نقش تفکر پساصوری در سرزنش و رضایت از رابطه

این مطالعه با عنوان «رضایت زناشویی: نقش تفکر پساصوری و سرزنش شریک زندگی»، توسط کندال جوری، جانت ترامل و سندی میلر-پرین نوشته شده است.

تفکر پساصوری (postformal thought) پنجمین مرحله رشد شناختی است. این نوع از تفکر در واقع پیشرفته‌ترین نوع تفکری است که می‌توان به آن دست پیدا کرد.

رشد شناختی (رشد و تحول نحوه تفکر و فکر کردن) از دوره کودکی تا بزرگسالی از مراحل مختلفی می‌گذرد. ژان پیاژه (Jean Piaget) نظریه‌پرداز سوئیسی دقیق‌ترین نظریه‌ی رشد شناختی را ارائه کرده است.

او معتقد است که انسان‌ها از بدو تولد تا بزرگسالی از چهار مرحله رشدی مختلفی عبور می‌کنند:

• مرحله حسی – حرکتی
• مرحله پیش‌عملیاتی
• مرحله عملیات عینی
• مرحله عملیات صوری

مطالعه کنید: نظریه رشد شناختی ژان پیاژه

از نظر پیاژه، مرحله عملیات صوری پیشرفته‌ترین مرحله رشد شناختی و تفکر است. افرادی که به این مرحله از رشد شناختی دست پیدا می‌کنند می‌توانند احتمالات را در نظر بگیرند و به صورت فلسفی و آرمانی فکر کنند.

تفکر پساصوری چیست؟

نظریه‌پردازان بعد از پیاژه مرحله‌ی پنجمی را مطرح کرده‌اند به نام تفکر پساصوری. تفکر پساصوری انعطاف‌پذیر، نسبی، منطقی، تمایل به پذیرش پیچیدگی‌های اخلاقی، فکری و دیالکتیکی توصیف شده است.

بر اساس نظریه‌ی رشد شناختی می‌توان این فرضیه را مطرح کرد که کسانی که به رشد تفکر پساصوری رسیده‌اند می‌توانند انگیزه‌های شریک عاطفی خود را به خوبی درک کنند و در نتیجه همدلی بهتری داشته باشند. اما یک مطالعه جدید نتایج متفاوتی به دست آورده است.

این مطالعه نشان می‌دهد که تفکر پساصوری ممکن است باعث افزایش سرزنش کردن شود و در نتیجه رضایت از رابطه کاهش پیدا می‌کند.

به نقل از psypost تا همین اواخر، مراحل رشد شناختی همانطور که ژان پیاژه آنها را در اواخر دهه 1950 تعریف کرد، درک می‌شد. پیاژه چهار مرحله از تولد تا نوجوانی را شناسایی کرد. مدل پیاژه مرحله نهایی را به عنوان تفکر رسمی شناسایی کرد. در این مرحله افراد قادر به تفکر فرضی و انتزاعی بودند.

مطالعات بعدی که از دهه‌ی ۱۹۹۰ شروع شد مرحله پنجمی را به نظریه پیاژه اضافه کردند که تفکر پساصوری نامیده شد. این مرحله هنگام عبور از نوجوانی به مسئولیت‌های شغلی و خانوادگی دوره بزرگسالی شروع می‌شود.

کندال جوری (Kendall Jory) و تیم تحقیقاتی او تفکر پساصوری را به عنوان «نوعی از شناخت پیچیده که شامل شناخت پارادوکس‌ها و دیدگاه‌های چندگانه« است تعریف کرده‌اند. تحقیقات نشان داده است که این نوع از تفکر نقش مهم و مفیدی در عملکرد بین فردی دارد.

محققان این فرضیه را پیش کشیده‌اند که مهارت‌های مرتبط با تفکر پساصوری ممکن است نقش مفیدی در رابطه داشته باشد زیرا ترغیب‌کننده‌ی رفتارهای اجتماعی سازگار است. تفکر پساصوری باعث می‌شود که در تحمل دیدگاه‌های مختلف بدون اینکه احساس سرزنش یا انتقاد کنیم انعطاف‌پذیرتر شویم.

کندال جوری و همکارانش به دنبال تأیید این فرضیه بودند که تفکر پساصوری باعث کاهش احساس سرزنش و در نتیجه افزایش رضایت از رابطه می‌شود.

شرکت‌کنندگان در این پژوهش از طریق Amazon Mechanical Turk به پرسشنامه‌های مرتبط با تفکر پساصوری و مقیاس رضایت زناشویی را تکمیل کردند. این شرکت‌کنندگان برای شرکت در پژوهش باید حداقل ۱۸ ساله و متأهل می‌بودند و حداقل ۱۰ سال مشغول تحصیل بوده باشند.

در این مطالعه، محققان این موضوع را که افراد چقدر از جنبه‌های منفی رابطه را به همسر خود نسبت می‌دهند ارزیابی کردند و از شرکت‌کنندگان خواستند که یک پرسشنامه مربوط به نگرش‌های زناشویی را نیز تکمیل کنند.

نتایج تحقیق آن‌ها به طور غیرمنتظره‌ای نشان داد افرادی که در پرسشنامه تفکر پساصوری نمرات بالاتری کسب می‌کنند معتقدند که همسرشان مسئول چالش‌های رابطه است.

علاوه بر این تجزیه و تحلیل پاسخ‌های پرسشنامه‌های رضایت زناشویی و نگرش زناشویی نشان داد که سرزنش همسر به خاطر مشکلاتی که در رابطه وجود دارد باعث کاهش رضایت زناشویی و کاهش نگرش مثبت به رابطه می‌شود.