رنگ درمانی که با نام کروموتراپی نیز شناخته می‌شود، نوعی درمان است که از رنگ و نور برای درمان برخی از بیماری‌‌های روان‌شناختی و جسمی استفاده می‌کند. ریشه‌های استفاده از رنگ برای درمان به مصریان باستان برمی‌گردد. آن‌ها از اتاق‌‌های پر از آفتاب با شیشه‌‌های رنگی برای اهداف درمانی استفاده کردند.
اگرچه رنگ درمانی در طول سال‌ها محبوبیت زیادی به دست آورده است، اما هنوز به طور گسترده یک روش درمانی پذیرفته شده در پزشکی نیست. بسیاری از کارشناسان پزشکی آن را نسبتاً تجربی می‌دانند.
رنگ درمانی بر این فرص استوار است که رنگهای مختلف واکنش‌‌های متفاوتی را در هر فردی برمی‌انگیزاند. مردم رنگهای خاصی را درمانی یا محرک می‌دانند. کارشناسانی که به این نظریه اعتقاد دارند معتقدند که رنگ می‌تواند به روشهای مختلفی بر ما تأثیر مثبت بگذارد و به بسیاری از شرایط کمک کند.
در برخی موارد، همه ما فرضیه رنگ درمانی را تجربه کرده‌ایم. برای برخی از افراد، دیدن رنگ سبز در طبیعت باعث تقویت فوری خلق‌و‌خو می‌شود یا با پوشیدن یک لباس زرد مورد علاقه، احساس بهتری دارند. عمل رنگ درمانی را می‌توان در یکی از اصول فلسفه هندی نیز جستجو کرد. طبق فلسفه هندی، هفت رنگ اصلی، چاکراهای بدن ما را تقویت می‌کنند.
انواع رنگ درمانی
در رنگ درمانی تصور می‌شود که رنگهای مختلف قادر به درمان شرایط مختلف هستند. متخصصان رنگ بر این باورند که فقدان یک رنگ خاص در بدن شما ممکن است مسئول وضعیت زندگی شما باشد. در اینجا فهرستی از رایج‌ترین رنگهایی که در رنگ درمانی استفاده می‌شود و نحوه استفاده از آن‌ها آورده شده است.
رنگ قرمز: رنگ قرمز برای انرژی بخشیدن یا نشاط بخشیدن به فردی که ممکن است احساس خستگی یا افسردگی می‌کند استفاده می‌شود. با این حال، قرمز ممکن است باعث تحریک افرادی شود که ممکن است از قبل تنش داشته باشند، به همین دلیل است که در رنگ درمانی با دقت استفاده می‌شود.
رنگ آبی: کروماتراپیست‌ها از رنگ آبی برای درمان افسردگی و کاهش درد استفاده می‌کنند. همچنین تصور می‌شود که آبی تیره خاصیت آرام‌بخشی دارد و ممکن است برای افرادی که بی‌خوابی یا سایر اختلالات خواب را تجربه می‌کنند مفید باشد.
رنگ سبز: رنگ سبز رنگ طبیعت است و به گفته کروماتراپیست‌ها می‌تواند به کاهش استرس و افزایش آرامش فرد کمک کند.
رنگ زرد: رنگ زرد می‌تواند برای بهبود خلق و خوی شما و ایجاد شادی و خوش‌بینی استفاده شود.
رنگ نارنجی: رنگ نارنجی، بسیار شبیه به زرد، می‌تواند برای برانگیختن احساسات شاد مردم استفاده شود. همچنین تصور می‌شود که رنگ گرم روشن می‌تواند اشتها و فعالیت ذهنی را تحریک کند.
تکنیکهای رنگ درمانی
دو تکنیک اصلی رنگ درمانی وجود دارد. این کار را می‌توان از طریق بینایی انجام داد، یعنی با نگاه کردن به یک رنگ خاص به این امید که بدن شما پاسخ مورد نظر را ایجاد کند، یا با انعکاس مستقیم رنگهای خاص در قسمت‌‌هایی از بدن به این امید که بتواند به درمان یک بیماری خاص کمک کند.
رنگ‌درمانگران معتقدند که رنگ می‌تواند از طریق چشم یا پوست وارد بدن ما شود. هر رنگی که می‌توانیم ببینیم طول موج و فرکانس منحصر به فرد خود را دارد. هر فرکانس منحصر به فرد تأثیر متفاوتی روی افراد دارد و برای اهداف متفاوتی استفاده می‌شود. رنگهای گرم معمولاً برای جلوه‌های تحریک‌کننده استفاده می‌شوند، در حالی که رنگهای سرد برای اثرات آرام‌بخش استفاده می‌شوند.
رنگ درمانی چه کمکی می‌کند؟
رنگ درمانی کاربردهای زیادی دارد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد رنگ درمانی می‌تواند به برخی از شرایط زیر کمک کند:
- فشار روانی
- افسردگی
- پرخاشگری
- فشار خون بالا
- اختلالات خواب
- اضطراب
- سرطان‌‌های خاص
- عفونت‌‌های پوستی
اما به خاطر داشته باشید که رنگ درمانی، نوعی درمان جایگزین است و برای اینکه اثربخشی آن اثبات شود باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرد.
