رابطه مصرف مواد توسط والدین با اختلالات روانی فرزندان آنها

اختلال مصرف مواد یکی از رایج‌ترین اختلال‌های روانی در سراسر دنیاست و تاکنون تأثیرات منفی آن روی رشد کودکان و سلامت روانی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. اخیراً یک مطالعه‌ی علمی که در سوئد انجام شده است به بررسی خطرات مصرف مواد توسط والدین برای آینده فرزندان آنها پرداخته است.

نتایج این مطالعه نشان داد افرادی که والدین آنها، دچار اختلال مصرف مواد هستند به اختلالات روانی بیشتری مبتلا می‌شوند. همچنین نتایج نشان داد که خطر ابتلا به اختلال روانی برای مردان ۸۰ درصد و برای زنان ۵۶ درصد است. نتایج این مطالعه در ژورنال تحقیقات روان‌پزشکی منتشر شده است.

خطرات مصرف مواد توسط والدین برای آینده فرزندان آنها

اختلال مصرف مواد، به طبقه‌ای از اختلالات روانی گفته می‌شود که در آن افراد علی‌رغم پیامدهای منفی مصرف مواد مختلف، الکل یا دارو برای سلامت جسمانی، روانی یا اجتماعی به طور مکرر آن‌ها را مصرف می‌کنند.

طبق DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) اختلالات مصرف مواد، با ناتوانی در کنترل استفاده، تمایل شدید به مصرف مواد و ادامه‌ی مصرف با وجود تأثیرات منفی شدید بر روابط، کار و سلامت مشخص می‌شود.

مصرف الکل و مواد مخدر باعث افزایش قابل توجهی در بیماری‌ها و مرگ و میر می‌شود. تأثیرات اختلالات مصرف مواد فراتر از فرد مصرف‌کننده است و بر حوزه‌های سلامت، اقتصاد و جنبه‌های اجتماعی نیز گسترش یافته است.

تاکنون، پیامدهای منفی اختلالات مصرف مواد بر فرد مبتلا به آن‌ها به خوبی بررسی شده است و اکنون می‌دانیم که این مواد چگونه سلامت روانی و جسمانی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما اکنون، مطالعات علمی به سمت بررسی پیامدهای منفی مصرف مواد بر دیگران حرکت کرده است که به آن «آسیب به دیگران» گفته می‌شود.

مهم‌ترین حوزه‌ای که اخیراً در راستای آسیب به دیگران در حال انجام است بررسی خطرات مصرف مواد توسط والدین برای آینده فرزندان آنهاست. به عبارت دیگر، پژوهشگران به دنبال کشف پیامدهای منفی مصرف مواد توسط والدین بر فرزندان آنها هستند.

مطالعات اولیه نشان داده است که کودکانی که والدینشان دچار اختلالات مصرف مواد هستند در مقایسه با سایر کودکان، دستاوردهای تحصیلی کمتری دارند و در خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات مرتبط با سلامت و مشکلات رشدی هستند. علاوه بر این، چنین کودکانی در دوران بزرگسالی مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی، رفتارهای خودکشی، مرگ و میر مرتبط با الکل و مواد و ادامه ندادن تحصیل و اشتغال را تجربه می‌کنند.

این یافته‌ها اهمیت تأثیر مصرف مواد توسط والدین بر کودکان را برجسته می‌سازد.

مصرف مشکل‌ساز مواد توسط والدین اغلب با سایر شرایط نامطلوب دوران کودکی همچون اختلالات روانی والدین، فقر، سوءاستفاده و بی‌توجهی در کودکی و ناکارآمدی در خانواده همراه است.

از دیدگاه بهداشت عمومی، تجربیات نامطلوب دوران کودکی برای توصیف ضرورت اقدام به منظور رسیدگی به روابط پیچیده و پیشگیری از نابرابری‌های سلامت در سطح جمعیت مفید است. از این رو، برای درک ارتباطات بین اختلالات مصرف مواد والدین و پیامدهای نامطلوب برای فرزندان آن‌ها، لازم است که این عوامل خطر مرتبط با خانواده نیز در نظر گرفته شوند، عواملی که در مطالعات قبلی اغلب نادیده گرفته شده‌اند.

