چرا سبک دلبستگی مضطرب و اجتنابی یکدیگر را جذب می‌کند؟

سبک دلبستگی مضطرب و سبک دلبستگی اجتنابی دو نوع از سبک‌های ناایمن هستند که گاهی اوقات جذب یکدیگر می‌شوند. این دو سبک دلبستگی، نیازهای متفاوتی در روابط عاطفی دارند. بنابراین سؤال این است که چرا افراد دارای سبک دلبستگی مضطرب و اجتنابی جذب یکدیگر می‌شوند؟

نظریه دلبستگی اثبات کرده است پیوندهای عاطفی در اوایل دوران کودکی سبک‌های دلبستگی‌ و الگوهای رفتاری ما در روابط بزرگسالی‌مان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر اساس تحقیقاتی که توسط روانپزشک و روانکاو،‌ جان بالبی و روان‌شناس رشد، ماری آینزورث، سه نوع سبک دلبستگی ناایمن اصلی وجود دارد:

• دلبستگی مضطرب
• دلبستگی اجتنابی
• دلبستگی آشفته

افراد دارای سبک دلبستگی مضطراب و آن‌هایی که سبک دلبستگی اجتنابی دارند اغلب جذب یکدیگر می‌شوند. در اینجا این سؤال پیش می‌آید که چرا علی‌رغم نیازهای متفاوتی که این افراد دارند جذب یکدیگر می‌شوند؟

سبک دلبستگی مضطرب

افرادی که سبک دلبستگی‌شان از نوع ناایمن مضطرب است ترس از رهاشدگی دارند و همیشه در جستجوی نزدیک ماندن و اطمینان‌طلبی از سوی پارتنرشان هستند. آن‌ها هنگامی که پارتنرشان در دسترس نیست یا فاصله می‌گیرد به شدت مضطرب می‌شوند.

این افراد مدام تلاش می‌کنند که مورد تأیید قرار بگیرند و نیازمند قوت قلب، دلگرمی و اطمینان هستند. سبک دلبستگی مضطرب نتیجه‌ی مراقبت بی‌ثبات است به این معنا که مراقبین کودک مدام به مزاحم بودن و فاصله عاطفی تغییر حالت می‌دهند. مراقبین این افراد هنگامی که کودک نیاز به مراقبت ندارد تلاش می‌کنند از او مراقبت کنند و هنگامی که کودک نیاز دارد فاصله عاطفی می‌گیرند.

سبک دلبستگی اجتنابی

افرادی که سبک دلبستگی اجتنابی دارند اغلب هنگام نزدیکی هیجانی احساس راحتی نمی‌کنند و برای استقلال و خودمختاری خود ارزش زیادی قائل هستند. آن‌ها با صمیمت راحت نیست و ممکن است به لحاظ هیجانی و عاطفی و حتی فیزیکی در روابط نزدیک، فاصله بگیرند.

سبک دلبستگی اجتنابی زمانی ایجاد می‌شود که مراقبین یا والدین رفتار محبت‌آمیز نشان نمی‌دهند و در عوض از نظر هیجانی در دسترس نیستند یا اینکه به احساسات کودک واکنش نشان نمی‌دهند.

جذابیت بین سبک‌های دلبستگی مضطرب و اجتنابی

پویایی‌هایی که بین سبک دلبستگی مضطرب و سبک دلبستگی اجتنابی ایجاد می‌شود می‌تواند جوی از دافعه-جاذبه ایجاد کند. افرادی که سبک دلبستگی‌شان ناایمن مضطرب است ممکن است به دنبال نزدیکی و اطمینان‌ خاطر از پارتنرش باشد. برای افرادی که سبک دلبستگی اجتنابی دارند نیاز به نزدیکی طاقت‌فرسات.

این تفاوت بین این دو سبک دلبستگی باعث می‌شود چرخه‌ای از جستجو و فاصله‌گیری ایجاد کند که نیازهای هیچ‌کدام در رابطه برآورده نشود. پس چرا این دو سبک دلبستگی جذب یکدیگر می‌شوند؟

جذابیت بین سبک دلبستگی مضطرب و اجتنابی از تمایل ناهشیار آن‌ها به برآورده کردن نیازهای برآورده‌نشده‌ی دوران کودکی‌شان سرچشمه می‌گیرد. افراد مضطرب ممکن است به صورت ناهشیار به سمت پارتنرهای اجتنابی کشیده شوند به این دلیل که این افراد چالش یا فرصتی برای به دست آوردن تماس عاطفی‌ هستند.

این تماس عاطفی چیزی است که افراد مضطرب به شدت به آن اشتیاق دارند. از طرف دیگر، افراد اجتنابی ممکن است به این دلیل جذب مضطرب‌ها شوند زیرا جستجوگری و نیاز این افراد به نزدیکی هیجانی، نیاز به استقلال و خوداتکایی افراد اجتنابی را تقویت می‌کند.

