تروما چیست؟

تروما یا ضربه روانی یک واکنش عاطفی است که در اثر تجربه یک حادثه یا مجموعه‌ای از رویدادهای ناراحت‌کننده یا آسیب‌زای عاطفی یا روانی یا هر دو ایجاد می‌شود. فقط به این دلیل که یک فرد یک رویداد ناراحت‌کننده را تجربه می‌کند به این معنی نیست که او ضربه روانی را تجربه خواهد کرد.

این مقاله انواع آسیب‌هایی که ممکن است فرد تجربه کند، علائم، پنج مرحله ضربه روانی، درمان و گزینه‌های مقابله، و زمان کمک گرفتن از یک متخصص را پوشش می‌دهد.

تروما چیست؟

هنگامی که شخصی یک رویداد ناراحت‌کننده یا مجموعه‌ای از رویدادها را تجربه می‌کند، مانند سوء‌استفاده، یک تصادف بد، تجاوز جنسی یا سایر خشونت‌های جنسی، درگیری یا یک بلای طبیعی، ممکن است یک واکنش عاطفی به نام تروما داشته باشد.

واکنش‌های فوری پس از یک رویداد آسیب‌زا شامل شوک و انکار است، در حالی که واکنش‌های طولانی‌مدت‌تر ممکن است شامل نوسانات خلقی، چالش‌های رابطه، بازگشت به گذشته و علائم فیزیکی باشد. این پاسخ‌ها ممکن است مربوط به فرد تجربه‌کننده و اطرافیانش باشد.

در حالی که ضربه روانی به خودی خود اجتناب‌ناپذیر است و پاسخ‌ها طبیعی هستند، اما همچنان می‌توانند مشکل‌ساز و خطرناک باشند. حمایت حرفه‌ای از یک متخصص سلامت روان مانند روانشناس یا روانپزشک می‌تواند به مقابله و بهبودی کمک کند.

انواع تروما

ضربه روانی می‌تواند جسمی یا عاطفی باشد. ضربه فیزیکی یک آسیب جدی به بدن است. ترومای عاطفی، پاسخ عاطفی به یک رویداد یا موقعیت آزاردهنده است. به طور مشخص‌تر، ترومای عاطفی می‌تواند حاد یا مزمن باشد، به شرح زیر:

•  ترومای عاطفی حاد واکنش عاطفی است که در طول یک رویداد ناراحت‌کننده و مدت کوتاهی پس از آن رخ می‌دهد.
•  ترومای عاطفی مزمن یک واکنش عاطفی طولانی‌مدت است که فرد از رویدادهای ناراحت‌کننده طولانی یا مکرر که ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌کشد، تجربه می‌کند.
• علاوه بر این، ترومای عاطفی پیچیده، پاسخ عاطفی مرتبط با چندین رویداد ناراحت‌کننده است که ممکن است در هم تنیده باشند یا نباشند.

آسیب عاطفی ممکن است از انواع مختلفی از رویدادها یا موقعیت‌ها در دوران نوزادی و کودکی و همچنین بزرگسالی ناشی شود.

علائم و نشانه‌های تروما

علائم ضربه روانی می‌تواند هم احساسی و هم فیزیکی باشد. پاسخ عاطفی ممکن است منجر به احساسات شدیدی شود که بر روی فرد از نظر نگرش، رفتار، عملکرد و دیدگاه نسبت به جهان تأثیر بگذارد. همچنین ممکن است یک فرد اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یا یک اختلال سازگاری را به دنبال یک رویداد آسیب‌زا تجربه کند؛ اختلال‌هایی که با این باور که زندگی و امنیت با احساس ترس، وحشت یا درماندگی در خطر است مشخص می‌شود.

سوگ و تروما

سوگ یک احساس اندوه مربوط به از دست دادن است، که اغلب مرگ یکی از عزیزان است. ممکن است پس از یک رویداد ناراحت‌کننده، هم آسیب و هم غم و اندوه را تجربه کنید، به خصوص زمانی که این رویداد شامل مرگ یکی از دوستان نزدیک یا اعضای خانواده باشد.

فردی که ضربه روانی را تجربه می‌کند ممکن است پنج مرحله غم و اندوه را که توسط روانپزشک الیزابت کوبلر راس توصیف شده است طی کند. این مراحل عبارتند از:

• انکار
• خشم
• چانه زنی
• افسردگی
• پذیرش

در حالی که مراحل اغلب به این ترتیب توضیح داده می‌شوند، مهم است که تشخیص دهیم که یک فرد ممکن است به هر ترتیبی از یک مرحله به مرحله دیگر حرکت کند و ممکن است مراحل را تکرار کند یا از آن بگذرد.

درمان

اثرات تروما را می‌توان توسط یک متخصص سلامت روان مانند روانپزشک، روانشناس یا درمانگر درمان کرد.

رواندرمانی یا معالجه از راه گفتگو، گزینه درمانی اولیه برای تروما است. انواعی از رواندرمانی وجود دارند که به طور خاص بر تروما تمرکز می‌کنند، مانند درمان شناختی رفتاری متمرکز بر تروما، که در درمان تروما موثر هستند. حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR) روشی است که شامل مواجهه‌های کوچک و کنترل شده با عناصر مرتبط با تجربه آسیب‌زا برای کمک به غلبه بر تروما.

