چگونه بفهمیم زمان مراجعه به روانشناس فرا رسیده است

مراجعه به روانشناس

زندگی همیشه خوب پیش نمی‌رود و ما برای حل مشکلات خود، فکر می‌کنیم، برنامه‌ریزی می‌کنیم، اهداف خود را تغییر می‌دهیم، کتاب می‌خوانیم و گاهی موفق می‌شویم با تلاش خودمان مشکلاتمان را حل کنیم. اما گاهی دچار رنج‌هایی در زندگی می‌شویم که ممکن است به تنهایی نتوانیم آن‌ها را حل و فصل کنیم. در این مواقع مراجعه به روانشناس برای حل مشکلات ارتباطی، شغلی، زناشویی و اختلال‌های روانشناختی ضروری است.

ممکن است در یک برهه‌ی خاصی از زندگی‌تان تصمیم گرفته باشید که به یک روانشناس مراجعه کنید. شاید تلاش کرده باشید که خودتان مشکل را برطرف کنید یا به خودتان گفته‌اید که اگر کمی صبر کنید ممکن است مشکل برطرف شود.

ممکن است هنوز برایتان این سؤال وجود داشته باشد که آیا باید با یک روانشناس (درمانگر) صحبت کنید و شاید مطمئن نیستید که درمان در حال حاضر برای شما یک اولویت ضروری است یا خیر.

دانستن زمان درست برای مراجعه به روانشناس و درمانگر ممکن است گاهی‌اوقات چالش‌برانگیز باشد. به هر حال همه ما گاهی‌اوقات در مسیر زندگی یا در روابط‌مان دچار مشکلاتی می‌شویم و روزهای بدی را تجربه می‌کنیم اما درک اینکه باید از درمانگر کمک بگیریم و مراجعه به روانشناس داشته باشیم یا نه کمی سخت است.

چه زمانی بهفمیم که زمان مراجعه به روانشناس فرا رسیده است؟

ما در اینجا برای شما فهرستی آماده کرده‌ایم که دلایلی را برای مراجعه به روانشناس و درمانگر ذکر کرده است. البته باید در نظر داشته باشید که این فهرست نهایی دلایل مراجعه به روانشناس و درمانگر نیست اما می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری برای مراجعه به روانشناس یا درمانگر کمک کند.

قبل از اینکه دلایل مراجعه به روانشناس را مطالعه کنید باید یک نکته را برایتان روشن کنم. منظور ما از مراجعه به روانشناس درواقع مراجعه به روانشناسی که شغل او رواندرمانی است. بنابراین در اصل شما برای دریافت رواندرمانی به روانشناس مراجعه می‌کنید.

دلایل و زمان مراجعه به روانشناس

۱. مدیریت سلامت روان

وقتی در زندگی خود مشکلات زیادی را تجربه می‌کنید ممکن است در انجام مسئولیت‌های خود با چالش‌ مواجهه شوید و نتوانید در زندگی خود تعادل ایجاد کنید. در این زمان ممکن است استرس‌های زیادی داشته باشید و از این رو مدیریت و حل و فصل احساساتتان دشوار باشد و این امکان وجود دارد که شما مؤثرترین روش برای حل مسئله را نتوانید پیدا کنید. در این مواقع، درمانگر می‌تواند به شما کمک کند که احساسات خود را مدیریت کنید و به شما در فهم علت مشکلات کمک می‌کند.

• مدیریت استرس

همه ما می‌دانیم که زندگی ذاتاً استرس‌زاست، بنابراین نمی‌توانیم از شر تمام استرس‌های خود رها شویم. اما اگر در مدیریت استرس‌های خود دچار ناتوانی شده‌اید یا اینکه برایتان سخت است که آن‌ها را حل کنید بهتر است با مراجعه به روانشناس به فکر چاره باشید و با یک درمانگر در مورد آن صحبت کنید. تجربه‌ی استرس می‌تواند انواع مختلفی از مشکلات را تولید کنند از جمله تحریک‌پذیری، ناکارآمدی یا عصبانی شدن.