در حال حاضر هیچ تحقیقی وجود ندارد که نشان دهد رنگ درمانی می‌تواند به‌تنهایی به عنوان یک درمان موثر برای هر یک از شرایط فوق مورد استفاده قرار گیرد.
مزایای رنگ درمانی
در طول دهه‌ها ثابت شده است که رنگ درمانی دارای مزایای متعددی از قبیل تأثیرگذاری روی جسم و ذهن است. برخی از مزایایی که ممکن است از رنگ درمانی ناشی شود عبارتند از:
- تسکین استرس: برخی رنگ‌ها مانند آبی و سبز می‌توانند اثرات تسکین‌دهنده‌ای روی افرادی که استرس دارند یا مضطرب هستند داشته باشند.
- افزایش اشتها: رنگهای گرم و محرک می‌توانند اشتهای شما را افزایش دهند.
- کاهش اختلال عاطفی فصلی: افراد عمدتاً در هوای سردتر به دلیل کمبود نور خورشید و مجبور به گذراندن دوره‌‌های طولانی در داخل خانه از اختلال عاطفی فصلی رنج می‌برند. رنگهای گرم مانند زرد و نارنجی می‌تواند به کاهش علائم این بیماری کمک کند.
- افزایش انرژی: ثابت شده است که رنگهایی مانند قرمز و زرد انرژی شما را افزایش می‌دهند و انگیزه بیشتری در شما ایجاد می‌کنند.
اثربخشی رنگ درمانی
اثربخشی کروموتراپی به عنوان یک سیستم پزشکی جایگزین در طول سال‌ها مورد بحث بوده است. در حالی که برخی از مردم معتقدند که رنگ درمانی می‌تواند شرایط روحی و جسمی را درمان کند، برخی دیگر معتقدند که رنگ درمنی فقط یک افسانه است.
در یک مطالعه در سال 2015 در مورد اثربخشی کروموتراپی به عنوان یک گزینه درمانی، پژوهشگران دریافتند که کروموتراپی اثرات مثبتی بر شرایطی مانند سرطان، فشار خون بالا، عفونت‌‌های پوستی و افسردگی دارد.
در یک مطالعه کوچک در سال 2019 در مورد اثربخشی رنگ درمانی به عنوان یک درمان جایگزین برای اضطراب در دانش آموزان، محققان دریافتند که این روش می‌تواند باعث آرامش و کاهش اضطراب در بین دانش آموزان شرکت‌کننده در مطالعه شود.
نکاتی که باید در نظر بگیرید
برای درک نحوه عملکرد رنگ درمانی و اثربخشی این شکل از درمان، باید تحقیقات بیشتری انجام شود. مهم است بدانید که این روش درمانی برای بسیاری از اختلالات و شرایط مختلف دیگر طراحی نشده است. اگر علائم شرایط ناتوان‌کننده مانند افسردگی شدید یا بی‌خوابی را تجربه می‌کنید، با روانشناس صحبت کنید.
در حالی که فرض رنگ درمانی این است که رنگهای خاص احساسات خاصی را در اکثر مردم برمی‌انگیزند، به خاطر داشته باشید که همیشه اینگونه نیست. انسان‌ها منحصر به فرد هستند. تاثیر رنگهای خاص بر افراد ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. رنگهایی که بیشتر مردم ممکن است آرام‌بخش یا تسکین‌دهنده بدانند ممکن است برای دیگران اضطراب‌آور یا افسرده‌کننده باشد.
چه طور باید شروع کرد؟
در حالی که علم پشت رنگ درمانی هنوز تا حد زیادی ناشناخته است، استفاده از رنگ درمانی به تنهایی کاملاً بی‌ضرر است. در اینجا چند راه وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن رنگ درمانی را شروع کنید:
برای خواب بهتر نورهای آبی را کم کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که نور آبی در لپ تاپ، تلفن و تلویزیون شما می‌تواند بر ریتم شبانه‌روزی شما تأثیر بگذارد که آن نیز به نوبه‌ی خود بر کیفیت خواب شما تأثیر دارد. استفاده از عینک ضد نور آبی یا تبدیل تنظیمات ابزارهای خود به رنگهای زرد گرم‌تر به شما کمک می‌کند.
در طبیعت غوطه‌ور شوید. مطالعات نشان می‌دهد که سبزی برگ‌ها و علف‌‌هایی که به وفور در طبیعت وجود دارند، ما را آرام می‌کنند.
در مورد انتخاب رنگ تصمیم آگاهانه بگیرید. هنگام انتخاب رنگ برای هر چیزی، از رنگ دیوارهای اتاقتان گرفته تا رنگ لباس‌‌هایی که می‌پوشید، رنگهایی را انتخاب کنید که به نظرتان محرک یا برانگیزاننده‌ی احساسات مثبت هستند.
توجه به این نکته مهم است که رنگ درمانی به عنوان یک درمان قطعی برای شرایط روان‌شناختی یا سلامتی عمل نمی‌کند. اگر شرایطی مانند افسردگی یا اختلال خلقی را تجربه می‌کنید، مهم است که در مورد آن با روانشناس خود صحبت کنید و تنها به استفاده از رنگ درمانی بسنده نکنید.
منبع
