۱۳ نشانه تمام شدن رابطه

در هر رابطه‌ای روزهای سخت و پر فراز و نشیبی وجود دارد اما هنگامی که این سختی‌ها کل رابطه را پوشش می‌دهد ممکن است احساس کنید که لازم است درباره تداوم رابطه فکر کنید. در این بلاگ، ۱۳ نشانه تمام شدن رابطه را توضیح می‌دهم.

دانستن اینکه رابطه رو به اتمام است به شما کمک می‌کند که از قبل از آن پیشگیری کنید و برای آن اقدامات لازم را انجام دهید.

شناخت نشانه‌های تمام شدن رابطه یک موضوع حیاتی برای تمام کسانی است که می‌خواهند برای خود و رابطه‌شان کاری انجام دهند.

۱۳ نشانه تمام شدن رابطه

۱. وجود هر گونه بدرفتاری از قبیل بدرفتاری جسمی، عاطفی، کلامی، جنسی، مالی، معنوی و غیره، و عدم تمایل شخص بدرفتار به پذیرش و توقف بدرفتارهای خود نشانی از تمام شدن رابطه است. هرچند که وجود بدرفتاری و سوءرفتار یک چرخه‌ی رایج بین زوج‌هاست اما هنگامی که آن‌ها به وجود آن اذعان نکنند و یا تصمیمی برای متوقف کردن آن نداشته باشند تبدیل به یک مسئله‌ی بغرنج می‌شوند. در واقع بدرفتاری و سوءرفتار آفت بزرگ هرنوعی از رابطه است.

بدرفتاری و سوءرفتار باعث از بین رفتن احساس امنیت، احساس دوست داشته شدن و بی‌ارزشی می‌شود. شخصی که مورد بدرفتاری قرار می‌گیرد در نهایت به این نتیجه می‌رسد که تمام شدن رابطه بهتر از تداوم آن است.

عوامل مختلفی باعث ایجاد بدرفتاری و سوءرفتار می‌شود. به عنوان مثال وجود احساس حقارت در یکی از زوج‌ها ممکن است خود را به شکل عقده‌ی برتری‌طلبی و تمایل به سلطه‌گری و پرخاشگری نشان دهد. بنابراین توقف بدرفتاری نیازمند شناخت احساس حقارت و از بین بردن منافع مرتبط با سلطه‌گری است. در واقع سلطه‌گری باعث می‌شود که طرف مقابل برای اجتناب از تعارض یا آسیب ندیدن تن به سلطه‌پذیری بدهد. اما در بلندمدت به این نتیجه می‌رسد که سلطه‌پذیری تنها، تمایل سلطه‌گر را به پرخاشگری بیشتر می‌کند.

از طرف دیگر وجود طرحواره‌ی بی‌اعتمادی/بدرفتاری از عوامل مهم پرخاشگری و سوءرفتار است. فردی که طرحواره بی‌اعتمادی/بدرفتاری دارد اصولاً بر این باور است که دیگران از روی عمد قصد آسیب زدن، فریب دادن، دروغ‌ گفتن و خیانت دارند. از این رو نسبت به نشانه‌های بی‌اعتمادی حساسیت زیادی نشان می‌دهد و ممکن است برای جلوگیری یا تلافی کردن دست به سوءرفتار و بدرفتاری بزند. تمام شدن رابطه وقتی طرحواره بی‌اعتمادی وجود دارد بسیار محتمل است.

همچنین شخصی که طرحواره تنبیه دارد معتقد است که باید دیگران را به خاطر اشتباهاتشان تنبیه کرد. آن‌ها تنبیه کردن را راه مؤثری برای جلوگیری از اشتباهات بعدی می‌دانند. از این رو هیچگونه بخششی در کار آن‌ها وجود ندارد. وجود طرحواره تنبیه از تمام شدن رابطه خبر می‌دهد. زیرا شخصی که به دلیل هر اشتباه غیرعمدی نیز تنبیه می‌شود احساس بی‌انصافی و عدم امنیت می‌کند و به تمام شدن رابطه فکر می‌کند.