در این موارد درمانگر می‌تواند به شما کمک کند مهارت‌های مدیریت استرس را بیاموزید یا ممکن است در حل مسئله به شما کمک کند تا بتوانید برخی از جنبه‌های استرس‌زا از زندگی خود را حذف کنید. بنابراین هرگاه در مدیریت استرس خود دچار مشکلاتی شدید برای مراجعه به روانشناس تعلل نکنید.

• دشواری در تنظیم احساسات منفی

همه‌ی ما می‌توانیم برخی از احساسات خود را به خوبی مدیریت کنیم اما در مدیریت برخی دیگر از احساسات مشکلاتی داریم. کنترل و تنظیم کردن احساسات ناخوشایند مانند اضطراب و خشم، گاهی‌اوقات کار دشواری است. وقتی به این مرحله رسیدیم زمان مراجعه به روانشناس فرا رسیده است.

یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا تکنیک‌های خاص مدیریت خشم را که برای شما مفید است، کشف کنید. یا می‌تواند به شما کمک کند تا راهبردهای کاهش اضطراب را تمرین کنید که به شما کمک می‌کند تا سریعتر احساس بهتری داشته باشید.

مهم نیست که با چه احساساتی دست و پنجه نرم می‌کنید، درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا برنامه‌ای برای تنظیم آنها تهیه کنید تا مطمئن شوید که احساساتتان در مسیر زندگی به جای اینکه مشکل شما باشند راهنما و هدایت‌گر شما باشند زیرا احساسات در واقع قطب‌نمای زندگی هستند.

• استفاده از روش‌های ناسالم برای حل مسئله

منظور از روش‌های حل مسئله، روش‌هایی است که شما برای حل مشکلات خود استفاده می‌کنید که روانشناسان گاهی اوقات به آن‌ها روش‌های مقابله‌ای می‌گویند. این روش‌ها ممکن است سالم یا ناسالم و ناکارآمد باشند.

یکی از روش‌های ناسالم مقابله با استرس، پرخوری یا استفاده بی‌رویه از داروهای روانپزشکی است. حتی گاهی اوقات افرادی برای یک هدف درست از روش‌های اشتباه استفاده می‌کنند. مثلاً برای کاهش وزن از روش‌های استفاده می‌کند که بدنش آسیب وارد می‌شود. بنابراین چه به دلیل استرس زیاد دست به پرخوری بزنید و چه برای ترک مشروبات الکلی از روشهای نامناسب استفاده کنید مشکل‌آفرین خواهد بود. مهارت‌های مقابله‌ای ناسالم مشکلات جدیدی را وارد زندگی شما خواهد کرد – و در دراز مدت نتیجه‌ی معکوس خواهند داشت.

به خاطر داشته باشید که تقریباً هر مهارت مقابله‌ای می‌تواند ناسالم باشد. تماشای تلویزیون، بازی‌های ویدیویی یا حتی خواندن کتاب اگر برای جلوگیری از حل مشکلات استفاده شوند، می‌توانند ناسالم شوند. وقتی به این نتیجه رسیدید که روش‌های شما برای حل مشکلات به جای حل آن‌ها مشکلات جدیدی ایجاد می‌کنند زمان مراجعه به روانشناس رسیده است.

درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا روش‌های ناسالم حل مسئله‌ را بشناسید و مهارت‌های مقابله‌ای سالمی را پیدا کنید که شدت احساسات ناراحت‌کننده را کاهش می‌دهد و در عین حال به شما کمک می‌کند تا با مشکلات روبرو شوید.

• ناتوانی در رسیدن به اهداف

اگر موانع زیادی در سر راه رسیدن به اهدافتان وجود دارد و احساس می‌کنید که تلاش‌هایتان برای برطرف کردن موانع بی‌نتیجه مانده است و همچنان به اهدافتان نمی‌رسید، یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند که موانع موجود را از بین ببرید.

