آموزش روانشناسی: ۱۸ فیلمی که دانشجویان روانشناسی باید ببینند

برای آموزش روانشناسی روش‌های خلاقانه‌ی زیادی وجود دارد. از آنجایی که مفاهیم روانشناسی از پیچیدگی بالایی برخوردار هستند دانشجویان روانشناسی باید با مدد گرفتن از روش‌های تدریس چندگانه، مفاهیم را بیاموزند. یکی از روش‌هایی که به شدت می‌تواند تأثیر ماندگاری برای یادگیری مطالب روانشناسی داشته باشد استفاده از فیلم برای آموزش روانشناسی است.

دانشگاه سنت لئو (Saint Leo) ۱۸ فلیم سینمایی را معرفی کرده است که هر دانشجوی روانشناسی باید آن‌ها را تماشا کند. فیلم‌ها جنبه‌هایی از روان انسان و برخی از ناگفته‌هایی را که ما در زندگی روزمره با آن‌ها روبرو نمی‌شویم را نشان می‌دهند و در اکثر موارد حاوی تاریک‌ترین جنبه‌های زندگی روان‌شناختی ماست.

ژاک لوک گدار، یکی از پیشگامان سینمای فرانسه معتقد است که ما به این علت جذب هنر می‌شویم که آن‌ها پنهاترین بخش ما را آشکار می‌کنند. سینما نیز یکی از هنرهای اصلی است.

فیلم‌ها توانایی تسخیر ذهن و تخیلات ما را دارند و بنابراین از قاعده‌ای که لوک گدار مطرح کرده است پیروی می‌کند.

درواقع فیلم‌ها رسانه‌ای قدرتمند برای کشف و آشکارسازی معنای انسان بودن فراهم می‌کنند و فرصتی فراهم می‌کنند که ما نگاهی اجمالی به ماهیت انسان بیندازیم.

به همین دلیل است که فیلم‌های بسیار زیادی وجود دارند که موضوعات روان‌شناختی متنوعی را بررسی می‌کنند. از این رو می‌توان گفت که فیلم‌ها یک ابزار خوب برای آموزش روان‌شناسی هستند.

در حالیکه صدها فیلم روان‌شناختی را می‌توان در فهرست فیلم‌های روان‌شناسی قرار داد، در اینجا فیلم‌هایی را معرفی می‌کنیم که توسط دانشکده‌ی روان‌شناسی دانشگاه سنت لئو توصیه شده‌اند.

۱۸ فیلم برای آموزش روانشناسی

اولین فیلم آموزش روانشناسی، فیلم ۱۲ مرد خشن ساخته‌ی سیدنی لومت در ژانر درام است. موضوع این فلیم در دامنه‌ی درام‌های اجتماعی و اخلاقی می‌گیرد و بازیگرانی همچون هنری فوندا و جان فیدلر در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند.

در این فیلم که پسر ۱۸ ساله به اتهام قتل پدرش در حال محاکمه است و یک هیئت منصفه‌ی ۱۲ نفره باید درباره‌ی سرنوشت او تصمیم بگیرند.

از بین این ۱۲ نفر، فقط یک نفر معتقد است که شاید بسربچه مرتکب قتل نشده است ولی ۱۱ نفر عمقیاً معتقدند که تمامی شواهد و مدارک نشان می‌دهند که او پدرش را کشته است.

از منظر روان‌شناسی اجتماعی این فیلم مفاهیمی مانند تعصب، سازگاری، تعامل گروهی، متقاعدسازی و پرخاشگری را نشان می‌دهد.

از منظر دیدگاه‌های شناختی در روان‌شناسی این فیلم نشان می‌دهد که ما به سادگی دچار سوگیری تأیید می‌شویم یعنی آنچه را که باور داریم می‌بینیم و شواهد را از منظر باورهای خود تعبیر و تفسیر می‌کنیم. از طرف دیگر نشان می‌دهد که رخنه کردن در سوگیری تأیید و توجه به شواهدی که مخالف باورهای ماست تا چه اندازه دشوار است.