۲. فقدان احترام و نگرانی متقابل بین زوج‌ها یکی دیگر از نشانه‌های تمام شدن رابطه است. هنگامی که حرمت‌ها بین زوج‌ها شکسته می‌شود و یک نفر به هر دلیلی همیشه بی‌احترامی می‌کند تمام شدن رابطه نزدیک است. از طرف دیگر، نگرانی برای مشکلات و خواسته‌های طرف مقابل چسبی است که زوج‌ها را نزدیک یکدیگر نگه می‌دارد زیرا باعث دلگرمی و احساس امنیت می‌شود. اما وقتی که زوج‌ها دیگر نگران یکدیگر نیستند طبیعاً تمام شدن رابطه یک نتیجه قطعی است.

۳. بی‌تفاوتی جای مراقبت کردن از یکدیگر را می‌گیرد. بی‌تفاوت شدن نسبت به مشکلات، نگرانی‌ها، دغدغه‌ها و مسائل شریک زندگی می‌تواند با سرعت زیادی یک رابطه را به سمت پایان سوق دهد. مراقبت کردن و مراقبت شدن از نیازهای اساسی هر فردی است. درواقع آنقدر زندگی پرفراز و نشیب است که مراقبت کردن و شدن از ملزومات اساسی و خون رگ زنده‌مانی عشق است. همه انسان‌ها از دوران کودکی به مراقبت شدن نیاز دارند.

هنگامی که والدین نسبت به نیازهای کودک بی‌تفاوت می‌شوند آسیب‌های جدی مانند زخم‌های دلبستگی، ایجاد طرحواره‌های ناسازگار و مشکلات روانی مختلفی شکل می‌گیرند. اروین یالوم که در حیطه روان‌شناسی اگزیستانسیال (وجودگرایی) فعالیت می‌کند معتقد است که انسان‌ها در رابطه متولد می‌شوند، در رابطه بزرگ می‌شوند، در رابطه بیمار می‌شوند و نهایتا در رابطه درمان می‌شوند. آنچه رابطه زوج‌ها و روابط عاشقانه را از سایر روابط متمایز می‌سازد، این است که ما مطمئن هستیم توسط شریک عاطفی‌مان مورد مراقبت می‌گیریم. اما بی‌تفاوتی می‌تواند دلگرمی و احساس امنیت را زهرآگین سازد و تمام شدن رابطه را به ارمغان بیاورد.

۴. هنگامی که یکی از زوج‌ها تصمیم می‌گیرد که رابطه را به صورت عینی مورد بررسی دوباره قرار دهد احتمالاً به تمام شدن رابطه می‌اندیشد. هنگامی که شما به مزایا و معایب ماندن در رابطه فکر می‌کنید و کفه‌ی ترازو به سمت معایب سنگینی می‌کند آنگاه پایان یافتن رابطه یک احتمال قریب‌الوقوع است. البته منظورم این نیست که نباید رابطه را ارزیابی کرد. ارزیابی کیفیت رابطه یک فعالیت مستمر است. اما هنگامی که ما مزایا و معایب ماندن در رابطه را سبک‌سنگین می‌کنیم به طور ضمنی به این نتیجه رسیده‌ایم که یک جای کار رابطه می‌لنگد. بررسی رابطه‌های تمام‌شده نشان می‌دهد که قبل از جدایی یکی از زوج‌ها به ماندن یا نماندن فکر می‌کرده است.

۵. وقتی هر اختلاف نظر، سلیقه یا علاقه بلافاصله منجر به تعارض، درگیری و مشاجره بین زوج‌ها می‌شود و هیچ کدام تمایلی به کوتاه آمدن ندارند باید منتظر باشیم که سرنوشت پرچم تمام شدن رابطه را بالا ببرد. در این مواقع دعوا و یا سکوت جای مذاکره و گفتگو را می‌گیرد. وقتی رابطه به این مرحله می‌رسد حل کردن اختلافات و رسیدن به صلح غیرممکن است زیرا هیچ کدام از طرفین رابطه حاضر نیست به حل مسئله به صورت مؤثر فکر کند.

اختلاف نظر در هر رابطه‌ای وجود دارد، اما آنچه مهم است واکنش‌ نشان دادن به اختلاف نظرهاست. در درجه اول ما باید بپذیریم که اختلاف نظر نشان‌دهنده‌ی وجود عدم تفاهم نیست بلکه انسان‌ها حتی با اینکه به شدت یکدیگر را دوست داشته باشند باز هم اختلاف نظر یک رویداد طبیعی است. دوماً ما باید به تفاوت‌هایی که بین‌مان وجود دارد اجازه بروز بدهیم. در غیر این صورت نیازهای طرف مقابل برآورده نمی‌شود و در وهله‌ی اول به سمت مشاجره و دعوا کردن حرکت می‌کند و سپس گزینه تمام شدن رابطه را مد نظر قرار می‌دهد.