برنامه‌های درمانی برای مبتلایان به PTSD به طور منظم شامل داروهایی برای کمک به خلق و خواب می‌شود.

علاوه بر حمایت حرفه‌ای، استراتژی‌های زیادی وجود دارد که می‌توان از آنها برای مقابله و غلبه بر تروما استفاده کرد. صحبت کردن و گذراندن وقت با دوستان قابل اعتماد و اعضای خانواده می‌تواند مفید باشد. همچنین گروه‌های حمایتی به طور خاص برای تروما وجود دارد.

همچنین حفظ برنامه‌های روزمره، خوردن منظم، ورزش، خواب با کیفیت کافی، و اجتناب از الکل و مواد مخدر بسیار مهم است. استرس نقش مهمی در تروما دارد، بنابراین مدیریت استرس و آرامش می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.

چه زمانی به دنبال کمک حرفه‌ای باشید؟

در حالی که ضربه روانی می‌تواند یک پاسخ طبیعی به یک موقعیت ناراحت‌کننده باشد، گاهی اوقات مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. کارهایی وجود دارد که می‌توان برای کاهش علائم و پشتیبانی برای مقابله و حرکت رو به جلو در زندگی انجام داد. علاوه بر این، بدون کمک حرفه‌ای، ممکن است علائم تشدید شوند و زندگی را تهدید کنند.

هر فردی که علائم تروما را تجربه می‌کند که زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار می‌دهد باید از یک روانپزشک، روانشناس یا سایر متخصصان بهداشت روان کمک بگیرد. تروما خطر ابتلا به PTSD، افسردگی، خودکشی و اقدام به خودکشی، اضطراب و سوءاستفاده از مواد را افزایش می‌دهد.

خلاصه

ضربه روانی یک واکنش عاطفی است که در اثر تجربه یک رویداد ناراحت‌کننده یا آسیب‌زا ایجاد می‌شود. این واکنش عاطفی ممکن است فقط در طول یک رویداد آسیب‌زا و بلافاصله پس از آن وجود داشته باشد، یا می‌تواند طولانی شود. برخی از رویدادهای آسیب‌زا مانند کودک آزاری ممکن است ادامه داشته باشد، یا ممکن است فرد آسیب‌های پیچیده‌ای را تجربه کند که محصول قرار گرفتن در معرض چندین رویداد آسیب‌زا است.

علائم ضربه روانی می‌تواند هم احساسی و هم فیزیکی باشد و شامل احساس ترس، درماندگی یا گناه، نوسانات خلقی، تغییرات رفتاری، مشکل در خواب، گیجی، افزایش ضربان قلب و بدن درد و درد باشد. همچنین ممکن است جدی‌تر شود زیرا کسانی که تروما را تجربه می‌کنند ممکن است دچار PTSD شوند و در معرض افزایش خطر خودکشی باشند.

درمان‌هایی برای از بین بردن اثرات ناشی از ضربه روانی وجود دارند. یک متخصص بهداشت روان ممکن است رواندرمانی و سایر حمایت‌ها را برای کمک به غلبه بر تروما ارائه دهد. اگر علائم تروما بر زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد، جستجوی کمک بسیار مهم است.

سخن پایانی

زندگی در میان رویدادهای آسیب‌زا و واکنش عاطفی ضربه روانی آزاردهنده و چالش‌برانگیز است. اگر شما یا شخصی که می‌شناسید ضربه روحی را تجربه می‌کند، کمک در دسترس است. برای حمایت با دوستان و اعضای خانواده قابل اعتماد تماس بگیرید.

اگر علائم بر زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد، اگر حمایت دوستان و خانواده گزینه‌ای برای شما نیست، یا اگر به حمایت بیشتری نیاز دارید، با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی روانی تماس بگیرید. با درمان و مقابله، می‌توان بر تروما غلبه کرد.

سوالات پرتکرار

۱. آیا می‌توانید ضربه روانی داشته باشید اما به PTSD مبتلا نشوید؟

تجربه‌ی ضربه روانی بدون اختلال استرس پس از سانحه امکان‌پذیر است. هنگامی که شخصی یک رویداد ناراحت‌کننده را تجربه می‌کند، ممکن است ضربه روانی را تجربه کند، که یک واکنش عاطفی طولانی مدت به آن رویداد است. PTSD شامل برگشت ذهنی به گذشته، کابوس، اجتناب از موقعیت‌های مرتبط با رویداد آسیب‌زا و علائم مداوم برانگیختگی فیزیولوژیکی است.

۲. چگونه بفهمم که آسیب عاطفی دارم؟

ترومای عاطفی، پاسخ عاطفی به تجربه یک رویداد ناراحت‌کننده است. این می‌تواند توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مانند روانپزشک یا روانشناس تشخیص داده شود.

برخی از علائم و نشانه‌های آسیب عاطفی عبارتند از: احساس ناامیدی، خشم، ترس، ناباوری، گناه، شرم، غم و بی‌حسی، نوسانات خلقی، سردرگمی، قطع ارتباط، انزوای خود و تجربه پنج مرحله غم و اندوه و ضربه.