به محض اینکه ما در مورد یک موضوع خاص به باور خاصی رسیده باشیم تغییر دادن آن دشوار می‌شود. در این فیلم آن پسربچه، لاتینی‌تبار است و کلیشه‌ها و تعصب‌های قومی-گروهی نقش یک عینک سیاه را بازی می‌کند؛ زیرا ۱۱ نفر از اعضای هیئت منصفه بدون تفکر انتقادی او را متهم به قتل می‌دانند.

فیلم ۱۲ مرد خشن را دکتر لارا اولت توصیه کرده است زیرا از نظر او این فیلم درس‌ها و ارزش‌های فوق العاده‌ای در روانشناسی اجتماعی دارد. این فیلم به تعصب، انطباق، پرخاشگری، تعامل گروهی، رهبری، متقاعدسازی و سایر زمینه‌های اساسی روانشناسی اجتماعی و مطالعه رفتار عادی انسان می‌پردازد.

دومین فیلم آموزش روانشناسی فیلم ۲۸ روز است. در این فیلم یک روزنامه‌نویس در شب عروسی خواهرش یک لیموزین را می‌دزد و از بد حادثه تصادف می‌کند. سپس در مرکز توان‌بخشی اعیتاد بستری می‌شود. کارگردان این فیلم بتی توماس است. این فیلم در سال ۲۰۰۰ اکران شده است و ساندرا بولاک، ویگور مروتنس و دومینیک وست در آن بازی می‌کنند.

ساندرا بولاک که وارد مرکز توان‌بخشی شده است ابتدا اعتیاد خود به الکل را انکار و در برابر درمان مقاومت می‌کند.

این فیلم به دانشجویان روانشناسی مهارت‌های مشاوره را آموزش می‌دهد و در عین حال نگاهی بسیار خوش‌بینانه نسبت به تغییر شخصیت دارد. علاوه بر این، مسئله‌ی سوءمصرف مواد و الکل را به طور جدی بررسی می‌کند.

فیلم ۲۸ روز را دکتر گلن لاوری پینشهاد داده است. او معتقد است که این فیلم الگوی خوبی برای مهارت‌های مشاوره است و خوش‌بینی را هنگام کار با بیماران مبتلا به سوءمصرف موارد نشان می‌دهد.

سومین موردی که می‌توان از آن به عنوان بهترین فیلم آموزش روانشناسی در زمینه اختلالات روان‌پریشی نام برد «ذهن زیبا» است.

یکی از بهترین فیلم‌هایی که به آسیب‌شناسی روانی پرداخته پرداخته است فیلم بسیار زیبای ذهن زیباست. در این فیلم درباره‌ی اختلال اسکیزوفرنی و اختلالات روان‌پریشی اطلاعات خوبی ارائه شده است. این فیلم بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده است و برنده‌ی چهار اسکار شده است.

بازی راسل کرو در این فیلم فراموش‌نشدنی است. او نقش یک ریاضی‌دان نابغه و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل (جان فوربز نش) را بازی می‌کند.

در این فیلم شما شاهد رنج‌ها، پریشانی‌ها و آسیب‌هایی هستیم که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی تجربه می‌کنند.

فیلم ذهن زیبا پیشنهاد دکتر آنتونیو لاورگاتا است. از نظر او این فیلم زندگی و رنج یک فرد مبتلا به اسکیزوفرنی را روشن می‌کند. دانشجویان روانشناسی متوجه خواهند شد که جان نش بسیاری از علائم مورد استفاده برای تشخیص اسکیزوفرنی را نشان می‌دهد و می‌تواند شدت فزاینده‌ی این علائم و تأثیر آن بر او و اطرافیانش را دنبال کند. این فیلم همچنین وظیفه دشوار مدیریت این اختلال و اهمیت حمایت اجتماعی را نشان می‌دهد.

موضوع فیلم نقطه‌ی کور روان‌شناسی اجتماعی و تأثیرات اجتماعی بر فرد و روابط خانوادگی است. این فیلم که ساخته‌ی جان لی هنکاک است داستان واقعی شخصی به نام مایکل اوهر که آمریکایی آفریقایی‌تبار است را روایت می‌کند.

مایکل بی‌خانمان است و توسط یک خانواده مرفه‌ی سفیدپوست به فرزندی پذیرفته می‌شود. اگرچه مایکل می‌تواند در فوتبال آمریکایی موفقیت‌های خوبی به دست بیاورد اما تفاوت‌ها و سوگیری‌های فرهنگی سد راه او می‌شوند.