۶. یکی از طرفین مقابل رابطه دچار اعتیاد شده است و از پذیرش آن و جستجوی درمان امتناع می‌ورزد. وقتی از پذیرش مشکلات شانه خالی می‌شود آن مشکلات به قوت خود باقی می‌مانند. مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که اعتیاد از آفت‌های اصلی رابطه است. فردی که به مواد وابسته شده است نمی‌تواند اولویت‌های زندگی و همسرش را رعایت کند. در این حالت، او فقط به جستجوی مواد فکر می‌کند و نمی‌تواند به جز مصرف مواد نکته دیگری را مد نظر قرار دهد. پایان یافتن رابطه و جدایی در این وضعیت بسیار محتمل است.

۷. هنگامی که شما یا همسرتان دیگر تمایلی به درمیان گذاشتن افکار یا احساسات خود با یکدیگر ندارید می‌توانیم نشانه‌های تمام شدن رابطه را به وضوج مشاهده کنیم. در این حالت هنگامی که یکی از زوجین تلاش می‌کند تا با طرف مقابل افکار و احساساتش را به اشتراک بگذارد، او بی‌محلی می‌کند، اتاق را ترک می‌کند، عدم علاقه‌ی خود را نشان می‌دهد یا از می‌خواهد که طرف مقابل ساکت شود. وقتی این نشانه‌ها در رابطه وجود دارد، فاتحه آن رابطه خوانده شده است و دیر یا زود یکی از طرفین رابطه برای تمام شدن رابطه اقداماتی را انجام خواهد داد.

وجود طرحواره نقص و شرم یکی از عوامل اصلی گفتگو نکردن درباره افکار و احساسات است. در این حالت، فرد از ترس برملا شدن نقص‌ها و احساس شرمساری تلاش می‌کند از صمیمیت اجتناب کند. طرحواره بی‌اعتمادی نیز به دلیل ایجاد ترس درباره احتمال سوءاستفاده سعی می‌کند از خودش چیزی نگوید.

۸. وقتی پایان رابطه نزدیک است مکالمه‌ها و گفتگوها جای خود را به چند کلمه زورکی می‌دهند. در این حالت، زوج‌ها تنها هنگامی با هم حرف می‌زنند که یک موضوع ضرروی در میان باشد.

۹. یکی دیگر از نشانه‌های تمام شدن رابطه این است که شما یا همسرتان زندگی خود را از دیگری جدا کرده است. ممکن است او وقت خود را بیشتر در اتاقش می‌گذارند یا اینکه تلاش می‌کند اوقات خود را بیرون از خانه سپری کند یا دخل و خرج خود را جدا کرده است. در این حالت ممکن است برنامه‌ی مشترکی بین زوج‌ها وجود نداشته باشد. اصولاً رابطه ماهیت متقابل و دو طرفه‌ای دارد که عدم وجود این دوطرفه بودن نشان‌دهنده عدم وجود رابطه و تمام شدن رابطه است.

۱۰. خیانت. شاید واضح‌ترین نشانه‌ی تمام شدن رابطه این است که یکی از زوج‌ها خیانت کرده باشد و هیچ ابراز گناه یا تمایلی برای ترمیم آسیب ناشی از آن ندارد.

۱۱. از نشانه‌های تمام شدن رابطه باید به یک موضوع دیگر که بسیار مهم است اشاره کنیم: هنگامی که شما می‌ترسید از سر کار به خانه برگردید و ساعت‌های بیشتری را صرف کار کردن و ماندن در محل کار می‌کنید. انگار هیچ دلیلی برای آمدن به خانه پیدا نمی‌کنید. در این وضعیت خانه دیگر برای شما مکان امن، مورد پذیرش قرار گرفتن نیست. به همین دلیل دنبال راهی می‌گردید که بیشتر بیرون خانه باشید. در این حالت تمام شدن رابطه نزدیک است.

۱۲. وقتی تمایلات و صمیمیت جنسی بین زوج‌ها از بین برود یا بیزاری جنسی ایجاد شده باشد و تمایلی برای حل این مشکلات وجود نداشته باشد باید منتظر سوت پایان رابطه باشید. نداشتن میل جنسی یا رضایت جنسی اندک از پیش‌بینی‌کننده‌ی تمام شدن رابطه است. مطالعات نیز نشان می‌دهند که ۷۸ درصد از جدایی‌ها به دلیل مشکلات جنسی است. حل کردن مشکلات جنسی می‌تواند دوباره به رگ‌های رابطه، خون تازه‌ای بدهد و از تمام شدن رابطه جلوگیری کند.

