عوامل اجتماعی تعیین کننده شادکامی در ۱۵۲ کشور

تحقیقات جدید شواهدی را در مورد عوامل اجتماعی ضروری برای شادکامی (احساس خوشبختی) در اختیار ما قرار داده‌اند. این عوامل عبارت است سخاوتمندی به ویژه در کشورهای ثروتمند، حمایت اجتماعی مداوم در تمام گروه‌های اقتصادی و آزادی شخصی. این یافته‌ها که در ژورنال Social Psychological and Personality Science منتشر شده است اطلاعات دقیقی درباره روابط چندوجهی بین شرایط اجتماعی و شادکامی فردی ارائه کرده است و بر اهمیت عوامل غیراقتصادی تأکید می‌کند.

عوامل اجتماعی تعیین کننده شادکامی در ۱۵۲ کشور

ساتوشی آراکی پرفسور دانشگاه هنگ کنگ این مطالعه را انجام داده است تا بتواند به برخی از پرسش‌های اساسی درباره شادکامی پاسخ دهد. به طور خاص، او می خواست بررسی کند که چگونه شرایط مختلف اجتماعی بر شادی ما تأثیر می گذارد و آیا این تأثیرات در گروه های درآمدی متفاوت است یا خیر. هدف این بود که درک دقیقی از پویایی‌های پیچیده بین عوامل اجتماعی و شادکامی به دست آید که به نوبه خود به رضایت کلی از زندگی و بهزیستی عاطفی جوامع بشری کمک می‌کند.

آراکی برای به دست آوردن این نتایج داده‌های به دست آمده از ۱۵۲ کشور در طول یک دوره ۱۵ ساله را مورد تجزیه و تحلیل گسترده‌ای قرار داد. این مجموعه داده شامل اطلاعات مربوط به تولید ناخالص داخلی سرانه، حمایت اجتماعی، امید به زندگی سالم، آزادی انتخاب، سخاوت، ادراک فساد و چندین معیار شادکامی و ناخشنودی بود.

برخلاف انتظار، این مطالعه نشان داد که ارتباط بین رشد اقتصادی، که با تولید ناخالص داخلی سرانه اندازه‌گیری می‌شود، و رضایت از زندگی با ثروتمندتر شدن کشورها تضعیف می‌شود. به عبارت دیگر، هنگامی که ثروتمندی به یک آستانه اقتصادی خاص برسد، ثروت اضافی به طور قابل توجهی شادکامی را افزایش نمی‌دهد.

سخاوت به عنوان یک عامل مهم در ارتباط با رضایت بیشتر از زندگی، به ویژه در کشورهای پیشرفته اقتصادی ظاهر شد. این نشان می‌دهد که به محض برآورده شدن نیازهای اساسی اقتصادی، سخاوت به عامل مهمی در شادکامی تبدیل می‌شود. نکته مهمی که در اینجا باید مد نظر قرار داد این است که سخاوتمندی در صورتی رشد می‌کند و باعث شادکامی می‌شود که نیازهای اساسی اولیه به خوبی برآورده شود. به همین دلیل در کشورهای پیشرفته ما شاهد این هستیم که سخاوت با شادکامی بیشترین رابطه را دارد.

حمایت اجتماعی به طور مداوم با سطوح بالاتر شادکامی و سطوح پایین‌تر ناخشنودی در تمام گروه‌های درآمدی مرتبط بود. داشتن پیوندهای اجتماعی قوی و شبکه‌های حمایت متقابل تأثیر مثبتی بر رفاه کلی افراد داشت.

رابطه به دست آمده بین عوامل غیراقتصادی مانند سخاوت و حمایت اجتماعی بسیار جالب است اما ساختار آن‌ها در استانداردهای کلان اقتصادی متفاوت است.

آزادی در انتخاب کردن یکی دیگر از عوامل مهم در پیش‌بینی شادکامی بود. افراد در جوامعی که آزادی شخصی بیشتری دارند، رضایت بیشتری از زندگی، رنج کمتر و عواطف مثبت بیشتری را گزارش دادند.

در حالی که به طور کلی امید به زندگی طولانی‌تر به عنوان یک پیشرفت مثبت تلقی می‌شود، این مطالعه یک تصویر ظریف را نشان داد. امید به زندگی طولانی‌تر با فرکانس بالاتری از احساسات منفی مانند نگرانی، غم و عصبانیت همراه بود. این نشان دهنده نیاز به سیستم‌های حمایتی برای رسیدگی به رفاه روانی جمعیت‌های سالخورده است.

آراکی گفت: «خوشبختی ما به طور قابل توجهی با عوامل اجتماعی، از توسعه اقتصادی و آزادی گرفته تا حمایت و سخاوت متقابل، مرتبط است.» بنابراین، در جستجوی شادکامی، نه تنها توجه دقیق به رفتار در سطح فردی، بلکه به شرایط سطح کلان و تعاملات آنها اهمیت دارد.

مانند هر مطالعه دیگری، مهم است که محدودیت‌های خاصی را بپذیرید. تحقیقات آراکی بر شرایط اجتماعی در سطح کلان و تأثیر آن بر شادکامی متمرکز بود، که بینش‌های ارزشمندی را ارائه می‌کند اما تجربیات فردی را در بر نمی‌گیرد.

در تحقیقاتی که در آینده انجام می‌شود لازم است داده‌های فردی برای درک اینکه چگونه افراد مختلف تحت تأثیر این عوامل اجتماعی قرار می‌گیرند مورد توجه و بررسی قرار گیرند.

علاوه بر این، مطالعه آراکی بر اهمیت سخاوت در اقتصادهای پیشرفته تأکید می‌کند، اما این مطالعه نمی‌تواند رابطه علی بین سخاوت و شادکامی را نشان دهد. برای تعیین اینکه آیا سخاوت به طور مستقیم منجر به افزایش رضایت از زندگی می‌شود یا اینکه مکانیسم‌های زیربنایی دیگری در بازی وجود دارد، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

این محقق توضیح داد: «این مطالعه میانگین تأثیرات شرایط اجتماعی را نشان می‌دهد، اما باید مواردی وجود داشته باشد که با مدل‌هایی که من نشان دادم قابل توضیح نباشد». مهم است که چنین مواردی را روشن کنیم و مکانیسم‌های آن‌ها را به‌جای قضاوت کردن صرفاً به‌عنوان موارد دور از ذهن، روشن کنیم. علاوه بر این، این تحقیق صرفاً از شاخص‌های سطح کلان استفاده می‌کند.

تحقیقات آراکی برخی از باورهای رایج در مورد شادکامی را به چالش می‌کشد و درک دقیق‌تری از عواملی که به رفاه ما کمک می‌کنند ارائه می‌دهد. همچنین اهمیت حمایت اجتماعی، آزادی شخصی و سخاوت را در پرورش شادکامی، صرف نظر از سطح درآمد یک کشور، برجسته می‌کند. علاوه بر این، با افزایش سن جمعیت و افزایش امید به زندگی، نیاز به سیستم‌های حمایتی بیشتر می‌شود.