به عنوان مثال درمانگر می‌تواند در برنامه‌ریزی، غلبه بر کمال‌گرایی، از بین بردن بی‌انگیزگی، شکست‌ها و اهمال‌کاری‌ها به شما کمک کند. غلبه بر این موارد به تنهایی کار دشوار و تا حدی غیرممکن است و بهتر است که به روانشناس مراجعه کنید.

۲. بهبود روابط و ارتقای خود

• بهبود روابط

دلایل زیادی برای خوب نبودن روابط بین فردی وجود دارد. منظور از روابط بین فردی، رابطه‌های شما با همسر، فرزندان، خانواده، دوستان، همکاران و … است. تمامی این روابط ممکن است در مقطعی از زمان دچار مشکلاتی شوند و گاهی‌اوقات مشکلات ما با دیگران دائمی است. دلایل مشکلات ارتباطی می‌تواند ناشی از دلبستگی‌های دوران کودکی، عدم جرئت‌ورزی، ناتوانی در نه گفتن، فرمان‌پذیری، سلطه‌پذیری یا داشتن شخصیت اجتنابی باشد.

اگر به درمانگر مراجعه کنید می‌تواند به شما کمک کند دلایل اصلی مشکلات ارتباطی خود را پیدا کنید. علاوه بر این به شما کمک می‌کند که مهارت‌هایی را برای حفظ ارتباط‌های سالم و حل و فصل مشکلات درون رابطه یاد بگیرید. به عنوان مثال درمانگر می‌تواند به شما آموزش دهد که مرزهای مناسبی بین حقوق خود و دیگران ایجاد کنید و یا اینکه چگونه اختلاف‌نظرهای زناشویی را برطرف سازید.

• افزایش خودآگاهی

آیا تا به حال شده است که از خودتان بپرسید که چرا در فلان‌موقعیت اینقدر بد حرف زدم یا چرا آنقدر عصبانی شدم که نفهمیدم دارم چه می‌گویم؟ همه ما گاهی اوقات رفتارهایی انجام می‌دهیم یا حرف‌هایی می‌زنیم که علت آن را درک نمی‌کنیم و هر چه فکر می‌کنیم به نتیجه‌ی قابل قبولی نمی‌رسیم. در این موارد درمانگر به شما کمک می‌کند که دلایل زیربنایی رفتارهای خود را درک کنید.

شما با کمک درمانگر خود می‌توانید الگوهای اصلی فکری، الگوهای ناآکارمد رفتاری و الگوهای روابط خود را کشف کنید. ممکن است در این مسیر بعضی از باورهای خود را که منجر به ایجاد محدودیت و بازداری در زندگی‌تان شده است را نیز بشناسید. به عنوان مثال ممکن است باور داشته باشید که برای موفق شدن به اندازه‌ی کافی باهوش نیستید و از این رو برای موفقیت تلاش مناسبی انجام ندهید. در این مورد باور شما در مورد باهوش نبودن منجر به کاهش فعالیت‌های شما شده است.

درمانگر می‌تواند به شما کمک کند که الگوهای تکرارشونده‌ی زندگی خود را کشف کنید. سپس با استفاده از تکنیک‌های مختلف به شما کمک می‌کند که این الگوهای تکرارشونده را از زندگی خود حذف کنید.

یکی از الگوهای فکری و هیجانی منفی که به طور شدیدی بر روابط و زندگی تأثیر منفی دارد و باعث می‌شود که ما مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب، یا تنها ماندن را تجربه کنیم، طرحواره‌های ناسازگار اولیه یا تله‌های زندگی هستند.

طرحواره‌ها یا تله‌ها، یک نوع دیدگاه منفی نسبت به خود و دیگران است که باعث می‌شود آب خوش از گلوی زندگی‌مان پایین نرود. یک طرحواره‌درمانگر با تجربه می‌تواند به شما کمک کند که بر این الگوهای منفی غلبه کنید.