در همین راستا، پژوهشگران این مطالعه‌ی جدید به دنبال بررسی بیشتر و دقیق‌تر تأثیر مصرف مواد توسط والدین بر سلامت روان کودکان بودند. علاوه بر این، همیشه این سؤال وجود داشته است که آیا پسرها و دخترها به چه مقدار و به چه صورت تحت تأثیر قرار می‌گیرند؟ همچنین آیا دوره‌های خاصی از کودکی یا نوجوانی، فرزندان را بیشتر در معرض خطر قرار می‌دهد یا خیر؟

در این مطالعه تقریباً یک میلیون نفر که بین سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۰ متولد شده بودند و در سوئد زندگی می‌کردند شرکت کردند. این افراد تا ۲۵ سالگی مورد پیگیری قرار گرفتند. افرادی که قبل از ۱۸ سالگی فوت کرده بودند یا تشخیص روان‌پزشکی دریافت کرده بودند از نمونه‌ی مورد مطالعه حذف شدند.

بعد از نمونه‌گیری، پژوهشگران مبتلا بودن والدین آن‌ها به یکی از اختلالات مصرف مواد مانند مصرف الکل، یا سایر داروها را بررسی کردند. اطلاعات دیگری که جمع‌آوری شد عبارت بودند از سوئدی بومی، مهاجر، محل تولد، فقر، تشخیص‌های روانپزشکی به غیر از مصرف مواد در والدین و نمرات مدرسه شرکت‌کنندگان.

نتایج بررسی خطرات مصرف مواد توسط والدین بر فرزندان آن‌ها نشان داد که حدود ۴ درصد نمونه‌ی مورد مطالعه در دوران کودکی و نوجوانی خود با والدینی زندگی کرده‌اند که به اختلالات مصرف مواد مبتلا بوده‌اند. علاوه بر این نتایج نشان داد که حدود ۱۴ درصد از آن‌ها در بین سنین ۱۸ تا ۳۵ سالگی یک تشخیص روان‌پزشکی دریافت کرده‌اند.

نتایج همچنین نشان داد افرادی که والدین آن‌ها دچار اختلال مصرف مواد بودند دو برابر بیشتر از دیگران تشیخص یک مشکل روانی دریافت کردند. با توجه به جنسیت شرکت‌کننده‌ها، نتایج نشان داد که مردان ۱۱۶ درصد و زنان ۸۰ درصد در معرض خطر اختلالات روانی هستند.

در مرحله‌ی بعدی پژوهش، پژوهشگران، متغیرهای دیگر مانند فقر، سال تولد و اصالت شرکنندگان و محل زندگی آن‌ها را کنترل کردند نتایج نشان داد مردانی که والدینشان دچار اختلال مصرف مواد بودند ۸۰ درصد در مقایسه با دیگران در معرض خطر بودند. برای زنان نیز ۶۰ درصد بود.

سوال بعدی پژوهش این بود که آیا مصرف مواد توسط والدین با توجه به سن فرزندان آن‌ها چه تأثیری دارد؟ نتایج نشان داد افرادی که تا سن ۱۲ سالگی در معرض مصرف مواد توسط والدین خود بودند در مقایسه با کسانی که بین ۱۳ تا ۱۸ سالگی در معرض مصرف مواد توسط والدینشان بودند، در معرض خطر بیشتری برای مبتلا شدن به اختلالات روانی قرار داشتند.

یکی از یافته‌های دیگر پژوهش این بود که افرادی که در معرض مصرف مواد توسط والدین بودند تقریباً ۲.۵ برابر احتمال بیشتری داشت که خودشان در بزرگسالی دچار اختلال مصرف مواد شوند. علاوه بر این، ۲.۲ درصد بیشتر از دیگران دچار اختلالات برونی‌سازی مانند پرخاشگری، تکانشگری و قانون‌شکنی شده بودند.

در نهایت، نویسندگان این مطالعه به این نتیجه دست پیدا کردند که افرادی که قبل از سن ۱۸ سالگی، مصرف مواد توسط والدین خود را تجربه می‌کنند در خطر بیشتری برای اختلالات روانی قرار می‌گیرند.

اگرچه این مطالعه خطرات مصرف مواد توسط والدین بر اختلالات روانی کودکان آن‌ها را بررسی کرده است اما باید به خاطر داشت که این مطالعه از نوع همبستگی است که اجازه‌ی استنباط رابطه‌ی علت و معلولی را به ما نمی‌دهد.