی بسیار شدید باشد یا به سایر روشهای درمانی پاسخ نداده باشد از این روش استفاده می‌شود. در طی یک روش ECT، یک ماده بیهوشی دریافت خواهید کرد که شما را تقریباً 5 تا 10 دقیقه می خواباند. متخصص مراقبت های بهداشتی چهار الکترود را در نواحی خاصی از سر شما قرار می‌دهد. سپس آنها پالس‌های الکتریکی کوتاه را برای چند ثانیه ارسال می‌کنند. شما نه تشنج می‌کنید و نه جریان الکتریکی را احساس می‌کنید و حدود 5 تا 10 دقیقه پس از درمان از خواب بیدار می‌شوید. عوارض جانبی شامل سردرد، حالت تهوع، درد و درد عضلانی و گیجی یا بی‌حسی است. بیماران همچنین ممکن است دچار مشکلات حافظه شوند، اما این مشکلات معمولاً در هفته‌ها و ماه‌ها پس از درمان باقی می‌مانند.

درمان‌های مکمل

از دکتر خود در مورد درمان‌های جایگزین برای افسردگی سوال کنید. بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند از درمان‌های جایگزین در کنار رواندرمانی و دارو درمانی سنتی استفاده کنند. برخی از نمونه‌های درمانهای مکمل و جایگزین عبارتند از:

مدیتیش. استرس، اضطراب و خشم محرک‌های افسردگی هستند، اما مدیتیشن می‌تواند به تغییر نحوه واکنش مغز شما به این احساسات کمک کند. مطالعات معتبر نشان می‌دهد که تمرین‌های مدیتیشن می‌تواند به بهبود نشانه های افسردگی و کاهش احتمال عود افسردگی کمک کند.

طب سوزنی. طب سوزنی نوعی از طب سنتی چینی است که ممکن است به کاهش برخی نشانه های افسردگی کمک کند. در طول طب سوزنی، یک پزشک از سوزن برای تحریک نواحی خاصی در بدن به منظور درمان طیف وسیعی از شرایط استفاده می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که طب سوزنی ممکن است به درمان‌های بالینی کمک کند تا بهتر عمل کنند و ممکن است به اندازه مشاوره موثر باشد.

درمان‌های طبیعی و تغییر سبک زندگی

ورزش

3 تا 5 روز در هفته به مدت 30 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. ورزش می‌تواند تولید اندورفین را در بدن افزایش دهد، هورمونی که خلق و خوی شما را بهبود می‌بخشد.

از مصرف الکل و مواد خودداری کنید

نوشیدن الکل یا استفاده نادرست از مواد ممکن است برای مدتی احساس بهتری در شما ایجاد کند. اما در دراز مدت، این مواد می‌توانند نشانه های افسردگی و اضطراب را بدتر کنند.

مراقب خودت باش

همچنین می‌توانید با مراقبت از خود نشانه های افسردگی را بهبود بخشید. این شامل خواب کافی، خوردن یک رژیم غذایی سالم، دوری از افراد منفی و شرکت در فعالیت‌های لذت‌بخش است.

اسیدهای چرب امگا 3

این چربی‌های ضروری برای رشد عصبی و سلامت مغز مهم هستند. افزودن مکمل‌های امگا 3 به رژیم غذایی می‌تواند به کاهش نشانه های افسردگی کمک کند. با این حال، شواهد متناقضی وجود دارد و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

همیشه قبل از مصرف مکمل‌ها با پزشک خود صحبت کنید، زیرا ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشند یا اثرات منفی داشته باشند.

ویتامین‌ها

ویتامین‌ها برای بسیاری از عملکردهای بدن مهم هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که دو ویتامین به ویژه برای کاهش نشانه های افسردگی مفید هستند:

ویتامین B: B-12 و B-6 برای سلامت مغز حیاتی هستند. وقتی سطح ویتامین B شما پایین باشد، خطر ابتلا به افسردگی ممکن است وجود داشته باشد.

ویتامین D برای سلامت مغز، قلب و استخوان مهم است. بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که ویتامین D برای رفع نشانه های افسردگی کمک کننده است. اما برای اثبات آن به مطالعات بیشتری نیاز است.

بسیاری از گیاهان، مکمل‌ها و ویتامین‌ها ادعا می‌کنند که به کاهش نشانه های افسردگی کمک می‌کنند، اما اکثر آنها در تحقیقات بالینی مؤثر نیستند.