۳. بحران‌های زندگی

• برخورد با رویدادهای مهم زندگی

شروع یک شغل جدید، نقل مکان به یک شهر جدید، والد شدن، پایان دادن به یک رابطه یا از دست دادن عزیزان تنها چند نمونه از تغییرات عمده‌ی زندگی است که ممکن است مقدار زیادی ناراحتی برای شما ایجاد کند.

صحبت کردن با کسی ممکن است به شما حمایت عاطفی، راهنمایی و توصیه‌هایی را بدهد که برای سازگاری با تغییرات زندگیتان نیاز دارید.

• مشکلات در فرزندپروری

فرزندپروری سخت است و گاهی‌اوقات می‌تواند ترسناک باشد. شما باید بدانید که برای رشد شخصیت کودکتان تا چه اندازه انتظار داشته باشید که مسئولیت بعضی از کارها را به او بدهید یا باید بدانید که در انجام کارها تا چه اندازه باید از او حمایت کنید.

اگر مهارت‌های فرزندپروری خود را زیر سوال می‌برید یا در مورد طبیعی بودن رفتار فرزندتان سؤال دارید، بهتر است با مراجعه به روانشناس مشکلات خود را حل کنید.

یک متخصص سلامت روان می‌تواند به شما قدرت دهد تا بهترین انتخاب را برای خود و فرزندتان داشته باشید. خواه این بدان معناست که ابزارهایی را که برای تربیت فرزند مبتلا به ADHD نیاز دارید در اختیار شما قرار می‌دهد یا فقط به این معنی است که به شما اطمینان می‌دهد که در مسیر درستی هستید.

• دریافت کمک برای گذر از رویدادهای آسیب‌زای زندگی

رویدادهای آسیب‌زا، مانند تجربیات نزدیک به مرگ، تصادف یا از دست دادن عزیزان همیشه باعث آسیب دیدن افراد نمی‌شوند. افراد به رویدادهای آسیب‌زا واکنش متفاوتی نشان می‌دهند و گاهی‌اوقات می‌توانند آنها را به گونه‌ای پردازش کنند که دچار PTSD نشوند.

هنگام مراجعه به روانشناس، درمانگر می‌تواند به شما در مقابله با یک رویداد آسیب‌زا کمک کند. این می‌تواند شما را از ابتلا به PTSD نجات دهد یا به شما کمک کند تا معنای بیشتری در زندگی خود پیدا کنید. حتی ممکن است به شما کمک کند که این تجربه‌ی تلخ باعث رشد شما شود.

۴. مدیریت بهره‌وری

• مدیریت احساسات در کار

طبیعی است که گاهی‌اوقات احساس ناراحتی یا اضطرب کنید. اما اگر احساسات شما مانع از عملکرد مؤثر و سازنده‌ی شما در شغل‌تان شده است زمان کمک گرفتن و صحبت کردن با درمانگر و مراجعه به روانشناس فرا رسیده است.

یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند که از بن‌بست‌ها خارج شوید. پردازش احساسات، تمرین مهارت‌های جدید و تغییر طرز فکرتان، تنها چند راهبرد هستند که یک درمانگر ممکن است برای کمک به بهبود احساسات شما استفاده کند تا مانعی برای شغل یا تحصیل شما نشود.

• تأثیر احساسات بر خواب و اشتهاء

ممکن است مواقعی وجود داشته باشد که متوجه استرس خود نشوید اما، ممکن است متوجه یک تغییر عمده در اشتها یا خواب خود شوید.

برخی از افراد وقتی از نظر عاطفی دچار مشکل می‌شوند اشتهای خود را از دست می‌دهند. افراد دیگری نیز در تلاش برای کنترل احساسات خود بیشتر غذا می‌خورند.

همین را می‌توان در مورد خواب نیز گفت. برخی از افراد شب‌های بی‌خوابی را تجربه می‌کنند در حالی که برخی دیگر هنگام مشکلات بیش از حد می‌خوابند.

حتی ممکن است تغییری در تعداد ساعات خواب خود نداشته باشید. اما ممکن است همیشه احساس خستگی کنید زیرا کیفیت خوابتان خوب نیست.