کنار هم قرار گرفتن افرادی که از فرهنگ‌های مختلف هستند برای هر دو گروه سودمند است و این یکی از بهترین روش‌های از بین بردن نژادپرستی و تعصبات قومی-نژادی است.

دکتر هلن اودرنید معرف فیلم نقطه‌ی کور است و می‌گوید این فیلم به خوبی برخی از دشواری‌ها و سوء‌تفاهم‌هایی را که افراد با فرهنگ‌های مختلف تلاش می‌کنند تا بر تفاوت‌های فرهنگی و نژادی پل بزنند و در سطحی صمیمی با هم ارتباط برقرار کنند، رخ می‌دهد، برجسته می‌کند.

این فیلم همچنین نشان می‌دهد که این تعامل چقدر می‌تواند برای دو طرف سودمند باشد: Tuohys دری را به روی فرصت‌های آموزشی و مالی برای مایکل باز می‌کند و او نیز به نوبه خود ذهن آنها را باز می‌کند.

این فیلم با کارگردانی بروس برسفورد و بازی مورگان فریمن دوست‌داشتنی به روانشناسی رشد و پیری و بیماری آلزایمر می‌پردازد.

در این فیلم هوک کولبرن که یک آفریقایی آمریکایی است راننده‌ی زنی به نام دیزی می‌شود. در نهایت آن‌ها رابطه‌ی عاشقانه‌ای را تجربه می‌کنند.

دکتر آنتونیو لاورگتا برای قرار دادن «رانندگی برای خانم دیزی» در دسته فیلم‌های آموزش روانشناسی دلیل زیر را بیان کرده است:

این فیلم علاوه بر پرداختن به ماهیت دژنراتیو بیماری آلزایمر، برخی از سوالات بزرگ مورد علاقه در زمینه‌ی روانشناسی اجتماعی را بررسی می‌کند: تعصب چگونه ایجاد می‌شود و چگونه می‌توان بر آن غلبه کرد.

کافی یکی از فیلم‌هایی است که برای آموزش روانشناسی درسهای خوبی در چنته دارد. مایکل اپتد این فیلم را بر اساس رمان آنا کوییندلن به نام سیاه و کبود ساخته است که درباره‌ی یک پیشخدمت به نام اسلیم است. در این فیلم جنیفر لوپز، بیلی کمبل و تسا آلن بازی کرده‌اند.

فیلم کافی به خشونت خانوادگی پرداخته است. اسلیم که فکر می‌کند با مرد رؤیاهایش ازدواج کرده است بعد از تولد فرزندشان متوجه می‌شود که هسمرش بسیار کنترل‌گر و بدرفتار است. در نتیجه تصمیم می‌گیرد فرار کند و شوهرش دست به تعقیب او می‌زند.

اسلیم برای مقابله با شوهرش تصمیم می‌گیرد به یادگیری روش‌های دفاع شخصی بپردازد. بنابراین فیلم به درگیری‌های جسمی و روانی دو شخصیت مختلف می‌پردازد.

دکتر تامی زاکیلی:

این فیلم با به تصویر کشیدن یک نبرد فیزیکی و روانی بین دو شخصیت اصلی، به چالش‌های برخورد و فرار از یک رابطه‌ای که در آن سوء‌استفاده و بدرفتاری وجود اشاره می‌کند.

بن افلک در فیلم ساخته‌ی گاوس وست سنت، یک دانشجوی ریاضی نابغه در دانشگاه MIT است. او در کودکی مورد بدرفتاری قرار گرفته و از استعدادهای خود بی‌خبر است.

یک روان‌شناس تلاش می‌کند به او کمک می‌کند هویت خود را پیدا کند. در این فیلم شاهد رابطه‌ی بین یک مشاور و یک نابغه هستیم.

دکتر گلن لوری:

این فیلم به عنوان یک فرصت آموزشی خوب عمل می‌کند. این فیلم رابطه درمانی دشواری را بین یک درمانجوی دوسوگرا و مشاوری که تا حدی نامتعارف است به تصویر می‌کشد.

نورمن جویسون در این فیلم به موضوع تعصب، خشونت، تبعیض و حقوق مدنی پرداخته است.