۱۳. در نهایت آنچه از تمام شدن رابطه خبر می‌دهد این است که خیال‌پردازی‌های زوج‌ها درباره‌ی آینده شامل دیگری نمی‌شود. عموماً زوج‌ها، آینده را با یکدیگر می‌بینند اما وقتی از هم خسته شده باشند و دلزدگی زناشویی جای عشق و محبت بین آن‌ها را گرفته است آینده را بدون همسرشان می‌بینند. در این حالت تقریباً همیشه این افکار در ذهن آن‌ها وجود دارد.

راه خروج

اگر این نشانه‌ها در رابطه شما وجود دارد و مدام به تمام شدن رابطه فکر می‌کنید بهتر است هر چه سریعتر به یک روان‌شناس متخصص در حیطه‌ی زوج‌درمانی مراجعه کنید و افکار خود را با او درمیان بگذارید. اگر برای حل کردن مشکلات خود کاری نکنید هر روز شتاب شما به سمت پایان رابطه بیشتر از قبل می‌شود.

زوج‌درمانی به شما کمک خواهد کرد که ریشه‌ی مشکلات خود را پیدا کنید و با انجام تکنیک‌هایی بتوانید آن‌ها را از سر راه خود بردارید. هموار کردن یک مسیر ناهموار نیاز به زمان و تلاش زیادی دارد. اما هنگامی که مسیر هموار شود دوباره گرمای عاطفی در رابطه‌تان حضور پیدا خواهد کرد. روش‌های متعددی برای زوج‌درمانی وجود دارد:

زوج‌درمانی به شیوه درمان شناختی – رفتاری: این شیوه درمانی به شما کمک می‌کند افکار ناکارآمد و منفی خود درباره رابطه را شناسایی کنید و با استفاده از تکنیک‌های مختلفی آن‌ها را تغییر دهید. این شیوه درمانی تا به امروز توانسته است به زوج‌هایی زیادی کمک کند که از تمام شدن رابطه خود جلوگیری کنند.

زوج‌درمانی به شیوه طرحواره‌درمانی: طرحواره‌درمانی به شما کمک می‌کند که علاوه بر افکار منفی، ریشه‌های مشکلات خود را نیز شناسایی کنید. در این درمان، درمانگر به شما کمک می‌کند طرحواره‌ها و تله‌های زندگی خود را کشف و چرخه‌های معیوب رابطه خود را شناسایی کنید. همچنین با کمک تکنیک‌های شناختی، هیجانی و رفتاری به شما کمک می‌کند که به صورت ریشه‌ای مشکلات خود را حل کنید. این درمان برای پیشگیری از تمام شدن رابطه بسیار سودمند است. ما در یک مقاله دیگر به طور کامل طرحواره‌درمانی و طرحواره‌های ناسازگار اولیه را معرفی کرده‌ایم.

تمام شدن رابطه فرآیند دردناک و غم‌انگیزی است و آمارها حکایت از آن دارند که نزدیک به نیمی از ازدواج‌ها به جدایی ختم می‌شود. این آمار بالا نمایانگر این است که زوج‌ها علی‌رغم عشق اولیه‌ای که نسبت به یکدیگر احساس می‌کنند، سواد عاطفی اندکی دارند، نمی‌توانند از شیوه‌های حل مسئله کمک بگیرند و به متخصص زوج‌درمانی مراجعه نمی‌کنند. این آمارها و این دلایل نشان می‌دهند که عشق هرگز کافی نیست.

در کنار عشق و عاشقی باید مهارت‌هایی را آموخت که بتوانند در روزهای سخت، مانع سردی و تمام شدن رابطه شوند. این مهارت‌ها عبارت‌اند از همدلی، گفتگو کردن، گوش دادن فعال، یادگیری زبان عشق، روش‌های مراقبت کردن، پذیرش تفاوت‌ها، مهارت‌های حل مسئله، خودشناسی و شناسایی افکار منفی خود.

امیداورم که هر چه زودتر برای به پایان نرسیدن رابطه‌تان اقدامات لازم را انجام دهید.