پارتنرهای اضطرابی و اجتنابی ممکن است به دلیل دیگری نیز جذب یکدیگر شوند. درواقع آن‌ها به دنبال ویژگی‌های پارتنر خود هستند زیرا می‌خواهند که این ویژگی‌ها مال خودشان باشد.

پارتنر دارای سبک دلبستگی مضطرب ممکن است آرزو داشته باشد که مستقل‌تر باشد و اضطراب خود را در رابطه کاهش دهد. پارتنز اجتنابی نیز به دنبال نیاز به صمیمیتی که پارتنر اضطرابی فراهم می‌کند زیرا معتقدند که بخش مهمی از روابط صمیمانه را از دست می‌دهند. با این وجود، چیزی که هر پارتنر به دنبال آن است درنهایت باعث دافعه نیز خواهد شد. آنچه ما را به شخص دیگری جذب می‌کند ممکن است در طول زمان به ما آسیب بزند.

پویایی دافعه-جاذبه بین پارتنرهای دارای سبک دلبستگی مضطرب و اجتنابی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و به چرخه‌ی از ناکامی و عدم رضایت منجر شود. پارتنر مضطرب ممکن است مدام احساس کند که در لبه پرتگاه جدایی قرار دارد و به دلیل فاصله عاطفی پارتنر اجتنابی‌اش احساس ناامنی می‌کند. در مقابل، پارتنر اجتنابی ممکن است احساس استیصال کند و توسط نیاز پارتنر اضطرابی‌اش به نزدیکی تحت فشار قرار گیرد.

این پویایی منجر به چرخه‌ی فاصله‌گیری هیجانی و ارتباط مجدد می‌شود و زمینه استرس و بی‌ثباتی در رابطه را ایجاد می‌کند. پارتنری که سبک اجتنابی دارد ممکن است به دلیل احساس استیصال به دنبال قطع کردن رابطه باشد که باعث می‌شود پارتنز اضطرابی ترس شدید رهاشدگی را تجربه کند.

دستیابی به دلبستگی ایمن

توجه به این نکته مهم است که تمام افراد دارای سبک دلبستگی اضطرابی و اجتنابی همیشه جذب یکدیگر نمی‌شوند و سبک‌های دلبستگی در درون افراد به مرور زمان و در رابطه‌های مختلف متفاوت است. اگر شخصی تمایل داشته باشد که سبک دلبستگی ایمن را در خود ایجاد کند به زمان و تلاش زیادی نیاز دارد اما قطعاً از آن سود زیادی به دست خواهد آورد.

اگر شما می‌خواهید که سبک دلبستگی ایمن داشته باشید باید با یک متخصص سلامت روان در ارتباط باشید و این موضوع را بررسی کنید که چطور خانواده‌تان روی سبک دلبستگی شما تأثیر گذاشته است. یک گام مهم در حرکت به سوی دلبستگی ایمن شناسایی ریشه‌های دلبستگی ناایمن و جستجوی راهنمایی برای برقراری روابط خوب است.

افرادی که سبک دلبستگی ایمن دارد هیجانات خود را تنظیم می‌کنند، می‌توانند نیازها و خواسته‌های خود را مستقیماً و به صورت احترام‌آمیز مطرح کنند. آن‌ها به پارتنر خود اعتماد می‌کنند زیرا اطمینان دارند که پارتنرشان هنگام دوری تصمیمات اخلاقی خواهد گرفت.

افرادی که سبک دلبستگی ایمن دارند هدفشان برقراری روابط متقابل به همراه یک دلبستگی دوطرفه است. در این نوع رابطه هر دو پارتنر زندگی و علائق خود را دارند و در عین حال زمان با کیفیتی را با هم سپری می‌کنند. کودکانی که دلبستگی ایمن دارند به این دلیل است که مراقبین‌شان به نیازهای آن‌ها به موقع پاسخ داده‌اند.

افرادی که سبک دلبستگی‌شان ایمن است به این دلیل که می‌دانند نیازهایشان در رابطه با افرادی که دلسبتگی اضطرابی و اجتنابی دارند برآورده نخواهد شد جذب آن‌ها نمی‌شوند.

کسب خود-آگاهی، درک سبک‌های دلبستگی، دریافت رواندرمانی و یادگیری روش‌های معاشرت مناسب می‌تواند به پویایی روابط اضطرابی-اجتنابی کمک کند و روابط سالم‌تر و ایمن‌تری ایجاد کند. ایجاد دلبستگی ایمن در یک رابطه زمان می‌برد، شکیبایی می‌طلبد و نیازمند تلاش است. اگر پارتنرتان علاقه‌مند یا آماده این مرحله نیست فکری به حال خودتان بکنید (چشمک).

منبع: psychology today