این فیلم بر اساس زندگی روبین “هوریکن” کارتر، بوکسور درجه یک آفریقایی-آمریکایی است که در سال 1966 زمانی که به اشتباه به دلیل یک قتل سه گانه به زندان افتاد، انتظار می رود قهرمان جهان شود. درخواست‌های او رد می‌شود و پرونده‌اش ناامیدکننده به نظر می‌رسد تا اینکه یک پسر نوجوان و خانواده‌اش شواهد جدیدی پیدا می‌کنند که در نهایت منجر به آزادی او دو دهه بعد می‌شود.

این فیلم توسط دکتر باب جاکوبز توصیه شده است. او معتقد است که “طوفان” توانایی ما را برای فراتر رفتن از شرایط خود از طریق تغییرات درونی برجسته می‌کند.

فیلم هویت توسط دکتر لارا اولت توصیه شده است. در این فیلم گروهی از مردم که با هم غریبه و از اقشار مختلف جامعه هستند مجبور می‌شوند در طول یک طوفان سیل‌آسا در یک متل بیابانی نوادا سرپناهی پیدا کنند. آنها یک به یک کشته می‌شوند. در همین حال، در یک داستان مرتبط، یک روانپزشک سعی می‌کند بی‌گناهی مردی را که متهم به قتل است، ثابت کند.

«هویت» به یک اختلال منحصر به فرد و بحث‌برانگیز می‌پردازد (اگر نامش را ببرم داستان فیلم اسپویل می‌شود).

هویت ساخته‌ی جیمز منگولد و بازی جان کیوساک، آماندا پیت، آلفرد مولینا و ری لیوتاست. موضوع فیلم با اختلالات روان‌پریشی و روان‌شناسی اجتماعی مرتبط است.

این فیلم به از دست دادن حافظه و آمنزیا پرداخته است. لئونارد شلبی یک بازرس سابق بیمه است که هنگام تلاش برای جلوگیری از قتل همسرش از ناحیه سر آسیب می بیند و اکنون از فراموشی رنج می برد.

او یاد می گیرد که چگونه با استفاده از یادداشت ها و خالکوبی ها با وضعیت خود کنار بیاید و سعی می کند قاتل را پیدا کند و انتقام مرگ او را بگیرد.

این فیلم توسط دکتر لارا اولت توصیه شده است.

«ممنتو» به فردی با از دست دادن حافظه کوتاه‌مدت می‌پردازد که سعی در حل یک معما دارد. از بسیاری جهات، در مورد اینکه زندگی برای کسی که نمی‌تواند بیش از چند دقیقه یا چند ثانیه چیزی را به یاد بیاورد چگونه می‌تواند باشد، دقیق است. از نظر شناختی جذاب است و از نظر احساسی هیجان‌انگیز.

یک مرد جوان فقیر به نام نوح کالهون در تابستان سال 1940 عاشق زن ثروتمند جوانی به نام آلی همیلتون می‌شود. وقتی مادر آلی متوجه می‌شود او را از دیدن نوح منع می‌کند و خانه‌ی تابستانی خود را در جزیره سیبروک ترک می‌کنند.

جنگ جهانی دوم شروع می‌شود و آلی و نوح به زندگی خود ادامه می‌دهند اما سال‌ها بعد دوباره به هم می‌رسند.

دکتر تامی زاکچیلی این فیلم را توصیه کرده است: من قسمت‌هایی از این فیلم را در کلاسهایی که مرتبط با روابط نزدیک است نشان می‌دهم زیرا می‌توانید نحوه تغییر عشق و روابط در طول زمان را در آن بررسی کنید.

کارگردان فیلم دفترچه‌ی یادداشت نیک کاساوتیس است و بازیگران آن رایان گاسلینگ، ریچل مک‌آدامز، جنا رولندز و جیمز گارنر هستند.

فیلم کمدی «کنار برکه‌ی طلایی» یکی دیگر از فیلم‌های آموزش روانشناسی است. این فیلم ساخته‌ی مارک رایدلی است که به موضوعات روان‌شناسی اعصاب، زوال عقل و مشکلات زناشویی اختصاص دارد.