هنگامی که یک پزشک بتواند دلایل پزشکی احتمالی را برای تغییر خواب یا اشتهای شما رد کند، مراجعه با روانشناس می‌تواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید که آیا دلایل احساسی و روانی وجود دارد یا خیر. درمان حتی می‌تواند برای افرادی که بی‌خوابی مزمن را تجربه می‌کنند مفید باشد.

بنابراین هر زمانی که مشکلاتی در اشتها و خواب خود پیدا کنید با مراجعه به روانشناس اقدامات لازم را برای پیشگیری از عمیق‌تر شدن مشکلات خود را انجام دهید.

۵. پیدا کردن خود

• از دست دان علاقه به فعالیت‌های لذت‌بخش قبلی

چه عاشق باغبانی باشید و چه از دیدن مغازه‌های عتیقه‌فروشی لذت زیادی می‌برید، از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که معمولاً برایتان لذت‌بخش است، نشانه‌ای است که ممکن است چیزی در درون شما «خاموش» شده باشد.

البته، طبیعی است که گاهی علاقه‌ی خود را به بعضی از فعالیت‌ها از دست بدهید و علایق جدیدی پیدا کنید. اما اگر تقریباً به هر کاری که دوست دارید انجام دهید علاقه خود را از دست بدهید، بی‌علاقگی شما ممکن است نشانه مشکل بزرگتری باشد.

شاید کمی افسرده شده‌اید. یا شاید در حال تجربه‌ی اضطراب هستید. با مراجعه به روانشناس، درمانگر می‌تواند به شما کمک کند علت از دست دادن علاقه‌ی خود را کشف کنید و همچنین به شما کمک کند تا ببینید که چگونه فقدان فعالیت‌های سرگرم‌کننده می‌تواند بر سلامتی شما تأثیر بگذارد.

شما و درمانگرتان ممکن است برنامه‌ای ایجاد کنید تا به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید و فعالیت‌های لذت‌بخش‌تری را در زندگی روزمره خود بگنجانید.

• زندگی اجتماعی برایتان به عذاب تبدیل شده است

گاهی‌اوقات، فقدان زندگی اجتماعی نشانه یک مشکل بزرگتر است – مانند اضطراب. در مواقع دیگر، خود می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

در حالی که نیاز نیست تمام آخر هفته‌های خود را با فعالیت‌های اجتماعی پر کنید، ارتباط اجتماعی اندک می‌تواند ناسالم باشد. روابط شما تا حد زیادی بر سلامت روانی شما تأثیر می‌گذارد.

البته، همیشه کمیت روابط مهم نیست. شاید داشتن ده‌ها آشنا به اندازه‌ی داشتن دو دوست صمیمی مفید نباشد.

اما مهم این است که شما افرادی را داشته باشید که از گذراندن وقت با آنها لذت ببرید. اگر این کار را نمی‌کنید، برای مراجعه به روانشناس برنامه‌ریزی کنید.

درمانگر ممکن است به شما کمک کند افرادی را پیدا کنید که بتوانید با آنها ارتباط برقرار کنید. آنها همچنین ممکن است مهارت‌هایی را به شما بیاموزند که زندگی اجتماعی شما را بهبود می‌بخشد یا به شما کمک می‌کند تا دریابید که چرا زندگی اجتماعی شما به انزوا کشیده شده است.

شاید شما فقط خود را با افراد مناسب احاطه نکرده‌اید. مطالعات نشان می‌دهد که افراد با عزت نفس پایین تمایل دارند برای مثال دوستانی را انتخاب کنند که آنها را پایین بیاورند. بنابراین یک درمانگر ممکن است به شما کمک کند که چگونه افراد سالم تری را در زندگی خود پیدا کنید.

۶. چالش با افکار منفی

• تغییر الگوهای فکری ناکارآمد

همه‌ی ما گاهی اوقات در تفکر خود دچار خطا می‌شویم. به این خطاها تحریف‌های شناختی می‌گویند. روانشناسان به حساب و کتاب‌های ذهنی غلط تحریف‌های شناختی می‌گویند. به عنوان مثال فکر کردن به صورت سیاه و سفید یک تحریف شناختی است. اگر واقع‌بینانه نگاه کنیم حذف کردن تحریف‌های شناختی کار دشواری است.

ممکن است دچار خطای پیش‌بینی‌های فاجعه‌بار باشید. به این معنا که همیشه پیش‌بینی می‌کنید که قرار است اتفاق بدی رخ دهد. حتی اگر شواهد موجود از پیش‌بینی شما حمایت نکنند شما باز هم به پیش‌بینی‌های خود باور قلبی دارید. یا ممکن است همیشه از خودتان سرزنش می‌کنید.

یک متخصص سلامت روان می‌تواند به شما کمک کند خطاها و تحریف‌های شناختی خود را بشناسید و آن‌ها را با کمک‌ تکنیک‌های رواندرمانی تغییر دهید. از این رو مراجعه به روانشناس را در برنامه‌ی خود قرار دهید.

• آنقدر که فکر می‌کنید خوشحال نیستید

گاهی‌اوقات زندگی‌تان بد نیست و تقریباً همه‌چیز خوب پیش می‌رود اما احساس می‌کنید آنقدر که باید خوشحال باشید نیستید و باید حالتان خوب باشد اما نیست. در این مواقع ممکن است حتی دلیل آن را پیدا کنید.

در این مواقع بهتر است که به روانشناس مراجعه کنید و با او در مورد وضعیت خود صحبت کنید. درمانگر می‌تواند به شما کمک کند که بفهمید حلقه‌ی مفقوده‌ی زندگی‌تان چیست و به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.

گاهی اوقات، چند ترفند ساده برای بهبود کیفیت زندگی و افزایش سلامت روان‌تان کافی است. ممکن است که یک تغییر کوچک در عادت‌ها، طرز فکر، سبک زندگی یا روال روزانه‌تان تفاوت زیادی در سطح شادی شما ایجاد کند.

به وجود علائم یک بیماری روانی در خود مشکوک شده‌اید

طیف وسیعی از اختلال‌های روانشناختی وجود دارد و علائمی با آنها همراه است: از شنیدن صداهایی که هیچ کس دیگری نمی‌شنود تا تجربه‌ی لحظه‌های وحشت محض بدون دلیل خاصی.

با این حال، گاهی اوقات، مردم به دلیل خجالت به دنبال کمک نیستند. و اغلب، مردم علائم خود را درک نمی‌کنند یا نمی‌توانند رفتار خود را تغییر دهند.

با این حال، اختلال‌های روانی قابل درمان هستند. و هر چه زودتر با درمانگر صحبت کنید، ممکن است زودتر احساس بهتری داشته باشید.

به خاطر داشته باشید که شما مسئول درمان خود هستید. شما باید تصمیم بگیرید که در مورد چه چیزی در درمان صحبت کنید یا اینکه آیا می‌خواهید دارو مصرف کنید یا خیر.

مراجعه به روانشناس برای همگان ضروری است، چه برای حل کردن مشکلاتی که در بالا ذکر کردیم چه برای ارتقا و بهبود کیفیت زندگی‌مان. به هر حال مراجعه به روانشناس همیشه مورد استقبال نبوده است، اما امروزه انسان‌های بیشتری برای مراجعه به روانشناس پیشگام می‌شوند که در نهایت هم به نفع خود فرد و هم به نفع جامعه است.

ما در این مقاله در مورد دلایل و زمان مراجعه به روانشناس مطالبی را برای شما ذکر کردیم. اما این فهرست می‌تواند ادامه داشته باشد. در مقالات دیگر در وب سایت اسکیمالوژی مطالبی را در مورد سلامت روان و اختلال‌های روانشناختی مانند افسردگی و روشهای رواندرمانی مانند طرحواره‌درمانی ارائه کرده‌ایم. تمامی این موارد به شما کمک می‌کند که در تصمیم مراجعه به روانشناس اطلاعات کاملی داشته باشید.