این فیلم برنده‌ی جایزه‌ی اسکار بهترین بازیگر مرد و بهترین بازیگر زن، داستان زوج مسن، نورمن و اتل تایر را روایت می‌کند که به کلبه‌ی تابستانی خود رفته‌اند در حالی که با خاطره‌ی ناکام نورمن، شروع پیری و روابط تیره‌شده با دخترش سروکار دارند.

دکتر مارک بناندر این فیلم را توصیه کرده است:

این فیلم مملو از کاوش‌های عالی در بسیاری از جنبه‌های اساسی طبیعت انسان از جمله روابط خانوادگی، پیری، مرگ و مردن، رشد شخصی و بخشش است. ما همچنین با روش‌هایی برخورد می‌کنیم که در آن عناصر طبیعت مانند یک دریاچه جنگلی زیبا و شیرجه رفتن در آب شفاف می‌توانند پویایی روانی قدرتمند انسان بودن را روشن کنند.

در این فیلم، رندل مک مورفی گذشته جنایی دارد. او برای فرار از آخرین مجازات زندان خود، اعتراف به جنون می‌کند تا به یک آسایشگاه روانی فرستاده شود، جایی که فکر می‌کند می تواند مجازات خود را راحت‌تر از زندان بگذراند. پس از پذیرش، او سایر بیماران را به شورش علیه پرستار ستمگر Ratched دعوت می‌کند.

دکتر کوین کیفر این فیلم آموزش روانشناسی را توصیه کرده است:

این فیلم کلاسیک برنده‌ی جایزه‌ی اسکار، فیلمی است که باید دانشجویان روانشناسی ببینند. این فیلم نگاهی نگران‌کننده به بیمارستان‌های روانی در دهه 1960 ارائه می‌کند، از جمله الکتروشوک درمانی به‌عنوان شکلی از درمان و شکلی ناکارآمد از روان‌درمانی گروهی.

کارگردان این فیلم میلوش فورمن است و به اختلالات شخصیت، روان‌شناسی جنایی و روان‌درمانی پرداخته است. بازیگران آن جک نیکلسون، لوئیز فلچر و ویلیام ردفیلد هستند.

فیلم پرواز بر فراز آشیانه فاخته به دیوانه از قفس پرید هم مشهور است.

وقتی برادر بزرگترش به طور غیرمنتظره‌ای می‌میرد، احساس گناه و اندوه، کنراد جارترا مجبور به خودکشی می‌کند. پس از گذراندن شش ماه در بیمارستان روانی، او به خانه برمی‌گردد، به روانپزشک مراجعه می‌کند و سعی می کند به حالت عادی بازگردد. والدین او هر کدام واکنش متفاوتی نسبت به این آسیب نشان می‌دهند. پدرش تلاش می‌کند تا با اندوه او کنار بیاید، در حالی که مادرش در انکار، عصبانی و افسرده باقی می‌ماند.

دکتر کوین کیفر معتقد است فیلم مرد معمولی برای آموزش روانشناسی در زمینه واکنش‌های جامعه به اختلالات روانی مفید است.

این فیلم به نحوه‌ی برخورد یک خانواده با تروما و در نتیجه فروپاشی خانواده نور واقعی می‌اندازد.

رابرت ردفورد سازنده این فیلم است. می‌توان گفت که فیلم به مشکلات خانوادگی، استرس، مشکلات خلقی، رواندرمانی و خودکشی پرداخته است. برخورد اعضای خانواده با کسی که دچار اختلال روانی است در این فیلم نشان داده شده است.

داستین هافمن، تام کروس و والریا گولینو در فیلم مرد بارانی نقش آفرینی کرده‌اند. این فیلم آموزش روانشناسی برای شناخت اختلال اوتیسم مفید است.

«مرد بارانی» داستان چارلی بابیت و برادرش ریموند است، یک دانشمند اوتیستیک که برای چارلی ناشناخته است و در یک موسسه زندگی می‌کند. هنگامی که پدر آنها می‌میرد و ثروت خود را به ریموند واگذار می‌کند، چارلی برنامه‌ای را برای به دست آوردن حضانت ریموند و کنترل پول در طول یک سفر جاده‌ای انجام می‌دهد.

دکتر آنتونیو لاورگتا در توصیه‌ی این فیلم بیان کرده است که:

این فیلم در زمانی که آگاهی عمومی از این سندرم وجود نداشت، اوتیسم را به خوبی معرفی کرده است. ریموند بسیاری از رفتارهای کلاسیک یک اوتیستیک با عملکرد بالا را نشان می‌دهد. همانطور که چارلی شروع به درک بیشتر ریموند می‌کند، می‌آموزد که چگونه استرس مربوط به مراقبت از او را مدیریت کند و در نهایت فرد بهتری می‌شود.

فیلم بعدی که برای آموزش روانشناسی مناسب است فیلم «در مورد هنری» است. هنری یک وکیل سرسخت است که در حین سرقت سرش هدف گلوله قرار می‌گیرد و دچار آسیب مغزی می‌ششود. او با فراموشی رتروگراد (فراموشی پس‌گستر) از کما خارج می‌شود. او در حالی که تلاش می‌کند تا گفتار و تحرک و حافظه‌ی خود را بازیابد، تغییری در ارزش‌هایش تجربه م‌ کند و زندگی جدیدی برای خانواده و خود می‌سازد.

توصیه شده توسط: دکتر آنتونیو لاورگتا

در حالی که موارد واقعی فراموشی رتروگراد در واقع بسیار نادر است، فیلم‌ها تمایل دارند آن را به‌عنوان یک اتفاق نسبتاً رایج به تصویر بکشند و بنابراین، اغلب تصویر نادرستی را ترویج می‌کنند. علی‌رغم این واقعیت، این فیلم به خوبی نشان می‌دهد که فراموشی رتروگراد چگونه می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر افراد و خانواده‌هایشان داشته باشد.

آخرین فیلم آموزش روانشناسی که باید دانشجویان روانشناسی آن را تماشا کنند فیلم بر «من حکمرانی کن» است. غم و اندوهی که چارلی فاینمن پس از از دست دادن خانواده‌اش در حمله‌ی 11 سپتامبر به شهر نیویورک تجربه می‌کند، باعث می‌شود که کارش را رها و خود را منزوی کند. او پس از یک برخورد تصادفی، دوباره دوستی‌اش را با هم اتاقی قدیمی خود، آلن جانسون، که به او کمک می‌کند تا با گذشته‌ی خود روبرو شود و زندگی خود را بازسازی کند، احیا می‌کند.

توصیه شده توسط: دکتر مارک بناندر

چرا «بر من حکمرانی کن» به عنوان یک فیلم آموزش روانشناسی توصیه می‌شود: «Rein Over Me» یک فیلم سرگرم‌کننده، مملو از خنده و صحنه‌های هوشیارانه‌تر و قابل تامل است، اما همچنین نشان می‌دهد که چگونه PTSD(اختلال استرس پس از سانحه) می‌تواند بر زندگی فرد آسیب‌دیده و همچنین همه‌ی افراد تأثیر بگذارد.

سارا، دختری سفیدپوست که در حومه‌ی شهر زندگی می‌کند، مجبور می‌شود به شهر شیکاگو نقل مکان کند. با این حرکت، مدرسه‌ی جدیدی با دانش ‌موزی عمدتاً آفریقایی-آمریکایی به وجود می‌آید و دوست پسر جدید سارا یک نوجوان سیاهپوست به نام درک است که با او عشق مشترکی به رقص دارد.

دکتر هلن اودریند آن را یک فیلم آموزش روانشناسی می‌داند:

“Save the Last Dance بر روی یک نوجوانی، عاشقانه بین نژادی و رابطه زن و شوهر با دیگران متمرکز است. آنها به طور مداوم با تضاد اجتماعی و فرهنگی بر سر رابطه خود مواجه می‌شوند و باید سخت تلاش کنند تا بر تعصب غلبه کنند و از فشارهای فرهنگی و اجتماعی فراتر بروند.

این فیلم به کارگردانی توماس کارتر، و بازی جولیا استایلز، شان پاتریک توماس و کری واشنگتن در ۲۰۰۱ اکران شده است.

فهرست فیلم‌هایی که برای آموزش مفاهیم روانشناسی مفید هستند بسیار بیشتر از این موارد است. اما این فیلم‌ها که توسط دانشگاه سنت لئو معرفی شده‌اند فیلم‌های خوبی در این زمینه هستند.